12
Bipolar bozukluk
Kişinin, aşırı coşku, taşkınlık ve yoğun ak
tivite yaşadığı bir ruh hali ile son derece
kederli depresif bir ruh durumu arasında
gidip gelmesidir. Bu iki uç arasında gidip
gelme bir kaç gün içinde sona erebilir
veya uzunca bir dönem de sürebilir. „Vur
patlasın çal oynasın ruh hali ile evden
cenaze çıkmış gibi ruh hali“ bu duygusal
iniş çıkışı belki tanımlayabilir.
Aşağı yukarı bütün bu sinir hastalıkları
tedavi edilebilirler ve de edilmelidirler.
Tedavide başarı şansı genellikle yüksektir.
Tabii ki önşart ev doktorunun, uzman
doktorun veya ruh doktorunun teşhiş
koymasıdır.
Sinir hastalığının aile üzerindeki etkileri
nelerdir?
Kızımız Ayşe’ nin ailesinde haftalardan
beri yolunda gitmeyen bir şeyler var.
Genelde her hafta sonu bir araya gelirdik,
kızımız, eşi, torunlar ve büyük anne ve
büyük baba olarak biz. Son zamanlarda bu
ortak hafta sonu yemeklerimiz son derece
seyrekleşti. Ara sıra torunlar yalnız bize
geliyorlar, damadımız torunları bırakıp
gidiyor. Kızım Ayşe kendi içine kapandı,
neden bilmiyorum. Başlangıçta kendisine
neden değiştiğini sordum durdum, babası
kızı rahat bırak, onların işlerine karışma
dedi. Belki karı koca araları bozuldu, belki
evlilikleri yolunda gitmiyor? Kızım bana
açılmıyor, ama durumunun iyi olmadığının
farkındayım. Ara sıra şu anda herşeyin
kendisine fazla geldiğini söylüyor. Aslında
gerçeği söylemek gerekirse, ben bunu pek
anlamıyorum: Hayatlarında bir değişiklik
olmadı ki, damadımız Mehmet çalışıyor,
iki tane uslu çocuğu var, hepsinin sağlığı
yerinde. Ortada şikayetçi olacak hiç bir du-
rum yok. Bir defasında bunu kızıma da söy-
ledim, bana son derece ters bir tepki verdi,
merhametsizce. Damadımız Mehmet’ e de
bu durum zor geliyor, çok çalışıyor, yoğun
spor yapıyor, sık sık çocuklarıyla gezmeye
gidiyor. Ona da acıyorum. Kızım Ayşe hepi-
mize arkasını döndü. Neler olup bitiyor?
Eğer anne veya baba ruhsal açıda bir kriz
dönemi içindeyse veya sinir hastasıysa,
fedakarlık ve hoşgörü ve sabır gibi
kavramların dengesi, aile yaşamı içinde
kolaylıkla bozulur.
13
Bipolare Störungen
Der Gemütszustand der Betroffenen
schwankt zwischen übersteigertem
Hochgefühl und hektischer Aktivität auf
der einen Seite (Manie) und tiefster
Niedergeschlagenheit (Depressionen)
auf der anderen. Dieses Auf und Ab kann
sich innerhalb weniger Tage vollziehen,
aber auch über längere Zeiträume
verlaufen. Die Redensart „himmelhoch
jauchzend – zu Tode betrübt“ beschreibt
den Zustand recht zutreffend.
Nahezu all diese psychischen Erkran
kungen sollten und können therapeutisch
behandelt werden. Die Erfolgsaussich
ten sind oftmals gut. Voraussetzung ist
natürlich die Diagnose des Hausarztes,
eines Facharztes oder eines Psycho
therapeuten.
Welche Auswirkungen hat eine psychische
Erkrankung auf die ganze Familie?
In der Familie unserer Tochter Elke stimmt
es nicht, schon seit Wochen. Normalerwei-
se sehen wir uns regelmäßig am Wochen-
ende, sie, ihr Mann, die Kinder und wir, die
Großeltern. In letzter Zeit sind die ge-
meinsamen Essen sehr selten geworden.
Ab und zu sind die Kinder alleine bei uns,
Konstantin, mein Schwiegersohn, bringt
sie vorbei. Meine Tochter kapselt sich von
uns ab, ich weiß nicht, warum. Anfangs
habe ich immer wieder nachgefragt, aber
mein Mann meint, ich solle sie in Ruhe las-
sen und mich nicht einmischen. Vielleicht
haben sie und Konstantin eine Ehekrise?
