“Щяр бир алим гиймятлидир. Анъаг нязяриййяни тяърцбя иля бир

1.2. Sәriştә әsaslı ümumi tәhsil standart ları

vә kurikulumlarının hazırlanması:

1.2.1. 12 illik ümumi tәhsilә keçidin tәmin

olunması üçün mövcud tәhsil stan 

dart vә

kurikulumlarının yenilәnmәsi, tam orta tәhsil

pillәsindә tәlimin istiqamәtlәr üzrә bölün mә si;

1.2.2. Kurikuluma әsaslanan yeni dәrslik lәrin

yaradılması, şagird vә müәllimlәrin müvafiq

dәrslik seçiminin tәmin olunması;

1.2.3. İstedadlı uşaqlar üçün xüsusi inki şaf

proqramlarının hazırlanması;

1.2.4. Xüsusi qayğıya ehtiyacı olan uşaq lar

üçün inkişaf vә inklüziv tәlim proqramlarının

hazırlanması;

1.3. Cәmiyyәtin tәlәblәrinә uyğun sәriştә әsaslı

ilk peşә-ixtisas vә orta ixtisas tәhsili stan dartları vә

kurikulumlarının hazırlan ması;

1.4. Ali tәhsil müәssisәlәrinin tәhsil-tәdqi qat-

innovasiya mәrkәzlәrinә çevrilmәsinә dәs 

tәk

verәn  vә  rәqabәtqabiliyyәtli  mütәxә ssis  ha zır -

lığını tәmin edәn ali tәhsil stan dartlarının tәtbiqi:

1.4.1. Cәmiyyәtin vә iqtisadiyyatın tәlәba tlarına

uyğun olaraq, hәr bir ixtisas üzrә müasir stan -

dart ların  hazırlanması;

1.4.2. Qabaqcıl beynәlxalq tәcrübә әsa sın da

pedaqoji, mühәndis-pedaqoji vә elmi-pedaqoji

kadr hazırlığı üzrә müasir kurikulumların

hazırlanması;

1.4.3. Ali tәhsil müәssisәlәrinә tәhsilin mәz -

mununun tәtbiqi müstәqilliyinin verilmәsi;

1.4.4. Ali tәhsilin sәviyyәlәri arasında әla qә -

lәrin vә varisliyin güclәndirilmәsi, dok to rantura

sәviyyәsi üçün elmi tәdqiqat lar sahә  sindә yüksәk

hazırlığı vә elmi-pedaqoji fәaliyyәt üzrә mü kәm -

 mәl sәriştәyә yiyәlәn mәni tәmin edәn müasir

standart la rın  hazır lanması.

2. Tәhsilalanların fәrdi xüsusiyyәtlәrini

nәzәrә alan innovativ tәlim metodları vә tex -

nologiyaları vasitәsilә tәhsilin mәzmunu 

nun

sәmәrәli mәnimsәnilmәsini tәmin edәn yüksәk

nüfuzlu tәhsilverәnin formalaş dırıl ması.

2.1. Tәhsilverәnlәrin peşәkarlıq sәviyyә si nin

daim yüksәlmәsini tәmin edәn yeni siste min

yaradılması:

2.1.1. Tәhsilverәnlәr üçün tәhsilin bütün

pillәlәrindә tәhsilalanların tәfәkkürü vә şәx -

siyyәtinin inkişafına yönәlmiş, onların fәr 

di

xüsusiyyәtlәrini nәzәrә alan innovativ tәlim

metodologiyasının vә müvafiq resursların

hazırlanmasının tәmin edilmәsi;

2.1.2. Tәhsilverәnlәrin әlavә tәhsili üzrә

strukturların yaradılmasının stimullaşdırıl ması;

2.1.3. Müәllimlәrin tәhsil müәssisәsi sәviy -

yәsindә, tәdrisdәn ayrılmadan peşәkarlıq sәviy -

yәsinin artırılması üzrә özünü doğrultmuş

inno vativ modellәrin tәtbiqi;

2.1.4. Pedaqoji heyәt üçün yeni modul-kre dit

vә rәqabәtәsaslı tәlimlәr sisteminin yara dılması;

