193
Müvəqqəti ixrac əməliyyatları xarici ölkələrdə xidmət göstərilməsi, lizinq
ə
məliyyatlarının aparılması, sərgilərdə, yarmarkalarda iştirak və s. üçün malların yenidən
işlənmədən (dəyişdirilmədən) Az R-na qaytarılması şərtilə ixracını nəzərdə tutur.
Dövlət müəssisələri tərəfindən müvəqqəti olaraq göndərilmiş mallar üzrə bağlanmış
müqavilələrdə nəzərdə tutulmuş müddət bitdiyi gündən həmin mallar 30 gün ərzində Az R-
na qaytarılmalıdır. Bu mallar İqtisadiyyat və Sənayə Nazirliyinin icazəsi ilə istifadə
olunduğu ölkələrdə satıla bilər. Valyuta vəsaiti malla satıldığı gündən 10 gün müddətində
ixracatçının Az R-da müvəkkil bankdakı hesabına daxil edilməlidir.
Dövlət müəssisəsi olmayan ixracatçılar tərəfindən isə, müvəqqəti ixrac olunmuş mallar
yüxarda qeyd olunmuş Təlimata və Az R-nın digər qanunvericilik aktlarına uyğun olaraq
müvafiq gömrük rüsumları ödənilməklə istifadə olunduğu ölkələrdə satıla bilər. Bu halda
valyuta vəsaitləri mallar satıldığı gündən 10 gün müddətində ixracatçının Az R-da müvəkkil
bankdakı hesabına daxil edilməlidir. Başqa halda, həmin mallar bağlanmış müqavilələrdə
nəzərdə tutulmuş müddət bitdiyi gündən 30 gün ərzində Az R-na qaytarılmalıdır.
Müvəqqəti ixrac əməliyyatları rəsmiləşdirilərkən gömrük orqanları tərəfindən aşağıdakı
sənədlər tələb olunur:
-
istehsalçı ilə ixracatçı arasında bağlanmış müqavilə (ixracatçı qeyri-dövlət
müəssisəsi olduqda);
-
ixrac olunan mal dövlət müəssisəsində istehsal edilmişdirsə, ixracatçı qeyri-
dövlət müəssisəsi olduğu halda onun dəyərinin istehsalçıya tam ödənilməsini
təsdiq edən müvafiq bank sənədi;
-
xarici tərəflə bağlanmış müqavilə (ixracatçı dövlət müəssisəsi olduğu halda
İ
qtisadiyyat və Sənayə Nazirliyində qeydiyyatdan keçirilməklə);
-
müvəqqəti ixrac olunan malın mənşə sertifikatı;
-
müqavilə şərtlərinə uyğun olaraq müvəqqəti ixrac olunan malların geriyə
qaytarılacağı barədə zəmanət öhdəliyi;
-
Uçot kartoçkası;
-
Deklarant tərəfindən tərtib olunmuş YGB.
