199
4. Bu hədis azacıq fərqlə Salman ibn Farsidən də nəql
olunmuĢdur.
1
5. BeĢinci (h.q) əsrin alimlərindən olan Hafiz Əbu Nəim
Ġsfahani “Ma nəzələ minəl-Qurani fi Əliyyin” (Qurani-kərimdə Əli
(ə) haqda nazil olan ayələr) adlı kitabında Əsma binti Ümeysin nəql
etdiyi hədisi Ġbn Abbasdan nəql edir. Sonda Ġbn Abbas deyir:
“Peyğəmbərin (s) duasından sonra qeybdən belə bir səs eĢitdim: “Ya
Əhməd! Allahdan istədiyin Ģey sənə verildi.”
2
6. Fəxri-Razi “Kəbir” təfsirində bu hədisi daha geniĢ Ģəkildə
Əbuzər Qifaridən nəql edir: “Peyğəmbəri-əkrəm (s) Əlinin (ə) namaz
üstə üzüyünü yoxsula verdiyini gördükdə, dedi: “İlahi! Qardaşım
Musa səndən istədi ki, onun sinəsini genişləndirəsən..., əhli-
beytindən bir nəfəri vəzir seçib işilərinə ortaq edəsən (və Sən də
qəbul etdin). İlahi! Sən onun duasının qəbul olduğunu bildirən
Qurani-natiq (danışan Quran) nazil etmisən. İlahi! Mən Məhəmməd
də Sənin peyğəmbərin və elçinəm. Mənim də sinəmi genişləndir,
işlərimi mənə asan et və Əhli-beytimdən olan Əlini vəzirim seç,
onunla arxamı möhkəmləndir!”
Hələ Peyğəmbərin (s) duası qurtarmamıĢdı ki, Cəbrail “Sizin
vəliniz, rəhbəriniz Allah, Onun Rəsulu və sizlərdən olan əmr
sahibləridir” ayəsini nazil etdi.”
3
Bu rəvayətin sənədlərini nəql edən kitabların sayı olduqca
çoxdur. Biz isə kitabın həcmini nəzərə alaraq deyilənlərlə
kifayətlənirik.
“VƏZĠRLĠK” AYƏSĠ VƏ HƏDĠSLƏRĠNĠN MƏZMUNU
Bu hədislərdə açıq-aĢkar belə deyilir: “Peyğəmbəri-əkrəmin (s)
duasından sonra Allah-taala Musanın (ə) duası kimi o həzrətin də
duasını qəbul etdi. Peyğəmbərin (s) duası belə idi: “İlahi! (Harun (ə)
Musanın (ə) vəziri, xəlifəsi olduğu kimi,) Əhli-beytimdən bir nəfəri
vəzirim seç, onunla arxamı möhkəmləndir və onu işlərimə şərik et.”
1
Yenə orada, səh. 77, hədis: 115.
2
“Mülhəqati Ehqaqul-həqq”, 20-ci cild, səh. 128.
3
“Kəbir” təfsiri, Fəxri-Razi, 12-ci cild, səh. 26. (“Maidə” surəsinin 55-ci
ayəsinin təfsirində.)
200
Deyildiyi kimi, burada imam Əlinin (ə) Peyğəmbərin (s)
iĢlərinə Ģərik olması peyğəmbərlik məqamına aid deyil. Çünki Ġslam
peyğəmbəri (s) peyğəmbərlərin sonuncusudur. Bəllidir ki, məqsəd
əmr be məruf (yaxĢı iĢlərə dəvət), nəhy əz münkər (pis iĢlərdən
çəkindirmək) və dinin təbliği ilə bağlı digər məsələlər də deyil.
Çünki bunlar, bütün müsəlmanların vəzifəsidir. Hamı gücü çatdığı
qədər əmr be məruf və nəhy əz münkər etməli, Ġslamı yaymalıdır.
Beləliklə, Peyğəmbərin (s) duasında məqsəd peyğəmbərlik və
ümumi vəzifələrdən fərqli xüsusi bir məqamdır. Bu məqam
Peyğəmbərdən (s) sonra xilafət və imamət məqamı ola bilər. BaĢqa
sözlə, elə vəzifələr var ki, onun öhdəsindən hamı gələ bilmir. O da
dini hər bir təhrif və azğınlıqdan qorumaq, Peyğəmbərdən (s) sonra
ümmətə rəhbərlik etmək və o həzrətin hədəflərini həyata
keçirməkdir. Bütün bunlar “vəzir” sözündə cəmlənmiĢdir.
1
Demək, Peyğəmbəri-əkrəm (s) Allahdan imam Əlinin (ə)
müsəlmanların xəlifəsi və imamı olmasını istədikdə, Allah onun
duasını qəbul etmiĢdir.
Amma imam Əlinin (ə) bu qəbil fəzilətlərini qəbul etməyən
bəzi əhli-sünnə alimləri “Peyğəmbərin (s) iĢlərinə Ģəriklik”
məsələsini əmr be məruf və nəhy əz münkər kimi yozmuĢlar.
