Guliston davlat universiteti oziq-ovqat texnologiyalari kafedrasi

EAN-8 kodi uzun kodlarni belgilab bo’lmaydigan kichik o’ramlar (upakovkalar) uchun mo’ljallangan. EAN-8 kodi quyidagi kodlar tartibidan iborat:

• davlat kodi (“davlat bayrog’i”);

• korxona (firma) - tayyorlovchi kodi;

• nazorat soni.

Ba’zan, tayyorlovchi korhona kodining o’rniga mahsulotning qayd etish tartib raqami keltirilishi ham mumkin.

Nazorat soni EAN algoritmi bo’yicha kodni skaner vositasida to’g’ri o’qilganligini tekshirish uchun xizmat qiladi.

O’zbekiston Respublikasida shtrix-kodlar tobora keng tadbiq etilib bormoqda. 1999 yili O’zstandart qoshidagi metrologiya, standartlashtirish va sertifikatlashtirish sohasidagi mutaxassislarni tayyorlash va malaka oshirish institutida shtrix-kodlash masalalari bilan shug’ullanuvchi markaz tashkil etildi.
O’zbekiston Respublikasida shtrixli kodlashning tadbiq etilishi eng avvalo, 1996 yilning 26 aprelida qabul qilingan "Iste’molchilarning huquqlarini himoya qilish to’g’risida" nomli qonunning 4-moddasida ko’rsatilgan iste’molchining xarid qilinayotgan mahsulot haqida zarur va ishonchli ma’lumot olish huquqini amalga oshirishda yangi zamin yaratadi.
EAN assotsiatsiyasi turli davlatlar uchun kodlar ishlab chiqqan bo’lib, ushbu kodlardan foydalanish uchun markazlashgan tarzda litsenziyalar tavsiya etadi. Masalan, Frantsiya uchun davlat kodi sifatida 30-37, Italiya uchun 80-87 oraliqlari tavsiya etilgan. Ba’zi davlatlarning kodlari uch xonali sondan iborat. Masalan, Gretsiya -520, Rossiya - 460, Braziliya - 789.


Masalalar echish namuna
1-masala.Quyidagi mahsulotning berilgan shtrix kodlari asosida haqiqiyligini aniqlang.
5 6 0 1 7 2 1 111 0 0 0 1 3
1)Birinchi 2 ta raqam (56) bu mahsulotni ishlab chiqargan - davlat kodi ("davlat bayrog’i");
2)keyingi 5 ta raqam (01721) -korxona (firma) - tayyorlovchi kodi;
3)yana 5 ta raqam (11001) -mahsulotning nomi, iste’mol xossalari, o’lchami, massasi, rangi, kodi, ;
4)oxirgi 3 raqami bu-nazorat soni bo’lib, tekshirish sifatida ishlatiladi..
.

Tovar kodi uchun:

1-raqam – mahsulotning nomi;
2-raqam - iste’mol xossalari;
3-raqam – o’lchamlari, massasi;
4-raqam- ingredientlar;
5-raqam- rang.