Son (sənədli) nəzarət – gömrük rəsmiləşdirilməsi başa çatdıqdan sonra aparılır. Gömrük
orqanının Yük şöbəsinə ixracatçı tərəfindən təqdim olunan sənədlər rəsmiləşdirilərək
maliyyə-tarif şöbəsinə verilir və aşağıdakılar yerinə yetirilir:
-
hər bir ixrac əməliyyatı üzrə dosye açılır, ixracatçının ərizəsi ilə birlikdə ərizədə
göstərilən sənədləri sürətləri və təlimatın 2-ci bəndindəki müvafiq ixrac
prosedurasına uyğun tələb olunan sənədlər əlavə edilir;
194
-
Uçot kartoçkasındakı məlumatların düzgünlüyü yoxlanılmaqla, təqdim olunan
YGB məlumatları ilə üzləşdirilir;
-
Uçot kartoçkası tərtib olunmaqla, gələcəkdə valyuta vəsaitlərinin daxil
olacağının və ya malın geri qaytarılacağının son müddətləri təyin olunur;
-
Uçot kartoçkasına qeydiyyat nömrəsi verilməklə UK rejestrinə salınır və onun
sürəti isə DGG valyuta nəzarəti şöbəsinə göndərilir;
-
göndərilmiş malların müqabilində ödəniş vaxtının bitməsi bərədə ixracatçıya və
DGK valyuta nəzarəti şöbəsinə bildiriş göndərilir;
-
valyuta vəsaitlərinin daxil olması barədə müvəkkil bank tərəfindən təsdiq
edilmiş Uçot kartoçkası və ya malların gəri qaytarılması barədə deklarant
tərəfindən tərtib edilmiş idxal JGK ixracatçı tərəfindən gömrük orqanına təqdim
edildiyi təqdirdə UK nəzarətdən çıxarılır;
-
valyuta vəsaitlərinin vaxtında mədaxil olmaması və ya malların geriyə
qaytarılması müddətinin başa çatması ilə əlaqədar (fors-major baş verdiyi və
yaxud ixracatçı tərəfindən ixrac müqavilələrinə müvafiq olaraq nəzərdə tutulan
apbitraj proseduralarının yerinə yetirilməsi halları istisna olmaqla) gömrük
orqanı (maliyyə-tarif şöbəsi) mövcüd qaydada araşdırma aparır, protokol tərtib
edir və toplanmış materialları gömrük orqanının müvafiq (qaçqamalçılıq və
gömrük qaydalarının pozulması ilə mübarizə) şöbəsinə təqdim edir. Aidiyyatı
üzrə bu işi icra edən şöbə təhqiqatı aparmaqla, eyni zamanda qərar qəbul edir,
həmçinin Təlimatın 2 saylı əlavəsinin “B” bölməsinə uyğun olaraq ixracatçıya
qarşı Gömrük Məcəlləsinin müvafiq maddəsinə əsasən sanksiya tətbiq edir və bu
barədə DGK-nə məlumat verir.
Ixracatçılar tərəfindən ixrac olunan malların (xidmət və əqli mülkiyyətin) Az R-sı
ə
razisindən çıxarılması gömrük orqanları tərəfindən yalnız onların haqqının qabaqcadan
ödənildiyi və yaxud geri çağırılmayan akkreditiv açılması müvəkkil banklar tərəfindən
“Uçot Kartoçkası”nın “A1” və “A2” bölmələrində qeyd edilməklə təsdiq olunduqdan sonra
həyata keçirilir.
Ixracatçılar tərəfindən aparılan ixrac əməliyyatlarının hesablaşmalar hissəsi, Az r-sı
müvəkkil banklarının, malların gömrük sərhədindən şıxarılması isə gömrük orqanlarının
nəzarəti altında həyata keçirilir.
Ixracatçılar, Təlimatın tələblərinin pozulmasına görə Az R-nın qanunvericiliyinə
müvafiq olaraq, həmçinin, Təlimata uyğun xarici valyuta vəsaitlərinin (və ya malların
geriyə) respublikaya vaxtında və tam həcmdə köçürülməsini (gətirilməsini) mövcud qaydada
təmin etmədikləri təqdirdə, Az R-sı Gömrük Məcəlləsinin maddəsinə uyğun müəyyən
edilmiş qaydad məsuliyyət daşıyırlar.
195
Ixrac əməliyyatlarında malların Az R-sı gömrük ərazisindən çıxarılmasina gömrük
orqanları, bu malların müqabilində valyuta vəsaitlərinin ödənilməsinə isə müvəkkil banklar
nəzarət edirlər.
Təlimatın tələblərini pozulması halları aşkar edildiyi təqdirdə gömrük orqanları və
müvəkkil banklar müvafiq tədbirlər görülməsi üçün aidiyyatı dövlət orqanlarına təqdimat
verməlidirlər.
Dostları ilə paylaş: |