Riyaziyyat
2009
Məzmun
100-dən aşağı natural ədədlər
1.
Onluq müsbət sistem və onun nümayiş etdirilməsi
2.
Natural ədədlər üzərində riyazi hesablamalar və onların nümayiş etdirilməsi
3.
Milli pul işarələri
4.
İstiqamət: Qanunauyğunluq və cəbr
Riy. II.6. Əşyaların və ya şəkillərin/fiqurların dövri vəziyyətini
(ardıcıllıqları) aid edir, təqdim edir və müqayisə edir
Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird:
verilən sırada buraxılan bir neçə mövqeni göstərir (məs.
•
♠
♦
♣
♠
♦
♣
♠
AA
♣
AA
AA
buraxılan mövqedə hansı fiqurlar olacaq?”)
bir neçə
•
ardıcıllığı (üçdən çox olmayaraq) bir-biri ilə müqayisə edir və eyni vəziyyət
qaydasına tabe olan ardıcıllıqıarı sadalayır
verilən qaydaya əsasən
•
ardıcıllığı yalnız bir atributla fərqlənən əşyalar və ya şəkillər/fiqurlar
vasitəsilə təqdim edir.
Riy. II.7. Sadə riyazi məsələni həll edən zaman toplama və çıxmadan
istifadə edir.
Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird:
yoxlayır ki, ifadə olunan ədəd göstərilən bərabərliyin (məs.,
•
♠ + 7 = 10
) məchul
komponentinin mənasıdırmı və ya yox
real vəziyyəti əks edənin, toplayanın/çıxanın bir əməlini təşkil edən ekvivalent tam ədədi
•
ifadələri tərtib edir (məs., eyni məbləği təşkil edəni pul vahidlərinin iki eyni birliyi
üçün)
ədədi ifadələrin əhəmiyyətlərini hesablamaq üçün
•
komutativlik və assosiativlik xassələrindən
istifadə edir
Riy. II. - 4
Riyaziyyat
2009
Məzmun
Əşyaların, şəkillərin və ya fiqurların vasitəsilə təqdim olunan
1.
dövri ardıcıllıq
Toplama/çıxmanı (iki əməldən çox olmayaraq) təşkil edən tam ədədi ifadələr və onların
2.
ekvivalentləri
Toplamanın
3.
kommutativ və assosiativliyi (qeyri-formal və müvafiq terminlər
xaricində)
Bir məchul komponentin və toplamanın/çıxmanın bir əməlini təşkil edən tam ədədi
4.
bərabərliklər.
İstiqamət: Həndəsə və məkan anlayışı
Riy. II.8. Fiqurları təsvir etmək üçün xassə və miqdar əlamətlərindən
istifadə edir
Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird:
düz fiqurları həndəsi atributlara əsasən (məs.,
•
təpələrin/yanların saylarına) müqayisə edir
və qruplaşdırır
fiqurun xarici və daxili sahələrini fərqləndirir; fiqurun xaricində, daxilində və sərhədlərində
•
olan nöqtələrini göstərir
ümumi sərhədi olan fiqurların ümumi yanlarını və təpələrini göstərir.
•
Riy. II.9. Ətrafda istiqamət götürür və obyektlərin qarşılıqlı vəziyyətini
təsvir edir.
Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird:
verilən qaydaya əsasən obyektləri yerləşdirir
•
lazımi terminologoyadan istifadə etməklə obyektin ikinci obyektlə münasibətdə yerləşməsini
•
təsvir edir (məs., sağa, sola, yuxarı, aşağı)
hərəkət səmtini təşkil edən təlimatlar verir və özü də yerinə yetirir
•
Riy. II.10. Fiqurların ölçülərini təyin edir və müqayisə edir.
Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird:
qarşılıqlı vəziyyət ilə fiqurların xətti ölçülərini müqayisə edir və müqayisə nəticələrini lazımi
•
terminlərlə ifadə edir (məs., uzun, qısa, eyni)
Riy. II. - 5
Riyaziyyat
2009
onun üçün adi mühitdə bərabər fiqurların nümunələrini tapır; fiqurların bərabərliyini onların
•
qarşılıqlı yerləşməsi ilə nümayiş etdirir
Real obyektin (məs.,
•
sinif otağının, idman zalının) xətti ölçüsünü qeyri-standart ölçü
vahidindən (məs., addımının) istifadə etməklə tapır
Məzmun
Düz fiqurlar: nöqtə, parça, qırıq, əyri xətt.
1.
Fiqurun xarici və daxili sahələri, fiqurun sərhədi.
2.
Ümumi sərhədi olan fiqurlar, onların ümumi yanları və təpələri.
3.
Bərabər fiqurlar.
4.
Məsafə: parçada
5.
aditivlik, uzunluğun qeyri-standart ölçü vahidləri.
Düz səthdə istiqamət və obyektlərin qarşılıqlı vəziyyəti.
6.
İstiqamət: Göstəricilərin analizi, ehtimal və statistika
Riy. II.11. Onun bilavasitə ətrafı haqqında xassə göstəricilərini toplayır.
Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird:
real obyektlərin müşahidəsi əsasında göstəriciləri toplayır
•
eynimənalı göstəricilərin qısa siyahısından (on göstəricidən çox olmayaraq) bir neçə
•
göstəricini seçir
sadə (ikisütunlu və ya ikisətirli) cədvəldən lazımi göstəriciləri seçir
•
Riy. II.12. Xassə göstəricilərini qaydaya salır.
Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird:
•
verilən ardıcıllıq və ya verilən mövqelərdə göstərciləri yerləşdirir (ardıcıllıqla ayrılan
•
mövqelər halında)
hər hansı bir verilən qrupda (göstəricilərin sayı ondan, qrupların sayı isə - üçdən çox
•
olmamalıdır) göstəricilər birliyinin hər bir göstəricisinə yer tapır
bir obyektlər sinfi (məs.,
•
həndəsi fiqurlar) haqqında göstəriciləri hər hansı bir qayda ilə
yerləşdirir/qruplaşdırır; yerləşdirmə/qruplaşdırma qaydasını izah edir.
Riy. II.13. Xassə göstəricilərinin şərhini edir.
göstəricilərin siyahısını (hansında on göstəricidən çox birləşdirilməyib) göstəricilərin ümumi
•
sayı, təkrarlanma, mövqe, ardıcıllıq əsasında şifahi surətdə xarakterizə edir
Riy. II. - 6