35
get-gedə uzaqlaşır. Sahil, qayalar, qumlar, ləpələr bir-birinə və
təbiətə, qumlara, dənizlərə, qayalara, səmaya qovuşan iki insan
fiquru Kamil və Sevda da get-gedə uzaqlaşır, görünməz olur. Qayığa
çırpılan dənizin səsindən başqa ayrı səs eşidilmir.
İndi artıq sahil özü də görünmür. Dörd tərəfdə dəniz, dəniz,
dəniz…
Avqust səhərində ayrıldığımız qəhrəmanlarımızla bir ay sonra
sentyabr gecəsində yenidən görüşürük. Üçüncü boy da məhz bu gecə
başlayır. Və bizim gördüyümüz ilk od toy şamlarının alovudur. Bu
alovun işığında ekrandakı yazını oxuyuruq.
Od boyu
M—1 markalı minik maşınında Kamil və Sevdayla birlikdə kəndə
onların toyuna gedirik.
…Gəlinin qarşısında güzgü, şamlar tutublar. Şamların şölələri
güzgülərdə, maşının üstündə, hətta lak çəkmələrdə əks olunub
çoxalır, bərq vurur, bir-birinə qarışır.
Kəndə, Əligilin evinə çatırlar. Darvaza qarşısında onları Əliylə
Gülsüm, qonum-qonşu qarşılayır. Bəzilərinin əlində şamlar və
məşəllər var.
Gülsüm gəlini öpərək.
—Xoş gəlmisən, — deyir. —Qədəmin mübarək olsun.
Qapının kəndarına boşqab qoyulub. Sevda boşqabı bastalayıb
sındırır və içəri keçir.
Gülsüm (Kamilə pıçıltıyla): Ayağını bastala.
Kamil (anlamır): Nə?
Gülsüm (tez): Gəlinin ayağını bastala deyirəm sənə.
Kamil: Boy, niyə?
Kamil bu müşkül məsələni anlamağa çalışdığı vaxtda Sevda
dərhal mətləbi başa düşür və gülə-gülə onun ayağını bastalayır.
Kamil (Sevdaya): Onu da deyim ki, mənim ayağımın üstündə
durmusan.
Sevda: Elə iş də ondadır da, key Balaxanım. Mən birinci
bastaladım sənin ayağını. İndi evdə əsas mən olacam. Gərək, sən
mənə itaət göstərəsən.
Kamil: Belə de! Kefimiz varmış ki… Bizdə belə-belə adətlərin
əsas mütəxəssisi anamdır. İndi deməli ikinci "mütəxəssis" də təşrif
36
buyurdu.
Sevda (Onu dinləmir, məftunluqla odlara, şamlara baxır): Gör nə
gözəldir.
Biz də odları-işıqları görürük, onlar çoxdur, müxtəlifdir. Məşəllər
adamların başları üzərində hündürə qaldırılıb. İrili-xırdalı şamların
alovu. Ocağın közərən odu. Ocaqda kabab bişirirlər. Tonqalın gur
alovu. Tonqalın üstündə iri qazanlar asılıb. Bağın qaranlığında işıq
nöqtələri — kişilərin közərən papirosları. Uzaqlardan isə kənd
evlərinin zəif, tək-tük işığı görünür.
Sevda: İşıqlar, odlar… hərəsi də bir cür. Heç biri başqasına
oxşamır… Götürüb bunların hamısın çəkəsən.
Kamil: Əsil şəkil çəkmə məqamıdır.
Toy havası çalmağa başlayırlar. Zurna balabanda, qarmonda
çalırlar. Toy başlanır.
Rəqs səhnələri. Gah hay-küylü becid ritmli, gah sakit, nazlı-işvəli
Azərbaycan rəqsləri bir-birini əvəz edir. Gəlinlə bəy oynayır.
Xanəndə muğam oxuyur.
Qonaqlar dağılışır. Şamlar, lampalar söndürülür. Kamil və Sevda
səliqəylə bəzənmiş gəlin otağına keçirlər.
Evin ümumi görünüşü. Ev qaranlığa qərq olub. Yalnız bir otaqdan
zəif lampa işığı gəlir. O işıq da sönür.
…Axşamdır. Yeni xəstəxana binası. Bir neçə pəncərədən zəif
lampa işığı gəlir.