Bildiyiniz kimi, bu vəzifə bütün müsəlmanlara aid olduğundan,
ondan ötrü Allah tərəfindən bir nəfərin vəzir təyin olunmasına
ehtiyac qalmır.
10-11-“ƏHZAB” SURƏSĠNĠN AYƏLƏRĠ
Bir qrup təfsir aliminin fikrincə, “Əhzab” surəsinin bir neçə
ayəsi imam Əli (ə) və onun misilsiz fədakarlığı haqda nazil
olmuĢdur. Bu surənin 23-cü ayəsində buyurulur:
ةُٗاَج لْاِؾأَ ٝاَٚاَل ٓمَِّ ُةُٙلْإِ ّاَـ ٗلْاِ١اٍَاَ اَ مَّالله اٚةُلاَ٘باَ باَِ اٛةُلاَلإَ ةٌيباَع ه آَ١ ٕ ِ لْاِمةُّلْاٌِا آَ ِ
ًلا٠ للْاِجاَر اٛةٌُمَّلاَث باَِاَٚ ةُو ظاَزٕاَ٠ ٓمَِّ ُةُٙلْإِ ِاَٚ
1
“Vizr” sözündən götürülən “vəzir” sözü ağır iş mənasını daşıyır. Vəzirlik
məqamını tutan şəxs öhdəsinə müxtəlif ağır məsuliyyətlər götürüdüyündən, bu söz
ona aid edilmişdir.
201
“Möminlərdən bəziləri Allahla əhdlərinə sadiqdirlər.
Onlardan kimisi öz əhdini sona çatdırmıĢ (və bu yolda Ģəhid
olmuĢ), kimisi də intizardadır. Onlar (əhd-peymanlarını, verdikləri
sözü) əsla dəyiĢməzlər.”
Bu surənin 25-ci ayəsində buyurulur:
اَيباَز ملْاٌِا آَ١ ٕ ِ لْاِمةُّلْاٌِا ةُ مَّالله ٝاَفاَواَٚ اًولْاِ١اَف اٛةٌُبإَاَ٠ لْاُِاٌَ لْاُِ ٙ ظلْاِ١اَؽ ث اٚةُواَفاَو آَ٠ نمٌَّا ةُ مَّالله مَّكاَهاَٚ
اًي٠ ياَ بًّ٠ ٛاَل ةُ مَّالله اَْباَواَٚ
“Allah kafirləri qəzəbli olduqları halda geri döndərdi. Onlar
heç bir xeyir əldə edə bilmədilər. DöyüĢdə Allah möminləri
ehtiyacsız (və onlara qələbəni nəsib) etdi. Allah qüvvət və qüdrət
sahibidir!”
Bildiyimiz kimi, Ġslamın ən mühüm müharibələrindən biri
“Əhzab” (ordular) müharibəsidir. Adından bəlli olduğu kimi, bu
müharibə bütün Ġslam düĢmənlərinin müsəlmanların əleyhinə
hərtərəfli mübarizə tədbiri idi. Ġslam dininin tərəqqisi ilə öz
mənafelərinin təhlükəyə düĢdüyünü görən bütün müxaliflər əl-ələ
verib, Ġslama və Ġslam peyğəmbərinin (s) fəaliyyətlərinə son
qoymaq, bununla da həmiĢəlik rahat olmaq istəyirdilər.“Əhzab”
surəsinin 17 ayəsində bu müharibədən danıĢılır, onun incəlikləri, o
cümlədən, müharibə zamanı müsəlmanların parçalanması açıqlanır.
Bu müharibədə müsəlmanlar çox ağır və təhlükəli hadisələrlə
üzləĢdilər. DüĢmənin sayının çox, Ġslam qoĢununun isə azlığı, eləcə
də, düĢmənin hərtərəfli hazırlığı onları daha böyük çətinliklərə
məruz qoydu.
Qeyd etdiyimiz iki ayə də bu on yeddi ayələrdir. “ġəvahidut-
tənzil” kitabında qeyd etdiyimiz birinci ayənin təfsirində silsilə
sənədlə imam Əlinin (ə) belə buyurduğu nəql olunur: “Möminlərdən
bəziləri Allahla əhdlərinə sadiqdirlər...” ayəsi bizim haqqımızda
nazil olmuşdur. And olsun Allaha, şəhadət intizarında olan şəxs
mənəm!”
1
Yenə həmin kitabda Abdullah ibn Abbasdan belə nəql olunur:
“Möminlərdən bəziləri Allahla əhdlərinə sadiqdirlər” – ayəsi Əli
(ə), Həmzə və Cəfər haqqında nazil olmuĢdur. (Ayədə qeyd olunan)
“Bəzisi də intizardadır” cümləsi Allah yolunda Ģəhadət intizarı
1
“Şəvahidut-tənzil”, 2-ci cild, səh. 1-2, hədis: 627.
Dostları ilə paylaş: |
