Тузувчилар

Turbulent oqim kinetik energiyasi.
10.6-rasmda ikkita bir xil prizmatik o‘zanlarni 
ifodalaymiz. Bu o‘zandagi oqimlarning 
Q
sarfi, 
h
chuqurligi va 

 
o‘rtacha tezligi bir xil 
ekanligi bilan ajralib turadi. 
I-I
va 
II-II
harakatdagi kesimlar bilan tanishamiz (10.6, 
a va 
b
-rasm). Garchand o‘xshash A va V nuqtalarda bo‘ylama 

u
A 
va

u
V 
tezliklar teng 
bo‘lsada,

u
A
=

u
V 
tezliklar tebranishi har xil bo‘lishi mumkin. Bu kesimlarni o‘zaro 
taqqoslab aytish mum-kinki, o‘rtacha tezliklar bir xil bo‘lganligi bilan birga, bu oqim har 
xil strukturaga ega bo‘lishi mumkin.
10.6-rasm. Har xil tezliklarda harakatlanuvchi oqimlarni taqqoslash 
Bunda, turbulentlik darajasi yuqori bo‘lgan oqim, yuqori kinetik energiyaga ega 
bo‘ladi. Bu kinetik energiya ikki qiymat yig‘indisidan iborat: 
a) 

u
 
o‘rtacha tezlikka asosan hisoblangan kinetik energiya; 

---

75 
b) tebranma 
u
tezliklar asosida xisoblangan kinetik energiya. 
Laminar tartibdagi oqim uchun kinetik energiya 
g
2
2

ko‘rinishda ifodalanadi. 
Bunda, 

- tuzatma koeffitsiyenti, harakatdagi kesim bo‘ylab tezlik taqsimlanishini bir xil 
emasligini hisobga oladi. 
10.7-rasm. 10.6-rasmdagi oqimning bo‘ylama aktual tezlik tebranishi 
Turbulent tartibda harakatlanayotgan oqim uchun
g
с
2
2


ifoda orqali foydalaniladi.

 
с
П
 
(10.29) 
bunda, 

P 
– ko‘ndalang kesimning alohida nuqtalarida tebranma bo‘lgan tezlikni hisobga 
oluvchi tuzatma koeffitsiyenti. 

P 
tuzatma koeffitsiyent
 
- faqat beqaror turbulent harakatda mavjud bo‘ladigan 
intensiv turbulent oqimlarda hisobga olinadi.
Barqaror turbulent harakatda buni hisobga olmaslik mumkin. Xulosa qilib 
ta’kidlash kearkki, 10.6, 
a va b
-rasmlardagi oqimlarda tezlik tebranishining har xilligi 
sababli, o‘rtacha tezlik taqsimlanishi har xil bo‘lib, epyurasi turli ko‘rinishga ega bo‘ladi.