S. X. Babadjanova, X. M. Bobojonova Dorivor o‘simliklar florasi va sistematikasi

Qabila. 
Yong‘oqnamolar (Juglandales) - Ореховые
 
Oila. 
Yong‘oqdoshlar (Juglandaceae A.Rich, ex Kunth) -Ореховые 
Turkum. 
Yong‘oq (Juglans L.) -Орех 
Bu turkumning vakillari katta daraxt bo’lib, tanasi yo‘g‘on, shox-shabbasi yoyiq. Yon novdalari 
qirrali. Barglari yirik, toq patsimon bo’lib, spiral shaklida joylashadi. Qo’ltiq kurtaklari 2-3 
tadan qalin joylashadi. Barglari to‘kilgach, o‘rnida yuraksimon iz qoladi. Bir uyli, ayrim jinsli 
o‘simlik. Barg yozish bilan bir vaqtda gullaydi, shamol vositasida changlanadi. Kuzda vujudga 
kelgan kuchalaning guldorpoyasi gullash vaqtida nihoyatda uzayadi va kuchala pastga osilib 
qoladi. Urug‘chi guli siyrak shingilcha hosil qiladi va novdaning uchki qismida joylashadi. 
Urug‘chi va changchi gullari turli muddatda ochiladi. Bu hodisa odatda, dixogamiya deb 
ataladi. Gulqo‘rg‘onning tugunchasi va yon barglari o‘zaro qo‘shilib o‘sishi natijasida tashqi 
yashil rangli et - po‘stloq hosil bo‘ladi. Mevasi kuzda yetiladi, ayrim turlarida yetilganida 
po‘stlog‘i yorilib, yong‘og‘i po‘stlog‘idan ajraladi. Yong‘og‘i ikki pallali, yog‘ochlangan 
qobiqli, bir urug’i bo’lib, tarkibida moy va oqsil moddalar ko‘p.
Tur. 
Manjuriya yong‘og‘i (Juglans manshurica Maxim.) bo‘yi 25 m, diametri 90 sm li daraxt, 
po‘stlog‘i to‘q- kulrangda, bo‘yiga yorilgan, toq bargli, bo‘yi 1 m bo‘lib, barglarining cheti 
tishchali va tukli. Barglari yirik-mayda, yong‘oqqa nisbatan birmuncha kech barg yozadi. 
Urug‘chi gullari 3-10 tadan bo‘lib qalin joylashadi va shingilcha hosil qiladi. Mevasi oval 
shaklda, o‘tkir uchli, qobig‘i qalin. Mevasi yetilganda quriydi va har tomonga sochiladi, oval 
yoki yumaloq-oval shaklda, qora qo‘ng‘ir rangda o‘tkir uchli, bo‘yiga ketgan 6-8 chiziqli va 
cho‘tir, qobig‘i juda qattiq. Mag‘zi tarkibida 50% gacha moy bor, sifat jihatdan grek 
yong‘og‘idan qolishmaydi. Manjuriya yong‘og‘i Uzoq Sharqda, Koreyada, Shimoliy Xitoyda 
o‘rmonzorlarda, daryo qirg‘oqlarida tarqalgan. U tog‘lik yerlarda dengiz sathidan 500-600 m 
gacha ko‘tariladi. Sovuqqa chidamli. Grek yong‘og‘iga nisbatan soyasevar, unumdor hamda 
nam tuproqli yerlar uning o‘sishi uchun qulay sharoit hisoblanadi, qurg‘oqchilikka chidamsiz. 
O‘z vatanida yog‘och va meva olish uchun, MDH da esa xushmanzara daraxt sifatida ekiladi. 
Yog‘ochidan faner va mebel ishlab chiqarishda foydalaniladi. Manjuriya yong‘og‘i tog‘ 
qiyaliklarini yuvilib ketishdan saqlash maqsadida ekish uchun tavsiya qilinadi.