Tarihte ve Günümüzde Ortadoğu'da Türkmenler

94

 

  /  Ortadoğu'da Türkmenler (Irak-Ġran-Suriye) Sempozyumu 

Bu  yönüyle  etkisi  günümüze  kadar  süren;  tespit  edebildiğimiz  kadar  sırf 

Türkmen/Türk,  Türk  olması  muhtemel  ve  Türk  Kültüründen  etkilenmiĢ  120  adet 

fakih  tespit  ettik.  Bunlardan  nisbesinde  “Türkmen,  Türkistan”  ifadeleri  olup 

Türklüğü  kesin  olan  sadece  4  fakih  tespit  ettik.  Hatta  bu  meyanda;  ortaokul  ve 

liselerde okutulan din kültürü ve ahlak bilgisi kitaplarında adı “Müslüman-Türk Bilim 

Adamları”  baĢlığı  altında  geçen  Ġmam-ı  A‟zam  Ebû  Hanife‟nin  üçüncü  dedesinin 

ismine nisbetle kuvvetle muhtemel Hint ve Fars kökenli olabileceğini ama Türklerin 

Fars isimlerini de çocuklarına koyması vesilesiyle Türk de olabileceğini tespit ettik.  

Anahtar Sözcükler:

 Türk, Türkmen, Müslüman Türk, Türkmen fakihler. 

 

THE TURKOMAN FAQIHS (ISLAMICJURISTS) IN THE MIDDLE 

EAST 

Abstract 

After  converting  to  Islam  the  Turkmen;  because  of  the  honor  of  having 

respect  for  the  Persian  and  Arab  Muslims  before  them,  the  Quran  is  in  Arabic 

language and the Muslim community a sense of belonging and similar reasons gave 

to their children Arabic and Persian names. For these reasons, the Turkmen were 

affected significantly by the Arab culture and Arabic language. On the other hand, 

especially the Turkmen in science basin of Khorasan, marriage, neighbors, co-Arab 

jurists  (faqih)  as  a  team  with  the  sociological  reasons  such  as  growing  student, 

Influenced by the time of the Turkish science and culture and so they Turkicization. 

As they grow Turkmen students contributed to the spread of Islamic jurisprudence 

(fiqh), they left immortal heritage works to the Islamic world.The words “Turkish 

and Turkmen” has no significant difference and they are used interchangeably. So 

we used these concepts interchangeably in this study. 

From these data; many Persian and Arab coexistence with the Turkmen, or 

to request that their teacher, due to take Turkmen Arabs and Persians name; now 

after  centuries  it  is  really  difficult  to  determine  whether  a  jurist  was  Turkmen  or 

from another nationality. This, however, a number of jurists (such as living in the 

provinces of Turkmen in that city inhabited for more Turkmen) can be identified by 

assumption. Therefore,  according  to the  state  border of  the  century,  according  to 

both current as well as the date on the Damascus-Khorasan Science Basin sort by 

jurists as we have dealt with knowledge of jurists. Owing to his importance in the 

history of Islamic law, detailed information of top ten jurist is given, while others are 

just full name, their probable nationality and fiqh works. 

We have determined as; the Turkman, likely to be Turkish and influenced 

by  Turkish  Culture  and  we  have  found  120  people  faqih  who  affected  today.  Of 

these,  the  relative  "Turkmen,  Turkistan"  Turkishness  statements  is  accurate,  we 

determined that only 4 faqih. In fact, in this connection; Imam A'zam Abu Hanifa 

whose name is placed under the heading "Muslim-Turkish Scientists " in the book 

---

Ortadoğu'da Türkmenler (Irak-Ġran-Suriye) Sempozyumu

  /   95 

“Religious  Culture  and  Ethic  Knowledge/Din  Kültürü  ve  Ahlak  Bilgisi”  which  is 

used in junior and high school, his name is located in this book under said third-

grandfather's name relative to forces would likely be Indian and Persian origin; but 

also as we have found that Turkmen used to name their children Persian names, he 

can be Turkman. 

Key Words:

 Turk, Turkmen, Muslim Turk, Turkmen faqihs. 

 

GĠRĠġ 

Ortadoğu, özellikle Ġngiltere-Avrupa merkezli egemenlik ve coğrafya 

anlayıĢları  neticesinde  ortaya  çıkmıĢ  sunî  bir  kavramdır.  Ġngiltere  ve 

Avrupa‟nın sanayi inkılabından önce Modern çağı Hz. Peygamberle baĢlattığı 

halde

1

,  kısa  zamanda  ağır  sanayii  ve  ağır  silahları  üretip,  kendine  aĢırı  öz 

güvenin gelmesiyle yeni bir tarih ve coğrafya algısı oluĢturdu. Ġngiltere kendini 

modern dünyaya, dünyanın merkezi –meridyen dairelerinin baĢlangıç noktası 

olan  Londra'nın Greenwich kasabasından  geçen  daireden  mülhem-  kabul 

ettirmesi  ile  Osmanlı-Türk-Ġslâm  hâkimiyetinin  bulunduğu;  batıda  Bosna 

Hersek‟ten  doğuda  Maveraünnehir‟e,  kuzeyde  Kırım‟dan  güneyde  Ekvatora 

kadar  olan  alan;  batılılarca  “Yakın  Doğu  veya  Ortadoğu”  kavramları  ile 

ifade edilir olmuĢtur. Maveraünnehir ve ötesi Çin, Japonya, Kore, Hindistan, 

Malezya ve Endonezya ve çevresindeki ülkeler için de “Uzakdoğu” kavramı 

kullanılır olmuĢtur.  

Aslında  ikinci  bir  muğlak  ifade  de  “Türkmen”  kavramının  içerdiği 

kapalılıktır.  ġöyle  ki  “Türkmen  ile  Türk”  kavramlarının  hemen  hemen  aynı 

olduğu  ama  “Türkmen  kavramının  daha  hususî,  içlemsel  olarak  Türk 

kavramının  altında;  “Türk+Ġman-Türkman/türkmen”  sessel  dönüĢümüyle 

                                                 

1

Mavor, Wıllliam, Universal HistoryAncient And Modern From The Earliest Records of  

Time To The General Peace 1801 Ġn Twenty Five Volumes, London 1802: Örneğin burada 

yukarıda  Ġngilizcesi  görülmekle  beraber  zamanın  ve  tarihin  yeni  döneminin,  yani  modern 

çağın  “Modern  History”  baĢlığı  ile  Araplarla  ve  Peygamberimizin  Doğumuyla  baĢladığı 

açıkça anlaĢılmaktadır. Ayrıca daha ilginç olanı bu metinde; “Ģimdi tarihin daha ilginç ve yeni bir 

dönemine  giriyoruz  ki  evrenin  görünüĢü/görüĢ  açısı/özelliği  bu  dönemde  değiĢti.”cümlesiyle  bu  durum 

bir  yorum  olmaktan  öte  açıkça  dile  getirilmektedir.  Buna  ziyadeten  aynı  bölümde; 

Peygamberimizin  Medine‟de  yaĢayan  müĢrik  ve  Yahudilerin  liderlerini  toplayarak  bir  arada 

yaĢamanın  ilkelerini  kurallarını  belirledikleri  bir  nevi  tarihte  ilk  sivil  anayasa  sayılabilecek 

Medine  Vesikası‟naiĢaretle;  O‟nun  büyük  bir  devlet  kurduğunu,  büyük  fetihler  yaptığını, 

dünya çapında bir kanun koyucu “legislator” olduğunu belirtmektedir.   

---