Vərəmin aşkarlanması, diaqnostikası, müalicəsi və profilaktikasına müasir yanaşmalar
Yüklə 5,05 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Vərəm xəstələrinin hospitalizasiyası Vərəm xəstələrinin hospitalizasiyasına göstərişlər və hospitalizasiyanın müddəti
- Vərəm stasionarında xəstələrin yerləşdirilməsi
- Struktur bölmələrinin vərəmə yoluxma riskinin dərəcəsinə görə bölgüsü
262 Vərəm xəstələrinin hospitalizasiyası Vərəm xəstələrinin hospitalizasiyasına göstərişlər və hospitalizasiyanın müddəti Hospitalizasiyaya optimal göstərişlərin və onun müddətinin təyini inzibati infeksion nəzarət tədbirlərinin əsas komponentidir. Bu göstəricilərin düzgün tətbiqi zamanı xəstəxanadaxili yoluxmanın azalması hesabına ölkədə dərmana davamlılıq səviyyəsinin aşağı düşməsi mümkündür. Hospitalizasiya göstərişlərinin və müddətinin optimallaşdırılması xərclərin əhəmiyyətli dərəcədə azaldılması və onların digər, vərəmlə mübarizənin daha vacib aspektlərinə yönləndirilməsinə imkan yaradır. Xəstələrin stasionarlara hospitalizasiyası üçün ciddi göstərişlərin hazırlanması vərəmin transmissiyasının azaldılmasına yönəlmiş ciddi inzibati nəzarət tədbiridir. Yaxmanın mikroskopiyasının nəticələri olmayan xəstələrin vərəm xəstəxanalarına hospitalizasiyasını tamamilə aradan qaldırmaq lazımdır, belə ki, bu meyar əsasında hospitalizasiyaya ehtiyac olub-olmaması, eləcə də, şöbənin profili barədə qərar verilir. Xəstələr ümumi profilli stasionarlarda və ya ambulator şəraitdə bütün diaqnostik test və müayinələrdən keçməlidirlər. Vərəm xəstələrində, bir qayda olaraq, müalicə başlayandan sonra qısa zaman ərzində abasilləşmə baş verir. VMB-nın ötürülməsi terapiyanın başlanmasının təxirə salınması, müvafiq kimyəvi terapiya rejimini təyin edilməməsi, öskürəyin artmasına və müvafiq olaraq VMB ifrazının da artmasına səbəb olan proseduraların aparılması ilə əlaqədar ola bilər. Vərəm stasionarında yerləşən xəstələrə hər ay bəlğəm yaxmasının 2 dəfəli mikroskopiyası aparılmalıdır və yaxmanın nəticəsi dəyişərkən bu xəstələr dərhal müvafiq şöbəyə (bloka) keçirilməlidir. Dərman həssaslığı testinin nəticələri əsasında təyin edilmiş ÇDD – vərəm xəstələrinin vaxtında müvafiq şöbəyə keçirilməsinə xüsusi diqqət yetirilməlidir. Təcrübə göstərir ki, bir çox xəstələr stasionarda olduğu kimi ambulator şəraitdə də, əgər terapiya tibb işçisinin bilavasitə nəzarəti altında aparılmırsa, müxtəlif səbəblərdən onlara təyin olunmuş preparatları qəbul etmirlər. Bu, müalicənin qeyri-effektiv nəticələrinə, VMB-da vərəm əleyhinə preparatlara qarşı dərman davamlılığının formalaşmasına, prosesin bakteriya ifrazetmə ilə kəskinləşməsinə səbəb olur. Bu isə, öz növbəsində, vərəmin transmissiyasına şərait yaradır. Nəzarət edilən vərəm əleyhinə dərman vasitələrinin qəbulu əsasında aparılan vaxtında başlanılmış adekvat kimyəvi terapiya infeksion nəzarət sistemində mühüm yer tutur və infeksiyanın yayılmasının qarşısını almağa yönəlmiş digər tədbirlərin aparılma ehtiyacını təyin edir. Tələb olunan kimyəvi terapiya kursunu qəbul etmiş və müsbət müalicə nəticələri nümayiş etdirən xəstələr əsassız şəkildə stasionarda saxlanılmamalıdır. Onlar müalicənin qalan hissəsini ambulator şəraitdə qəbul etməlidirlər, bu isə təmas riskini azaldacaq. Müxtəlif formalı vərəm xəstələrində müalicənin davamiyyəti və rejimi “Vərəmin müalicəsi üzrə milli kliniki protokol”da şərh