Tolerantlıq və Vətəndaş İnteqrasiyası üzrə Milli Konsepsiyanın və 2013-cü il Fəaliyyət Planının yerinə yetirilməsi üzrə hesabat
13
III. Media və İnformasiyanın əlçatanlığı
Gürcüstanın İctimai Yayımı
Qanunvericiliyə görə azlıqların dilində verilişlər hazırlamaq öhdəçiliyini götürən Gürcüstanın
İctimai Yayımı 2013-cü ildə tamaşaçılara bir neçə yenilənmiş tele-layihə təqdim etdi. Onu da qeyd
etmək lazımdır ki, abxaz, osetin, erməni və Azərbaycan dilində gündəlik yayıma, 2013-cü il iyunun
1-dən rusdilli xəbərlər buraxılışı da əlavə olundu. Burdan irəli gələrək, İctimai Yayım artıq birbaşa
(canlı) efirlə 2-ci kanalda, ən yaxşı vaxtda -saat 20:00-21:00 hər gün ölkədə gedən prosesləri və
dünya xəbərlərini 5 dildə işıqlandırır.
Etnik azlıqların dillər üzrə Yayım redaksiyasının texniki resursları artdı, redaktorlar və aparıcılar
əlavə olundular. Bundan başqa, regional tele-şirkətlərlə əməkdaşlıq davam etdirildi, hansılar ki,
İctimai Yayımın informasiya buraxılışını müxtəlif dillərdə yayırlar.
2012-2013-cü illərdə İctimai Yayım tərəfindən televiziya mövsümü üçün yerli tele-şirkətlərin ən
yaxşı efir vaxtı alınmış oldu (“Praym taym” –saat 20:00-dan 23:00 qədər).
Kvemo Kartlinin tele-radio şirkəti – “Rustavinin 4-cü” kanalının və Bolnisinin “Bolnel” kanalı
efirində azərbaycandilli “Moambe” yayımlanır. Zuqdidinin “Odişi” kanalında abxazdilli
“Moambe”, Ninodzmindanın tele-şirkəti “Parvana”, “Axalsixenin 9-cu kanalı” və Axalkalakinin
“Atv 12” kanalında ermənidilli “Moambe” yayımlanır. Bu məhsul onlara xüsusi internet xidməti
vasitəsilə ötürülür.
Hər gün informasiya bloku hazırlanır və 10-15 informasiya yeniliklərini əhatə edir. Hər bir süjetin
xronometrajı təqribən 1 dəqiqədir. Bir dildə yayım təqribən 9-10 dəqiqə davam edir. Yerli
stansiyaların verilişi səhər və axşam saatlarında təkrar yayımlamaq imkanı var. Bundan başqa, milli
azlıq redaksiyalarının onlara maraqlı olan mövzularda reportaj hazırlamaq imkanına malikdirlər ki,
2013-cü ildə bir neçə dəfə bu imkandan yararlandılar.
Radio yayımı
“Birinci radio”nun (“Pirveli radio”) dalğasında etnik azlıqların dillərində yayım həyata keçirilir.
Hal-hazırda İctimai Yayımın radio efirində etnik azlıqların dillərində “Moambenin”yeni xəbərlər
kollajı yayımlanır. Abxaz, osetin, Azərbaycan, erməni və rus dillərində gedən informasiya
buraxılışlarına həftədə bir dəfə gürcü dilində radio veriliş də əlavə olunur.
Tok-Şou “Çveni Ezo”
Tamaşaçının marağını nəzərə alaraq, “Çveni Ezo” verilişi formatını dəyişdi. Halhazırda bu veriliş
Gürcüstanda yaşayan müxtəlif etnik, dini qruplar haqqında mükəmməl filmlər silsiləsi şəklində
efirdə yayımlanır. Verilişin iki aparıcısı var. 2013-cü ildə yaradıcı qrup filmlər hazırladı. Bu
Tolerantlıq və Vətəndaş İnteqrasiyası üzrə Milli Konsepsiyanın və 2013-cü il Fəaliyyət Planının yerinə yetirilməsi üzrə hesabat
14
filmlərdə Gürcüstdanda yaşayan kürtlərin, assuriyalıların və yəhudilərin tarixi və bu günü təsvir
olunmuşdur, eləcə də “Çveni Ezo” tərəfindən foto-incəsənət, xalq çalğıları və milli geyimin tarixi
və bir çox başqa maraqlı mövzular da təklif edildi.
Seçkilər və İctimai Yayım
Seçicilər üçün bərabər şəraitin yaradılması üçün Prezident seçkiləri dövründə Milli azlıqların
redaksiyası Mərkəzi Seçki Komissiyası ilə aktiv şəkildə əməkdaşlıq edirdi. MSK-nın seçkiqabağı
informasiya klipləri erməni və Azərbaycan dillərinə tərcümə edildi, bir neçə əhəmiyyətli debatın
surdo tərcüməsi, Kvemo Kartli və Samsxe-Cavaxetinin yerli telekanalları tərəfindən yayımlanması
həyata keçirildi. Görülmüş işlərə görə Milli azlıqların redaksiyası MSK-nın sədrindən rəsmi yazılı
minnətdarlıq da aldı.
İctimai Yayım tərəfindən milli azlıqlara ayrılmış cəmi vaxt (2013-cü il)
Verilişlərin formatı
Adı
Müddəti,
Dəq.
Miqdarı
Cəmi,
saat
Televiziya informasiya
Moambe
milli
azlıqların
dilində
55
255
233
Radio informasiya
Moambe
milli
azlıqların
dilində
55
255
233
Televiziya tok-şou
“Çveni Ezo”
40
50
33
Radio informasiya
Gürcü dilində
30
52
26
Cəmi il boyu, saatla
525
Regional telekanallar
Səhmdar Cəmiyyəti “Kvemo Kartli Teleşirkəti” üç tezliyə sahibdir: Rustavinin, Marneuli və
Bolnisinin. Teleşirkətin informasiya xidməti qrupu regionun əhəmiyyətli ictimai-siyasi hadisələrini
hər gün birbaşa efirlə işıqlandırır. Teleşirkətin informasiya, idrakı, analitik, əyləncəli, musiqili, dini,
uşaq və ya digər verilişlər ictimaiyyətin müxtəlif məqsədli seqmenti üçün ayrılmışdır.
Samsxe-Cavaxeti regionunda son illərdə etnik azlıqlar üçün ana dilində informasiyanın əlçatan
olması daha da yaxşılaşdırıldı. Axalsixedə hər gün “İmperia” teleşirkəti yayımlanır. Cavaxetinin
rayonları teleşirkətin əhatə dairəsinə daxil deyildir, lakin titr vasitəsilə “İmperiya” kanalının
verilişləri Axalkalaki və Ninodzminda teleşirkətlərinin –“Pərvana” və “ATV -12”-nin vasitəsilə
həftədə bir dəfə verilir ki, bu kanallar da həftədə 5 gün ərzində yayımlanır və yerli müxbirlər
tərəfindən hazırlanmış materiallardan əlavə, mərkəzi kanalların informasiya proqramlarını sinxron
tərcümə ilə yayımlayırlar. İnformasiya-analitik tok-şou vasitəsilə cəmiyyət üzvlərinin ictimaiyyətin
və hökumətin birinci şəxsləri ilə birgə diskussiyalarda iştirak etmək imkanı var. Teleşirkət 24
saatlıq rejimlə işləyir və tamaşaçılara müxtəlif növ və mövzuda televiziya layihələri təklif edir:
ictimai-siyasi, əyləncəli, idrakı, bədii və reklam məhsulları.