2.2.  Tәfәkkürün vә şәxsiyyәtin inkişafına

yönәlmiş, tәhsilalanların fәrdi xüsusiyyәt lәrini

nәzәrә alan innovativ tәlim, qiymәt lәn dirmә

metodologiyası vә resurslarının inkişafı:

2.2.1. Yeni kurikulumlara vә informasiya-

kommunikasiya texnologiyaları әsaslı tәlim

metodologiyalarına uyğun metodiki vәsait lәrin,

didaktik materialların vә tәlim vasitә lәrinin hazır -

lanmasını stimullaşdıran yeni mexanizm lәrin

yaradılması;

2.2.2. Tәhsilalanların nailiyyәtlәrinin qiy 

-

mәtlәndirilmәsinin qabaqcıl beynәlxalq tәcrübә yә

uyğunlaşdırılması;

2.3. Müәllim peşәsinin nüfuzunun artı rıl -

ması üzrә dövlәt siyasәtinin inkişafı:

2.3.1. Sәriştә vә nәticә әsaslı diferensial laş -

dırılmış, әmәk bazarında rәqabәtqabi 

liyyәtli

әmәkhaqqı sisteminin yaradılması;

2.3.2. Müәllimin karyera inkişafı vә fәaliy -

yәtinin stimullaşdırılması üzrә yeni sistemin

yaradılması;

2.3.3. Müәllim hazırlığı sistemindә inter natura

modelinin tәtbiq edilmәsi;

2.4. Şәxsiyyәtin, cәmiyyәtin vә dövlәtin

maraqları baxımından istedadın erkәn yaşdan

aşkar olunması, inkişafı vә dәstәk lәn mәsi üzrә

sistemin yaradılması:

2.4.1. İstedadın aşkar edilmәsi üzrә qabaq cıl

beynәlxalq tәcrübәyә uyğun diaqnostik metodi -

kaların, psixometrik vasitәlәrin hazır lanması vә

10

ELM DÜNYASI

/ Elmi-kütlәvi jurnal / 4 (04) 2013

---

bütün tәhsil müәssisәlәrindә tәtbi qinin tәmin

edilmәsi;

2.4.2.  Hәr bir xüsusi istedadlı tәhsilalan üçün

fәrdi tәhsil vә inkişaf proqramlarının müәy -

yәnlәşdirilmәsi, onların fәrdi plan әsasında

tәdris prosesi vә kurikulum dan kәnar mәşğuliy -

yәtinin tәşkili mexanizm lә rinin yaradılması;

2.5.  Xüsusi qayğıya ehtiyacı olan uşaq ların

hәyata vә tәhsil mühitinә inteq rasi yasını tәmin

edәn inklüziv tәlim meto do logiyasının yara dıl -

ması:

2.5.1. Xüsusi qayğıya ehtiyacı olan uşaq ların

tәhsili vә sosial adaptasiyası üçün im kan ların

tәmin edilmәsi mәqsәdilә optimal inklüziv tәh -

sil modellәrinin tәtbiq edilmәsi;

2.5.2. Mәktәbәqәdәr vә ümumi tәhsil müәs -

sisәlәri tәhsilverәnlәrinin inklüziv tәhsil üzrә

mәqsәdli әlavә tәhsilinin tәmin edil mәsi.

3. Tәhsilin nәticәlәrә görә cavabdeh, şәffaf vә

sәmәrәli tәnzimlәmә mexanizm 

lәrinә malik,

dövlәt-ictimai xarakterli vә dövlәt-biznes part -

nyor 

luğuna әsaslanan idarәetmә sisteminin

forma laşdırılması.