edilmişdir. Stasionardan çıxış zamanı vərəm əleyhinə müalicə kursu başa çatdırılmamış hər bir xəstə müalicəni ambulator şəraitdə dərmanların qəbulunu bilavasitə tibb işçinin nəzarəti altında davam edir və həkim-ftiziatrın nəzarətində qalır. Xəstələrin qruplara ayrılması və yoluxucu xəstələrin stasionarda izolyasiyası – inzibati nəzarətin daha vacib və çətin bölməsidir. Bilmək lazımdır ki, ÇDD-li VMB ilə xəstəxanadaxili yoluxma riski daha çox infeksion nəzarət tədbirlərinə əməl edilməyən vərəm stasionarına yerləşdirilmiş xəstələrdə müşahidə olunur. 263 Vərəm stasionarında xəstələrin yerləşdirilməsi İN-in mühüm inzibati tədbiri stasionar şöbələrin (blokların) I-li və ya təkrar xəstələnmənin, hospitalizasiya edilən xəstələrdə bakteriya ifrazetmənin, ÇDD – vərəm riskinin və ya bu formanın varlığına əsaslanaraq bölünməsidir. Vərəm əleyhinə müəssisə rəhbərinin əmri ilə aşağıdakı xəstələr üçün şöbələr (bloklar) təyin edilməlidir: • İlk dəfə aşkarlanmış və bəlğəm yaxmasının VMB-na mikroskopiyasının nəticələri müsbət olan xəstələr; • İlk dəfə aşkarlanmış və bəlğəm yaxmasının VMB-na mikroskopiyasının nəticələri mənfi olan xəstələr; • Vərəm residivi olan və bəlğəm yaxmasının VMB-na mikroskopiyasının nəticəsi mənfi olan xəstələr; • ÇDD – vərəmi olan və bəlğəm yaxmasının VMB-na mikroskopiyasının nəticəsi mənfi olan xəstələr; • ÇDD – vərəmə yüksək risk olan və bəlğəm yaxmasının VMB-na mikroskopiyasının nəticəsi müsbət olan xəstələr. Vərəmə infeksion nəzarətin planı Ümumi məlumatlar Vərəm əleyhinə müəssisələrdə il ərzində həyata keçirilməsi nəzərdə tutulmuş tədbirlərin siyahısı, yuxarıda da qeyd edildiyi kimi, inzibati tədbirlərə üstünlük verilən infeksion nəzarət planında şərh edilməlidir. Plana vərəm əleyhinə müəssisələrdə vərəmin transmissiyasının profilaktikası üzrə tədbirlər, ilk növbədə, təhlükəli yoluxucu xəstələrin (“çirkli” materialların) sağlam insanlarla və ya abasilləşmiş xəstələrlə (“təmiz” materiallarla) kəsişməsinin qarşısını alan tədbirlər, onların izolyasiyasını, xəstələrin qruplara ayrılmasını və müalicənin vaxtında başlamasını nəzərdə tutan tədbirlər, tibb işçilərinin təlimatlandırılması və hazırlama tədbirləri, xəstələrin və əhalinin sanitar maarifləndirilməsi tədbirləri aid edilir. İN planı sanitariya-epidimioloji və gigiyenik rejimlərə riayətin ümumi qaydalarının yerinə deyil, onlara əlavə olaraq işlənib hazırlanır. Struktur bölmələrinin vərəmə yoluxma riskinin dərəcəsinə görə bölgüsü İN tədbirləri planında tibb işçiləri və xidmət edən personalın VMB-na yoluxma riskinin azaldılmasına, eləcə də, stasionar müalicədə olan və ya vərəm əleyhinə dispanserə (kabineti) gəlib-gedən xəstələr üçün təkrar yoluxma riskinin aradan qaldırılmasına yönəlmiş tədbirlər nəzərdə tutulmalıdır. İnfeksion nəzarət tədbirlərinin rasional bölgüsü üçün vərəm əleyhinə müəssisələrin struktur bölmələrini VMB-na yoluxma riskinin dərəcəsinə görə sıralamaq lazımdır. Bu zaman, bir qayda olaraq, üç zona ayırd edilir. Birinci zonaya yüksək yoluxma riski olan yerlər aiddir (bəlğəm yaxması müsbət olan xəstələr, infeksion materiallar üçün olan məkanlar): • Bokslaşdırılmış şöbələr; • Vərəmli, eləcə də, ÇDD – vərəmli xəstələr üçün ayrılmış şöbələr; • Bəlğəm yığmaq üçün kabinlər (otaqlar); • Bakterioloji laboratoriya; • Endoskopiya şöbəsi; • İntensiv terapiya palatası olan reanimasiya şöbəsi; Yüklə 5,05 Kb. Dostları ilə paylaş:
|