197
etdirə bilmirdi. Buludlar seyrəkləşməyə başlasa da, hələ də
günəşi sıxışdırırdılar. Artıq külək özünün əvvəlki qüvvəsini
xeyli itirmişdi. İstehkam olan kənd hər tərəfdən su ilə əhatə
olunmuşdu.
Hindular yavaş-yavaş dirçəlməyə başlayırdılar. Migel
öhdəsinə
düşən tapşırığı yerinə yetirmək üçün iki
arbalyotçu ilə kəndi qərb istiqamətində tərk etdi. Araukan-
ların gözünə görsənməsinlər deyə, onlar meşə ilə hərəkətə
başladılar. Başqa yerlərə nisbətən meşədə hərəkət etmək bir
qədər asan idi. Sadəcə olaraq atlar, yuxarı qalxanda və ya
aşaqı düşəndə çox vaxtı sürüşüb yerə yıxılırdı. Döyüş
meydanında şücaət göstərən konkistadorların üst-başı qana
bulaşmış və həmin
qırmızı ləkələr leysan yağışlarının
nəticəsində demək olar ki, təmizlənmişdi. İndi isə onların
üst-başı, yerə yıxılmaqdan palçıqa bulaşmışdı.
Üç atlı görünməmək üçün onlar dağların üstü ilə əvvəlcə
qərb istiqamətində, sonra isə cənub istiqamətində hərəkət
etməliydilər. Migelin fikrincə, araukanlar hələlik bu meşə-
də olmamalıydılar. Çünki yağış zamanı hər iki tərəf kənd-
lərə çəkilmişdilər. Belə bir havada heç kim qaldığı yerdən
kənara çıxmamışdır.
Yalnız havanın qaralmağına az qalmış Migelgil arxa
tərəfdən yaralıların qaldığı yerə gəlib çıxdılar. Gözlənil-
mədən onları, düşərgəyə 60-70 metr qalmış bir neçə silahlı
198
ispan əsgəri saxladı. Uzaqdan qalanan tonqalların tüstüsü-
nün iyi gəlirdi. Migelgil özlərini təqdim edəndən sonra
gözətçilər onları salamlayaraq içəri buraxdılar. Təəccüb
içində olan atlılar artıq başa düşmüşdülər ki, qarşılarındakı
əsgərlər kapitan Manuel Markosun başçılıq etdiyi dəstədən-
dilər.
Artıq ehtiyat dəstəsi havanın yaratdığı maneələrə baxma-
yaraq „qanlı vadi“nin sərhədinə gəlib çıxmışdır. Kapitan
Markos öz köməkçisini burada sağ-salamat görəndə, onun
sevincini təsəvvür etmək çətin deyildi. Köhnə
tanışlar,
dostlar və silahdaşlar bir-birilərini alqışlayaraq qucaqlaş-
mağa başladılar. Migel kapitan Xuanı ayaq üstə görəndə
onun sevincinin həddi-hüdudu yox idi. Onun yarası demək
olar ki, sağalmışdı. Xuan, hətta hərbi libasında idi və
silahlarını özü ilə gəzdirirdi.
Burda yaralıların şəraiti olduqca yaxşı idi. Onlar üçün
nəinki dam örtükləri, hətta komalar da salınmışdı.
Düşmənin fikrini cəlb etməmək üçün həmişə tonqallar
komaların içərisində qalanırdı. Qəribə olsa da, alınan məlu-
mata görə ehtiyat dəstəsi, buraya, tufan başlanandan bir-iki
saat sonra gəlib çıxmış və bir başa yaralıların müalicəsi ilə
məşğul olmaqa başlamışdılar. Paralel olaraq komalar da
tikilmişdir. Maraqlı o idi ki, bu neçə gündə araukanlar bura
qalxıb süvarilərin tərk etdikləri düşərgəni yoxlamamışdılar.
199
Deməli, düşmən əmin olmuşdu ki, konkistadorların hamısı
buranı tərk edib. Bura gələnlər arasında Migelin köhnə
tanışları çox idi. Necə olsa da, leytenant Mişel Düranın
başçılıq etdiyi 18 nəfərlik ehtiyat dəstəsi, məhz düşmən
əsirliyindən azad edilmş konkistadorlardan təşkil edilmişdi.
Ümumiyyətlə, kapitan Markos bura, polkovnik Alonsonun
göstərişini yerinə yetirərək, 40 nəfər döyüşçü ilə gəlmişdi.
Göz nə dərəcədə görürdüsə, müəyyən edilmiş gözətçilər
„qanlı vadi“ni nəzarət altında saxlayır və orada baş verən
bütün mühüm hadisələri öz beyinlərinə həkk edirdilər.
Havanın qaralmasına isə çox az qalmışdı.
Kapitan Markos ekspedisiyanın həkimi Xristofor Salvat-
yeronu da bura gətirmişdi. Hazırda onları Migelin muha-
ribədə göstərdiyi şücaət və qəhrəmanlıqlar maraqlandırırdı.
Necə olsa da, onlar Migeli, Valdiviyadan kəşfiyyata gedən-
dən bəri görməmişdilər və onun Araukaniyadakı fəaliyyət-
ləri dostlarının marağına səbəb olmuşdu. Kapitan Xuan ilə
rastlaşana qədər dostlar Migelin sağ qalıb-qalmamasından
xəbərsiz idilər. Migel də onları intizarda qoymamaqdan
ötrü başına gələn bütün hadisələri və macəraları qısa
orjinallığı ilə dostlarına ərz etdi. Elə söhbətini yenicə başa
çatdırmışdı ki, gözətçilər gəlib, araukanların ispanların
mövqe tuqduqları kəndə üz tutduqlarını, xəbər verdilər.
200
Bəli, artıq havanın sabitləşməsindən istifadə edən
aborigenlər öz fəaliyyətlərinə başlamışdılar. Migelgil cəld
uçurum tərəfə getdilər.
Araukanlar həqiqətən də böyük bir dəstə ilə şimal-şərq
istiqamətində hərəkət edirdilər. Paralel olaraq „qanlı
vadi“nin cənub-qərbində yerləşən kənddən də həmin istiqa-
mətdə boyük olmayan bir dəstə çıxdı. Hindular burada olan
bütün qüvvələrini səfərbər etmişdilər. Onların ümumi sayı
təxminən 600 nəfər olardı.
Vəziyyəti belə görən kapitan Xuan zabitlərə bildirdi ki,
araukanlar hücum əməliyyatına başlamamış onlar kənddə
movqe tutmuş konkistadorların köməyinə getməlidirlər.
Çünki o, qardaşının başçılıq etdiyi dəstənin sayından hali
idi. 600 nəfərlik qüvvə güclü hücum tətbiq etsə, bir-iki saat
müddətinə kənddə mövqe tutmuş konkistadorları darma-
dağın edə bilər. Elə araukanların da istəyi bu idi.
Səhhətinin düzəldiyini hamıya bəyan edən kapitan Xuan
bura gəlmiş dəstə üzərində komandanlığı öz üzərinə götür-
müşdü. Əlbəttə, kapitan Markos vəzifəcən ondan üstün olan
zabitin istəyinə heç bir etiraz etmədi, əksinə boynundan
belə bir məsuliyyətli vəzifənin düşməsinə sevindi. Burda
olan bütün zabitlər sözsüz halda Xuanın əmrini yerinə
yetirməliydilər. Lakin son anda Migel öz etirazını kapitana
bildirməli oldu:
Dostları ilə paylaş: |