Yazıçı-publisist, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü m əsləhətçi redaktor
Yüklə 0,59 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Uzunömürlülük adlanan yaş dövrü.
- Uzun ömrü yaşamaq çox gözəldir. Ancaq onu elə belə yox, sağlam və gümrah yaşamaq daha gözəldir. Belə bir
- Uzun ömrün sirri
136 A kişi, qocasan çölə çıxma sən, Soyuqda, şaxtada xəstələnərsən. Düz əliş elə sən davranışında, Az g əz, otur evdə- ocaq başında. Üzülüb düşərsən yorğan-döşəyə, Heç çıxa bilməzsən tamam eşiyə. Çör əyin, suyun var, şükür elə sən, G ərək bağ-bağçanı hər gün gəzəsən? B əsdir qulluq etdin bu ağaclara, Onlar da əlindən gəliblər zara. Bell əmək, sulamaq, həm dərmanlamaq, S əni əldən salır, çünki, ay axmaq! Dinl əyib diqqətlə deyilənləri, Dedim, qocalara atmayın şəri. Əzəldən yoldaşdır mənim ilə iş, Ona uşaqlıqdan etmişəm vərdiş. Dayansam, donacaq damarda qanım, Nasaz olacaqdır bu sağlam canım. Qorxmadım, həyatın qarlı qışından, Zamanın qəzəbli, sərt baxışından. Əllərim öyrəndi fiziki işə. Piyada g əzməyi etmişəm peşə. 137 Uzaqda dayandım pis vərdişdən mən. Sağlamlıq üzümə güldü o gündən. Əmək, iş saxlayıb məni çox cavan, T ənbəllik yad olub mənə hər zaman. Vurur öz ritmiyl ə sinəmdə ürək, Sevgi, m əhəbbətdir ürəyə kömək. Durub qulluğumda ömür yoldaşım, Vardır o qadına böyük alqışım. Övladdan yariyan valideynl ər, Bu cür xoşbəxtliyə verirlər dəyər. Bütün qocaların qədrini bilin, Onların üzündən kədəri silin. Yaşasın kamillik dövrünü onlar, Qoca adamların başda yeri var. Qoy daim çıraqban olsun bu həyat, Qocalar yaşasın hər vaxt bəxtiyar. Qeyd etm ək lazımdır ki, uşaq və yeniyetmə gigiyenası, gerontologiya, pedaqoqika, psixologiya v ə fiziki tərbiyə kimi elml ərlə birlikdə öyrənilən yaş fiziologiyasında qocalığı xəs- t əlik deyil, yaş təsnifatının bir mərhələsi hesab edirlər. Bunun üçün erk ən vaxtlardan bu yaş dövrünə qədəm basmazdan əvvəl ona h ər cür ciddi hazırlıq görmək lazımdır. Necə mənim aşağıdakı şeirimdə göstərildiyi kimi: 138 Qocalıqda peşman olmayaq Cavanlıqda peşə ,sənət öyrənək, Bilik olsun biz ə dar gündə gərək. Ömr ə vuraq bacarıqla min bəzək Sonra qocalıqda peşman olmayaq. Yalan danışmağa etməyək adət, Dil çaşıb etməsin bizə xəyanət. Yoxsa bizd ən qaçar ruzi-bərəkət. G əlin qocalıqda peşman olmayaq. Ür əkdə Vətənə olsa məhəbbət, Tapaq özümüzd ə hər vaxt cəsarət G ətirər həmişə ömrə səadət. Sonra qocalıqda peşman olmayaq. Gücümüzü göz əl işə sərf edək, Tanrının qoyduğu düz yolla gedək. Bütün qocaların qədrini bilək Sonra qocalıqda peşman olmayaq. Pis işdə qol gücü sınamayaq biz, Dürd ən, cavahirdən olsun kəlməmiz. Olsun vicdanımız sudan da təmiz, Sonra qocalıqda peşman olmayaq. Gedir dayanmadan ömür karvanı, Bu söz damarlarda dondu rur qanı. Zakir, g əl ürəkdən sevək insanı Sonra qocalıqda peşman olmayaq. Uzunömürlülük