Haci həSƏnov niyazi beynəlxalq biznes
Yüklə 2,13 Mb. Pdf görüntüsü
|
56 1.Milli və xarici valyutanın, qızılın, qiymətli kağızların ölkədən çıxarılmasının, kreditlərin verilməsinin limitləşdirilməsi; 2.Kredit və maliyyə bazarlarının fəaliyyətinə nəzarət. Bütün əməliyyatlar yalnız Maliyyə Nazirliyinin icazəsi ilə verilən kreditlərin həcmi və birbaşa investisiyalar barədə məlumat aldıqdan sonra həyata keçirilə bilər. Ölkə daxilində pul kütləsinin, kredit bazarının, valyuta bazarının fəaliyyətində sabitliyi qorumaq məqsədilə ölkəyə cəlb olunan investisiyalar valyuta nəzarəti orqanlarının icazəsi ilə həyata keçirilə bilər; 3.Yerli bankların, beynəlxalq valyutada beynəlxalq kreditlərin verilməsinin məhdudlaşdırılması; 4.Rezidentlərə məxsus qiymətli kağızların məcburi beynəlxalq valyutaya dəyişilməsi. Bu tədbirə Almaniya ikinci dünya müharibəsindən qabaq, İngiltərə isə müharibə və müharibədən sonrakı dövrdə əl atmışlar; 5.Xarici borclara görə ödəmələrin tam və ya qismən qadağan edilməsi və ya xaricə ötürülməmək şərti ilə milli valyutada ödənilməsi. Bu baxımdan ölkədə, aktiv saldolu tədiyyə balansının tarazlaşdırılması üçün aşağıdakı tədbirlər həyata keçirilir: 1.Qeyri-rezidentlərin ölkəyə investisiya qoyuluşlarının məhdudlaşdırılması və yerli şirkətlərin qiymətli kağızlarının xarici investorlara satılmasına qadağa; 2.Xarici borcların mərkəzi bankda məcburi olaraq konversiyası; 3.Milli valyutada qeyri-rezidentlərə depozitlərə görə faizlərin ödənilməsinə qadağa; 4.Qeyri-rezidentlərin depozitlərinə ‚neqativ‛ faiz dərəcələrinin qoyulması; 5.Ölkəyə beynəlxalq valyuta mədaxilinin məhdudlaşdırılması; 6.Milli valyutanın qeyri-rezidentlərə forvard əsasında satılmasına məhdudiyyətlər; 7.Məcburi depozitlər sxeması. Beynəlxalq biznesin inkişafında, beynəlxalq valyuta məhdudiyyətləri bir çox hallarda kredit və ticarət əlaqələrinin tənzimlənməsi ilə qarşılaşır. Onların tərkibinə daxil olan alətlər getdikcə daha səmərəli, ölkədəki iqtisadi konyukturun tələblərinə cavab verə biləcək alətlərlə əvəz olunur. 57 Beynəlxalq valyuta məhdudiyyətlərinin beynəlxalq valyuta məzənnəsinə təsiri, ölkədəki iqtisadi vəziyyətdən və məhdudiyyət formalarından asılı olaraq istiqamət və səviyyələrinə görə fərqlənirlər. Bu faktor bir çox hallarda ölkədə istehsal olunan əmtəələrin rəqabət qabiliyyətinə təsir edir. Ayrı-ayrı ölkələrdə beynəlxalq valyuta məhdudiyyətləri qısa müddətli səmərə verir. Ümumiyyətlə, beynəlxalq valyuta məhdudiyyətləri beynəlxalq iqtisadi münasibətlərə mənfi təsir göstərir, ölkələr arasında əmtəə mübadiləsini çətinləşdirir. Beynəlxalq biznesi sabitləşdirmək məqsədi ilə, beynəlxalq valyuta məhdudiyyətləri müəyyən qısa müddət ərzində tədiyyə balansında yaranmış disproporsiyaları aradan qaldırır. Amma son nəticədə tədiyyə balansının tarazlaşdırılması üçün problemlər yaradır, belə ki, hər bir ölkə üzrə ayrı-ayrılıqda beynəlxalq hesablaşmaları tənzimləmək lazım gəlir. Beynəlxalq biznesdə, beynəlxalq valyuta məhdudiyyətlərinin aradan qaldırılmasının obyektiv zərurəti Beynəlxalq İqtisadi Münasibətlər ilə beynəlxalq valyuta məhdudiyyətlərinin dövlətlərarası tənzimlənməsi tendensiyasını yaradır. Lakin bu amilə, tərəf müqabillərinə istiqamətlənmiş rəqabət vasitəsi kimi, milli proteksionizm mane olur. 58 2.2. Beynəlxalq biznesin inkişafında valuta münasibətlərinin mahiyyəti Бейнялхалг бизнесин инкишафында валйута мцнасибятляри нисби мцстягиллийя малик олуб тядиййя балансы валйута курсу, кредит вя ямялиййатлары цзря щесаблашма васитясиля щяйата кечирилир. Щяр бир дювлят бейнялхалг валйута мцнасибятляриня дахил олмамышдан яввял юзцнцн милли валйута системиня малик олмалыдыр. Яввялляр олдуьу кими милли валйута системи ян яввял щяр щансы бир дювлятин милли пул ващидиня ясасланыр. Тарихян бейнялхалг валйута, кредит мцнасибятляриндя бейнялхалг юдяниш васитяси кими чыхыш етмишдир. Сонралар бейнялхалг юдяниш васитясиня реэионал вя ещтийат валйуталары да ялавя олунмушдур. Щал-щазырда бейнялхалг валйута кредит системи bu елементляри юзцндя бирляшдирир: 1. Бейнялхалг пул ямтяяси вя бейнялхалг dönərlilik; 2. Валйута курсу; 3. Валйута базарлары; 4. Бейнялхалг валйута-малиййя тясисатлары; 5. Дювлятлярарасы разылашмалар. Бейнялхалг бизнесдя бейнялхалг пул ямтяяси кими щяр щансы бир юлкядя еквивалент гисминдя эятирилян вя щямин юлкядя апарылан бейнялхалг мцнасибятляри тянзимляйян сярвятляр дахилдир. Гейд етдийимиз кими бу сярвятлярля ян башлыжасы вя ян илкини гызыл чыхыш етмишдир. Даща сонралар дцнйа пуллары кими апарыжы дювлятлярин валйуталары гызылы явяз етмишляр. Даща сонралар ися сайдыьымыз бу елементляря бейнялхалг вя реэионал юдяниш ващидляри дя ялавя Yüklə 2,13 Mb. Dostları ilə paylaş:
|