Qulu məHƏRRƏMLİ
Yüklə 1,65 Mb.
|
GECƏ ALDANIŞI (nigfat illusion/phantom) - fon işığını tənzimləmək, nəzarətdə saxlamaq yolu ilə yaradılan aldanış-effekt. Hadisənin binanın içərisində baş verdiyi hallarda belə, gecə səhnəsinin qaranlıq arxa planı olmalıdır. Gündüz səhnələrinin arxa plam isə parlaq işıqlandırılmalıdır. İstər gündüz, istərsə də gecə səhnələri çəkiləndə arxa planın işıqlanma dərəcəsi əsas işığın rninimal səviyyəsində olmalıdır. Ancaq gecə işığmda daha çox kölgəli sahələr olur. GECƏ SƏHNƏLƏRİNİN GÜNDÜZ ÇƏKİLİŞİ (night scene daytime shooting) - gündüz çağı «gecə»nin çəkilişi. Bu növ çəkiliş qara-ağ lentlə işləyərkən iki əsas şərtin yerinə yetirilməsini tələb edir: qırmızı işıq filtrindən istifadəni və obyektivi lazımi qədər açıq saxlamamağı.
210 GENİŞ YAYIM ( wide broadcasting) - TV yaranana qədər bu ifadə ilə radioyayımı, radioproqramlann translyasiyasını nəzərdə tuturdular. TV-nin və digər ən yeni elektron rabitə vasitələrinin inkişafı G.y. termininin semantik tutumunu genişləndirdi. İngiliscə "Brodkastinq" termininə həm səsli, həm də vizual radio, yəni TV də aid edilməyə başladı. ABŞ KİV-lərinin dilinə aid lüğətdə (1992) "brodkastinq" anlayışı "elektromaqnit enerjisi vasitəsilə geniş əhali kütləsinə informasiya verilməsi prosesi" kimi izah edilir. Semiotik cərəyan nöqteyi-nəzərindən genişyayımlı kodlar sıxyayımlı kodlar- dan sadəliyi, informasiyanın işarə həcminin məhdudluğu, anonim- liyi və neytrallığı, kütləvi psixologiyaya yönəldilməsi ilə fərqlənir. GENİŞ ZOLAQLI SERVİS BLOKU (broadband service unit) - kabel TV-si şəbəkəsi abonentinin evində qurulan blok.
GENİŞBUCAQLI OBYEKTİV (wide aperture lens) - fokus məsafəsi istifadə edilən təsvir sahəsinin diametrindən xeyli kiçik olan obyektiv. Obyektivlərin uzun fokuslu, normal və genişbucaqlı növlərə bölünməsi tamamilə şərtidir və ciddi qəbul edilməməlidir. GENİŞEKRANLI KİNO (wide screen/anamorphic cinema) - nümayişində adi ekran əvəzinə enli (tərəflərinin nisbəti 1:1,66-1:2,35) ekrandan istifadə edilən kino növü. Ekran ölçülərinin (stereofonik
212 səslənmə ilə birlikdə) artması kino sənətinin təsvir imkanlannı genişləndirir, tamaşaçıya təsiri gücləndirir. Anamorf kadrlı, kaşetlənmiş kadrlı, «Texniskop» sistemli və s. G.k. sistemləri mövcuddur. A n a m o r f o t k a d r l ı G. k. s i s t e m i - kinoçəkmə və kinoproyeksiya aparatlannda anamorfot optikadan istifadəyə əsaslanır. Həmin sistemin köməyi ilə kino çəkilişi zamanı təsvir üfüqi istiqamətdə, adətən, 2 dəfə «sıxılır», kino proyek- siyalandıqda isə sıxılmış təsvirin həqiqi ölçüləri bərpa olunur. GENİŞFORMATLI KİNO (wide aspect cinema) - çəkilişində və nümayiş etdirilməsində 50-70 mm-lik kinoplyonkalardan istifadə olunan kino növü. Praktiki olaraq XX əsrin 50 illərindən tətbiq olunmağa başlanmışdır. G.k. kinematoqrafıyanın inkişafmda ek- randa təsvir sahəsinin xeyli böyüməsi və keyfiyyətinin yaxşılaşması ilə xarakterizə olunan yeni mərhələ açmışdır. G.k.-da eni adi lent enindən 2 dəfə artıq olan kino lenti, stereofonik 6 kanallı səs sistemi tətbiq edilir, daha mükəmməl genişbucaqh optikadan istifadə olunur.
213 GENİŞFORMATLI KİNOFİLM (wide screen film) - 70 mm-lik kinolentə çəkilmiş film. Hazırda bu növ lentə nadir hallarda film çəkilir. GERÇƏKLİK (reality) - real aləm, təbiət və mövcud ictimai münasibətlərin məcmusu; estetik hisslərin, təsəwürlərin, anla- yışlann, mülahizələrin və nəzəriyyələrin əsas mənbəyi; incəsənətdə inikas obyektidir. GƏZƏRGİ SÜJET (migratory subject) - bədii (eləcə də sənədli) kinofilmlərdə bu və ya başqa formada təkrarlanan, lakin oxşar dramaturji struktura malik olan süjet; bir filmdəki süjet xəttinin eyni ilə başqa ekran əsərlərində də təkrarlanması. G.s.-i bədii priyom, təkrarlanan rejissor gedişi, yaxud forma, dramaturji struktur kimi də səciyyələndirmək olar. GƏZƏYƏN MASKA (migdriven mask) - kinoda quraşdırma səhnələrin çəkilişinin mürəkkəb qaydalanndan biri, çəkiliş metodu. Bu zaman aktyorun, yaxud hər hansı hərəkət edən obyektin qeyri- şəffaf silueti xüsusi maska lentində aktyor epizodunun neqativi ilə
214 eyni zamanda çəkilir. İkinci ekspozisiya zamanı birinci ekspozisiya vaxtı çəkilmiş aktyorların təsvirində G.m.-nın müdafı hərəkəti sayəsində fonun əlaməti qalmır. G.m. ilə çoxlu sayda çəkiliş qaydalan mövcuddur. GİRİŞ RAKORDU (leader tape) - istifadə üçün yararlı olmayan, kasetin əwəlində videolenti qoruyan qalın, şəffaf lent.
GİZLİ KAMERA (candid camera) - 1) sənədli fılmdə (bəzən verilişdə) təbiiliyə nail olmaq məqsədi ilə hadisənin və ya müsahibin kameranın hiss edilmədiyi şəraitdə çəkilməsi; 2) vacib və mühüm şəraitin başqa variantlarda işıqlandınlması mümkün olmadıqda tətbiq edilən üsul. Burada söhbət sənədləşdirilməsi və birbaşa ifşası mümkün olmayan cinayət hadisələri və irimiqyaslı maxina- siyalardan gedir. Jurnalistlər G.k.-dan yalnız çıxılmaz şəraitlərdə istifadə edirlər. G.k.-nın tətbiqi özlüyündə məqsəd, yaxud material üzərində işin dramaturji forması ola bilməz. Bir çox ölkələrdə qəbul olunmuş qanuna görə, G.k. ilə çəkilmiş görüntüdən və gizli Yüklə 1,65 Mb. Dostları ilə paylaş:
|