Tarihte ve Günümüzde Ortadoğu'da Türkmenler
Yüklə 7,31 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Resim 1 Tarım Resim 2
- Resim 3 Ġki Tarımın Biri birine bağlanma Detayı 2. Üg
- Resim 4 Tüynık Resim 5. Ügların tarım ve Tüynık bağlantısının Detayı 4. IĢık
- Resim 6 IĢıkın Kesiti Resim 7 Alaçığın Kapısının Datayı Resim 8
- Fotoğraf 1 Alaçığın Kapısı 5. GamıĢ
- Fotoğraf 2 : GamıĢTarımların dıĢ yüzeyden kapatıp 6. Keçe
- Resim 9: Serpik Resim 10
- 7.Dorluk yaka
- 8. Bel yüp
- Fotoğraf 3: Dorluk Bil yüp ve Dorlok yaka Resim 11
322
1. Tarım: Öyün aĢağı kısmından ibarettir ki duvar gibi iĢleme sahiptir, her alaçıkta dört adet tarım kullanılır. Her tarım 44 parça ahĢaptan elde edilir, bu ahĢapların 20si kesilmiĢ ve 24i ise kesilmemiĢtir, bu ahĢap parçaları yaklaĢık 20 santimetre aralıklı delinmiĢ ve devenin boyun kısmı derisiyle biri birine çapraz bağlanır öyle ki akordeon gibi açılır kapanır hale gelir. Tarım açılandan sonra eĢkenar dörtgen Ģekli görüntüler. Tarımlar açılıp ve halatlarla biribirine bağlanandan sonra yaklaĢık 6 metre çapında ve 16 metre çevresinde ve 1.70 metre yüksekliğinde silindir elde edilir. Tarımlar bağlı halinde yaklaĢık 2.20 metre yüksekliğinde ve açık halinde ise 1.70 metre yüksekliğinde bulunmaktadır.
Tarımın AçılıĢı ve kapanıĢı Ortadoğu'da Türkmenler (Irak-Ġran-Suriye) Sempozyumu / 323
tarafı sivri ve aĢağı tarafı ise geniĢtir ve bu geniĢ kısmında delikler ve bu deliklerde yünden ince halatlar bulunmaktadır. Her alaçıkta bu parçadan 60 tane gerekmektedir. 3. Tüynık:alaçığın en üst kısmı yuvarlak ve daire Ģeklinde ki pencere ve vantilatör iĢlemi yapmaktadır. Bu kısım kaç adet ark Ģeklinde yapılmaktadır ki dıĢ kısmından kabarmıĢ ve dik bulunmaktadır. Tüynıkınmuhit kısmında 60 adet delik bulunmaktadır ki ügların uç kısmı bu deliklerde yerleĢtirilir.
Ügların tarım ve Tüynık bağlantısının Detayı 4. IĢık: iki parça ahĢaptan ibarettir ki kapı boyunda bulunmaktadır ki diĢ kısmı ise oluk oyulmuĢ ve tarımların bitiĢi bu yarığın içinde son bularak ince halatlarla bağlanırlar. Ayrıca bu ıĢik adlı parçanın alt ve üst kısmında
324
baĢka bir ahĢap parça bunları ve kapıyı takmağa her birinde 4 delik bulunmaktadır ki bu iki parça ve kapının kanatları bu deliklerde yerleĢerek tamamlanır. Kapı ise dut ağacından hazırlanmıĢ ahĢap ile yapılır.
IĢıkın Kesiti
Alaçığın Kapısının Datayı
Resim 8: Tarımın Kapının Çerçevesine Bağlanması Detayı
Alaçığın Kapısı 5. GamıĢ: (kamıĢ) kamıĢı dikey keserek ikiye ayrılır ve bunları hasır gibi örerek iki parça bant yaklaĢık 1.70 metre yüksekliğinde elde ederler ve bunları tarımların dıĢ kısmın kapatırlar. Bu iki parça kamıĢın biri birine bağlanan yerde bir az ara verilir ve bu ara ise bir baĢka kamıĢ parçasıyla kapatılır ve bu üçüncü parçanı hava sıcak olan zamanlarda açarlar ta hava dolaĢımı saklansın. Ortadoğu'da Türkmenler (Irak-Ġran-Suriye) Sempozyumu / 325
kıĢın soğuğundan korumak amacıyla kullanılır. Bir alaçıkta bu keçeler üç Ģekilde kullanılır. A) "Dorluk " dört adet dikdörtgen Ģeklindedir keçedir ki tarımların üzerini kapatır. B)"Üzük" iki adet yamuk Ģeklinde ügların üzerin kaplar ve üglar ki kubbe Ģeklindedir alaçığı genel olarak kubbe Ģekline bulunur. C) "Serpik" alaçığın en son kaplaması ise serpik denilir ve bir yuvarlak ve daire Ģeklinde bir keçeden düzenlenir ve tüynıkden 20–30 cm büyük ve tüynikinüzrin kaplar. Bu son kaplama parçası etrefında delikler yapılır ve yünden yapılmıĢ ince halatlar bağlanır ve bu halatlar tarımlara bağlanır ve alaçığın kaplamlarının rüzgâra karĢı dayanıklı olmasını sağlar. Burada demeliyim ki keçelerin yapımı ve düzenlemesi ve tasarımı Türkmen kadınlarının incelikleri ve el sanatlarından sayılmaktadır.
Resim 10: Üzük 326
7.Dorluk yaka:30cm eninde bir kilim tipi örgüden yapılmıĢ ve 16 metre uzunluğundadır ve iki tarafında ince halatlar bulunmaktadır tarımların ust kısmına bağlanır ve tarımları dik ve düzenli dayanmasına yardım eder.
yaklaĢık15cm eni fazladır ve ondan aĢağıda bir bel bandı gibi alaçığın devrine bağlanır ve tarımların yük altında ve baskıdan dolayı açılmasından ve dağılmasına karĢı gelir.
Bilyüp ve dorluk yaka Tarımların üzerine bağlanmıĢ 9. Düzi: iki parça bant tır kilim tarzında örülmüĢ ve yaklaĢık 5cm eninde ki onla üglarıteketek sararak ügların aralıkların ayarlayarak ügları biri Yüklə 7,31 Mb. Dostları ilə paylaş:
|