Gistologiya, stitologiya va

Rasm 10.2 Gipofizning rivojlanishi davrlari (sxema):
a
— embrional kurtaklar; 
b
- ektodermal va neyral kurtakhm ing 
birlashishi; v, g -a d e n o - va neyrogipofizning shakllanishi. 
1
- og‘iz 
bo ‘shlig‘i; 2 — miya qorinchasi bo'shlig i; 3 - gipofiz (Ratke) 
ch o ‘ntagi; 4 - oraliq miya divertikuli; 5 - til; 
6
- og‘iz bo‘shlig‘ining 
ektoderm alepiteliysi; 7 - mezenxima; 
8
- Ratke cho'ntagining 
oidingi devori (gipofizning oidingi bo'lagi); 9 - Ratke cho‘ntagining 
orqa devori (gipofizning oraliq bo'lagi); 
10
- gipofizning orqa 
b o ‘lagi; 
11
- tuberal qismi; 
12
-ep e n d im a ; 1 3 - gipofiz oyoqchasi
354

---

T u zilish i. Y uqorida qayd etilganidek, adenogipofiz oidingi 
b o 'lak (lobus anterior), oraliq (pars intermedia) va tuberal qism 
(pars tuberalis), y a ’ni gipofiz (Ratke) ch o ‘ntagidan rivojlanuvchi 
barcha tuzilm alarni o ‘z ichiga oladi. G ipofiz og'irligining 75%ni 
oidingi bo‘lak tashkil etadi.
Oidingi boMagi biriktiruvchi to'qim ali kapsula bilan o'ralgan 
boMib. undan a ’zo ichiga siyrak biriktiruvchi to'qim a qatlamlari 
bctib kirib. uning strom asini hosil qiladi. Biriktiruvchi to ‘qimali 
qatlam larda qon va limfa tom irlari, ular orasida esa bo'lak 
parenxim asini hosil qiluvchi epiteliy hujayralari (adenotsit)lardan 
iborat tasm alar joylashadi.
Ayrim 
adenotsitlar 
epiteliy 
tasm alarining 
chekkalarida 
joylashib. tarkibida bo'yo q lar bilan yaxshi bo'yaluvchi donachalar 
tutadi 
va 
ular 
xrom ofil 
endokrinotsitlar 
(endocrinocytus 
chrom ophilus). tasm alam ing o ‘rta qism larini ega 
1
lagan boshqa xil 
hujayralarning sitoplazm asi esa kuchsiz bo'yalib. ular - xromofob 
endokrinotsitlar (endocrinocytus chrom ophobus) deb nomlanadi.
A d e n o ts itla r tasnifi. Yuqorida qayd etilganlardan kelib 
chiqqan hnlda gipofizning oidingi bo'lagi hujayralari xromofil va 
xrom ofob (bosh)larga bo'linac1. Shuningdek, gipofizning oidingi 
bo‘lagida na xrom ofil. na xromofoblarga kiruvchi hujayralar ham 
m avjud. hular kortiqotrop adenotsitlardir.