3.1. Tәhsil sisteminin tәnzimlәnmәsinin vә

dövlәt tәhsil sektorunun idarә edilmә 

sinin

qabaqcıl beynәlxalq tәcrübә әsasında yenidәn

qurulması:

3.1.1. Tәnzimlәmә vә idarәetmә funksi 

-

yalarını hәyata keçirәn dövlәt qurumlarının

sәlahiyyәt vә mәsuliyyәt dairәsinin beynәl xalq

tәcrübәyә uyğun yenidәn müәyyәn lәşdi rilmәsi;

3.1.2. Tәhsil pillәlәri vә sәviyyәlәrinin

beynәlxalq tәcrübәyә uyğunlaşdırılması:

3.1.2.1. Mәktәbә hazırlıq tәhsilinin (1 il)

icbariliyinin tәmin olunması;

3.1.2.2. Erkәn yaşlı uşaqların mәktәbә qәdәr

tәhsillә әhatәsinin 90 faiz sәviyyәsinә çatdırıl -

ması;

3.1.2.3. 10 illik icbari ümumi orta tәhsil vә 2

illik tam orta tәhsil modelinә mәrhәlәli şәkildә

keçidi tәmin etmәklә, 12 illik ümumi tәhsil siste -

minin yaradılması;

3.1.2.4. Tam orta tәhsil sәviyyәsindә tәhsil

müәssisәlәrinin müxtәlif istiqamәtlәr üzrә

bölünmәsi;

3.1.2.5. Tәhsil müәssisәlәrinin infrastruk 

-

turuna dair norma, standart vә qaydaların

tәkmillәşdirilmәsi;

3.1.3.  Beynәlxalq tәcrübә әsasında tәhsil müәs -

sisә lәrinin akkreditasiyası sisteminin yaradılması;

3.1.4. Tәhsil sahәsindә dövlәt-biznes part -

nyorluğu sisteminin yaradılması;

3.1.5. Tәhsil sistemindә dövlәt sifarişinin

formalaşdırılmasına yenidәn baxılması, ölkәnin

siyasi, iqtisadi vә sosial inkişafının real tәlәbatına

әsaslanaraq prioritet sayılan sahәlәr üzrә kadr

hazırlığının tәmin edilmәsi;

3.1.6. Ali vә orta ixtisas tәhsili müәssisә lәrinә

qәbul vә yerlәşdirmә mexanizminin tәkmillәş -

dirilmәsi, dövlәt vә özәl ali tәhsil müәs sisәlәrinә

ödәnişli tәhsil üzrә qәbul planının lәğv edilmәsi

vә dövlәt sifarişinin yalnız ixtisaslar üzrә müәy -

yәn lәşdirilmәsi;

3.2. Tәhsil müәssisәlәrindә nәticәyönlü vә

şәffaf idarәetmә modelinin yaradılması:

3.2.1. Tәhsil müәssisәlәrinә idarәetmә, aka -

demik, maliyyә vә tәşkilati muxtariyyәt veril -

mәsi;

3.2.2. Tәhsil müәssisәlәrindә strateji idarә et -

mәnin tәtbiqi mexanizmlәrinin yaradıl ması;

3.2.3. Maraqlı tәrәflәrin nümayәndә lәri nin

iştirakı tәmin edilmәklә tәhsil müәssisә lәrinin

dövlәt-ictimai xarakterdә (Vali 

deyn-Müәllim

Assosiasiyası, İdarәedici Şura, Qәyyumlar Şu -

rası vә s.) idarә olunmasının tәmin edil mәsi;

3.3.  Tәhsilin keyfiyyәtinin tәminatı üzrә yeni

sistemin yaradılması:

3.3.1. Qabaqcıl beynәlxalq tәcrübә әsa sında

tәhsilin pillәlәri vә sәviyyәlәri üzrә keyfiyyәt

standartları vә göstәricilәrinin hazırlanması;

3.3.2. Ömür boyu tәhsil üzrә Milli Kvalifi -

kasiya Çәrçivәsinin yaradılması vә tәtbiqi;

3.3.3. Beynәlxalq tәhsil proqramlarının tanın -

ması vә tәhsil müәssisәlәrindә dövlәt tәhsil

proqramları ilә yanaşı, ödәnişli әsaslarla tәtbiqi;

3.3.4. Tәhsil müәssisәlәrinin reytinq siste -

minin yaradılması;

3.3.5. Qabaqcıl beynәlxalq tәcrübә әsasında

mәktәbәqәdәr vә ümumi tәhsil üzrә pedaqoji vә

idarәetmә  heyәtinin  müstәqil  sertifikat laş dır ma

(lisenziyalaşdırma) sisteminin yaradıl ması;

11

ELM DÜNYASI

/ Elmi-kütlәvi jurnal / 4 (04) 2013

---