Dəhliz. Masanın üstündə kiçik neft lampası. Dəhlizdə gəzişən
Kamilin papirosu gah közərir, gah sönür. O əsəbi və intizarlıdır.
Səbirsizliklə var-gəl edir. Pəncərəyə yaxınlaşır. Pəncərədən görürük.
Qarşıdakı dirəyin üstündə meşin sapoqlu montyor dirəkdən
xəstəxana binasına elektrik xətti-məftil çəkir.
İndi biz gah yarıqaranlıq dəhlizdə papiros çəkən Kamili, gah da
dirəkdəki montyoru görürük.
Biz xəstəxananın dəhlizində və palatalardakı elektrik
lampoçkalarını görürük. Tavandan asılmış təp-təzə, təmiz
lampoçkalar hələ yanmır. Bütün bu kadrlarda istər işıqsız
lampoçkaları, istər montyorun işini, istərsə də Kamilin səbirsizliyini
göstərən kadrlarda — hər şeydə, hər yerdə bir işıq intizarı, işıq
həsrəti duyuruq. Son dəqiqələrini yaşayan qaranlığa qalib gələcək,
xəstəxananın küçələri, evləri bütün kəndi işıq dənizinə qərq edəcək
bir anın intizarını, həsrətini.
37
Dəhlizdəki neft lampası son borcunu verərək zəif-zəif şölələnir,
divarlarda əcaib kölgələr salır. Qaranlıq qatılaşdıqca Kamilin fiquru
da itib əriyir, yalnız onun közərən papirosunun odlu nöqtəsini
görürük.
Dirəkdəki montyorun da artıq fiquru deyil, silueti görünür. Bu
siluet sanki havada əcaib bir rəqs ifa edir. Qaranlığın bu son
dəqiqələri lap cansıxıcı və uzun görünür. İşini qurtarmış montyor
qıvraq bir hərəkətlə dirək boyu sürüşüb yerə düşür.
Dəhlizin o başından addım səsləri eşidilir. Kimsə işıq
düyməciyinə yanaşır. Düyməciyi burur. Dəhliz dərhal gur elektrik
işığına qərq olur. Düyməciyin yanında ağ xalatlı Solmazı görürük.
Solmaz (Kamili görüb ona tərəf atılır): Oğlandı… Gözün aydın,
Kamil, oğlun oldu.. Təbrik edirəm.
…İndi biz xəstəxananın elektriklə işıqlanmış pəncərələrini
görürük.
Bütün kənd boyu işıqlar yandırılır: evlərdə işıqlar yanır.
Dənizdəki buruqlarda işıqlar yanır.
…Əligilin evi. Otağın alçaq tavanından elektrik lampoçkası
asılmışdır. Gülsüm indicə yanmış lampoçkanı nəvazişlə sığıllayır,
oxşayır. Əli gəlir, o da əlini uzadıb lampoçkaya toxunmaq istəyir,
ancaq lampoçka artıq qızmışdır. Əli dərhal əlini geri çəkir.
…Əli taxtadan beşik düzəldir.
…Gülsüm yorğan sırıyır.
Beşik otaqdan asılmışdır. Beşikdə balaca Murad — Kamillə
Sevdanın oğlu. Muradın üstünə Gülsüm xalanın sarıdığı yorğan
salınıb. Gülsüm xala beşiyə yanaşır, uşağın beşiyinə göz muncuğu
bağlayır.
…Sevda Muradı çimizdirir. İndi Muradın iki yaşı olar.
Kamil (tələsik gəlir): Sevda, ay Sevda, muştuluğumuzu ver, dörd
gündən sonra uçuruq Moskvaya.
Sevda: Ört qapını görüm, uşağı soyuğa verərsən. Nə danışırsan a
kişi, kim uçur, hara uçur?
Kamil: Biz uçuruq. Sən, bir də mən. Özü də Moskvaya uçuruq.
İki saat bundan qabaq Bakıdan mənə zəng eləmişdilər. Deyirlər səni
neftçilərin nümayəndə heyətinə salmışıq. Hazırlaş.
Sevda (Muradı göstərir): Bəs bu?
Kamil: Əşi daha yekə kişidir. Nənəsiynən, babasıynan qalar. Elə
deyil ədə (uşağı qucağına götürür, atıb-tutur).
Dostları ilə paylaş: |