Sie spricht nicht mit mir, aber ich merke,
dass es ihr schlecht geht. Ab und zu sagt
sie, es sei gerade alles zu viel. Aber ehrlich
gesagt verstehe ich das nicht: Es ist doch
alles wie immer, Konstantin hat einen Job,
die Kinder sind beide sehr brav, und alle
sind gesund. Elke hat doch keinen Grund
zu jammern. Das habe ich ihr auch mal
gesagt, da hat sie sehr abweisend reagiert,
fast gefühllos. Konstantin scheint mir von
der ganzen Situation überfordert zu sein,
er arbeitet lange und macht viel Sport und
unternimmt auch oft etwas alleine mit den
Kindern. Er tut mir leid. Ich finde, Elke ist
sehr abweisend zu uns allen. Was ist da
nur los?
Wenn ein Elternteil in eine psychische
Krise rutscht oder psychisch erkrankt,
dann kann das Gleichgewicht von Geben
und Nehmen, von Toleranz und Ungeduld,
leicht ins Wanken geraten.
14
Bu durumda aile bireylerinden her biri,
yeni duruma uyum sağlamak ve gerektiği
takdirde ek ailevi görevler üstlenmek
zorunda kalır. Çocuklar evdeki durumda
önceyle karşılaştırıldığında bir değişiklik
olduğunu farkederler ve büyük endişeye
kapılırlar.
Bebek ve küçük çocuklar sık sık beden
sel belirtiler gösterirler, davranışları
değişir. İyi uyumazlar, yeme ya da içme
alışkanlıklarında değişiklikler başgösterir,
sık sık ağlarlar, dikkati çekecek derece
de korkak veya saldırgan olurlar. Bazen
çocuğun gelişiminde bir duraksama olur,
hatta gerileme bile olabilir.
Daha büyük çocuklar ve gençler kederli
annesinin ve işleriyle başa çıkamayan
babasının iyileşmesine katkıda bulun
mak ister. Ve çocuk veya genç altından
kalkamayacağı ağır bir yükün altına girer.
Aile yaşamı demek, bütün aile bireylerinin
biribirine karşı hoşgörülü olması, ortak
yaşama belirli bir ölçüde uyum sağlaması
anlamına gelir. Çeşitli karakterlerin ve ilgi
alanlarının bir çatı altında toplanabilmesi
için, bireylerin birlikte karar vermesi ve
birbirine saygı göstermesi gerekir. Eğer
bireyler bunu başarırlarsa, ailedeki herkes
kendini güvende ve iyi hisseder, yoğun
bir birliktelik yaşanır. Gündelik hayatta,
sevinçli ve kederli günlerde, yani hayatın
her alanında.
Aile bireyi olarak nelere dikkat
etmem gerekiyor?
• Ailenin günlük etkinlik programını
birlikte düşünerek hazırlamak.
• Aile bireylerinin SOS sinyallerine
dikkat etmek.
• Bebeklerin ve küçük çocukların
durumundaki değişiklikleri çocuk
doktoru ile görüşmek.
• Gündelik işleri azaltma yoluna gitmek,
örneğin çocuğu yuvaya götürmesi veya
alması için komşuya rica etmek.
• Çocukların ev işlerine – yaşına göre –
katkıda bulunmalarını sağlamak, ancak
üstesinden gelemeyecekleri işleri
çocuk lara yaptırmamak.
• İlaçları düzenli almak.
• Günlük yaşama renk getirmek, tüm
ailenin katılacağı etkinlikler planlamak.
Anne ve baba olarak ne gibi yardıma
ihtiyacınız var?
Bana ne oluyor? Dünyadaki her şey normal
işliyor, ama ben tamamen durdum. Ben
diğerlerine denk değilim. İşleri halletmem
gerektiği için, kendimi olduğumdan başka
gösteriyorum. Çocuklarla ilgilenmem ge-
rek, ailemin ihtiyaçlarını karşılamam gerek,
işyerinde görevimi yerine getirmem gerek.
Bütün bunları yapmaya mecburum …
Hepsini yapamamaktan korkuyorum.
Beceriksizin tekiyim, hiç bir şeyin üstesin-
den gelemiyorum. Neden ben böyleyim?
Diğerleri hiç zorlanmadan, kolaylıkla her
şeyi yapıyorlar!