adlanan yaş dövrü. Bu yaş dövrü 90 139 yaşdan yuxarı ömür sürənlərə şamil edilir. Elə 90 yaşın özünə çatmaq adamdan böyük s əbr, dözüm, cəsarət və sağlam düşüncə, bir sözlə böyük cəsarət tələb edir. Uzun ömrü yaşamaq çox gözəldir. Ancaq onu elə belə yox, sağlam və gümrah yaşamaq daha gözəldir. Belə bir yaş dövrünə çatmaq onu problemsiz yaşamaq isə əsl xoşbəxt həyatın ən vacib elementidir. Tarixin s əhifələrində uzunömürlülük haqqında neçə-neçə dahi müt əffəkkirin gözəl kəlamı özünə yer alıb. Məsələn: Dünyanın çox ərazilərini zəbt etmiş Makedoniyanın dövlət başçısı, görkəmli sərkərdə Makedoniyalı İskəndərin (e.ə. 356- 323) mü əllimi, məşhur yunan filosofu və alimi Aristotel (e.ə. 384-322) uzunömür ə çatmaq üçün daim hərəkət etməyi m əsləhət görürdü. O, bu barədə insanların bütün yaş dövrləri il ə səslənən gözəl bir ifadə işlədib: “Uzun müddət hərəkətsiz qalmaq b ədəni taqətdən salır.” Uzunömürlülük insan h əyatında hər adama nəsib olmayan bir şansdır. Bu yaş mərhələsinə çatmaq isə hər oğulun, qızın hün əri deyil. Bu insandan böyük səbr, dözüm, gündəlik gigiyena v ərdişləri, sağlam həyat tərzi, pis adətlərdən və v ərdişlərdən uzaqda dayanmaq, bir sözlə nəfsini polad zəncirlə cilo vlayıb ona hakim olmaq və s. tələb edir. Bu şərtlər çox çətin, mürəkkəb və ağır olsa da yaşadığımız Az ərbaycan adlı bu cənnət məkan bütün zamanlarda uzun- ömürlül ər diyarı hesab olunmuşdur. Bu məkanda çoxlu uzun- ömür lü insanların yaşaması öz-özünə baş verməyib. Bu di- yarda əsrarəngiz təbiətin, o cümlədən günəşli və təmiz hava- nın, durna ğözlü buz kimi suyu olan bulaqların, mineral su- ların, böyük ərazini tutan meşələrin, eləcə də çoxlu sayda ağsaqqal və ağbirçək hörmətini saxlayan, onlara gecə-gündüz qayğı göstərən mehriban və xeyirxah insanların olması ilə çox- çox bağlıdır. Lakin uzun ömür sürm ək üçün yuxarıda sadaladığım 140 meyyarlar çox azdır. Bildiyimiz kimi bunlar yalnız ayın görü- n ən tərəfidir. Bildiyimiz kimi ayın bizə görünməyən tərəfləri d ə var. Bu tərəflər isə məcazi mənada insanın daxili dünyası, onun h ərəkəti və əməlləridir. Mənim “Uzun ömrün sirri” şe- rimd ə uzun ömür sürmək şərtlərinin heç olmasa bir hissəsini şeiriyyətin dili ilə göstərə bilmişəmsə özümü xoşbəxt sanardım: Uzun ömrün sirri Dağların qoynunda bir oba vardı, Orada bir qoca kişi yaşardı. Yüzü çoxdan ötüb keçmişdi yaşı, K ənddə qalmamışdı tayı, yoldaşı. Piyada h ər yanı dolaşan insan, Yoruldum dem əzdi inan heç zaman. Gördüyü işlərdən ləzzət alardı, Allah verdiyind ən razı qalardı. Z əhmətlə dost idi bu qoca kişi, Çöld ə, bayırdaydı il boyu işi. Dağların saf suyu, sərin havası, Olmuşdu qocanın dərman, davası. H ər işi bu qoca özü görürdü, H ər gün sağlam həyat tərzi sürürdü. H ər yanda qocadan düşürdü söhbət, Dedil ər, qocada sirr vardır əlbət. Yüklə 0,59 Mb. Dostları ilə paylaş:
|