Hanklarda &uxgalteriya msoB

Banklarda ish kuni va hujjatlar aylanishini tashkil etish. Buxgalteriya xodimlarining ish kuni shunday tashkil etilishi kerakki, bunda bank tomonidan amaliyot kuni davomida ijroga qabul qilingan pul hisob-kitob hujjatlari dastlabki va joriy nazoratdan o‘tkazilib, ular o‘z vaqtida ijro etilishi, ya’ni hisobvaraqlar bo‘yicha operatsiyalar buxgalteriya hisobida aks ettirilib, kunlik balans hisoboti tuzilishi hamda keying! bank ish kunidan kechiktirmasdan bajarilgan barcha operatsiyalar yakuniy nazoratdan olkazilishi shart.
Banklar amaliyot kuni davomida mijozlarga xizmat ko‘r- satish va hujjatlar aylanish tartibini mustaqil belgilaydi. Banklar kunning boshida ishni bosfdashi va kun davomida banklararo hujjatlaming aylanishini quyidagi tartibda amalga oshiradi:

• 
  Markaziy bankning Hisob-kitob markazi (HKM)da oehilgan tashqi («21302—Rezident bankning vakillik hisobva­ragl») vakillik hisobvaraglning kun boshiga aylanma va qoldiq summalarini, o'zlarining ichki («10301—Markaziy bankdagi vakillik hisobvaragl») vakillik hisobvaraglning aylanma va qoldiq summalari bilan mosligini tekshirishdan boslilaydi. Ichki va tashqi vakillik hisobvaragl aylanma va qoldiq summalarini mosligini tasdiqlash uchun HKMga elektron fayl yuboradi;
  
• 
  HKM tijorat banklari yuborgan elektron faylni qabul qilib oladi va bankning tashqi va ichki vakillik hisobvaraq qoldiq summalarini dasturiy ravishda taqqoslaydi hamda ulami mosligini tasdiqlab banklarga qaytaradi. Vakillik hisobvaraqlar qoldiq summalari mos kelmasa, mavjud farq bartaraf etilmaguncha bank amaliyot kuni ochilmaydi hamda banklararo tolovlami amalga oshirishga ruxsat etilmaydi;
  
• 
  HKMdan tasdiq (W—fayl) olgandan so‘ng, banklarga banklararo tolovlami amalga oshirish uchun ruxsat beriladi;
  
• 
  filiallari mavjud bolgan va yagona vakillik hisobvaraglda hisob-kitoblami amalga oshiradigan bank filiallariga «Tolov markazbda oehilgan tashqi («22204-Bosh bank—filiallarga tolanadigan mablaglar») va ffliaEarda oehilgan ichki («16103- Bosh bank/filiallardan filiallararo va banklararo hisob-kitoblar bo'yicha olinadigan mablaglar») vakillik hisobvaraqlar qoldiq summasini mosligini tasdiqlash Bosh bank tomonidan amalga oshiriladi. Filiallar ichki vakillik hisobvaragl (16103) va «Tolov markazbda oehilgan tashqi (22204) vakillik hisobvaragl o'rtasida farq mavjud bo Isa, ushbu filialga uni bartaraf etmaguncha filiallararo va banklararo tolovlami amalga oshirish va yangi kunga o‘tib ishlashga ruxsat etilmaydi;
  
• 
  Markaziy bankning farmoyishiga asosan bank ish kuni qonun hujjatJariga asosan uzaytirilmagan bo‘lsa filiallararo va ichki to‘lovlar bank ish kuni davomida soat 17—OOga qadar amalga oshiriladi. Filiallararo tohovlar bir bank mijozlari o‘rtasida amalga oshirilishini inobatga olib, bank o‘z mijoz- laridan tolov hujjatlarini qabul qilish vaqtini mustaqil ravishda belgilaydi. Ichki to'lovlar qatoriga kassa amallari, to'lanishi va olinishi lozim bo‘lgan foizlar hisobini hisoblash hamda xodimlarga ish haqi hisoblash va shunga o‘xshash amallar kiradi;
  
• 
  banklararo tohovlar bo'yicha banklar mijozlaridan bank amaliyot kuni davomida qabul qilingan to‘lov hujjatiari bo‘yicha buxgalteriya o‘tkazmalarini bank ish kunining soat 15—OOga qadar amalga oshirib soat 16—OOga qadar HKMga yetkazib berishlari kerak, aks holda banklararo tolovlar amalga oshirilmaydi. Bank aybi bilan amalga oshmay qolgan faujjat bo‘yicha bank javobgar hisoblanadi, bundan bankka taalluqli bohmagan tashqi omillar mustasno;
  
• 
  banklararo budjet to'lovlari HKMga soat 16—00 dan 16— 30 ga qadar yuboriladi, soat 16—30 dan kech yuborilgan bank­lararo budjet to'lovlari HKM tomonidan qaytarib yuboriladi. Bank aybi bilan amalga oshmay qolgan hujjat bo'yicha bank javobgar hisoblanadi, bundan bankka talluqli boimagan tashqi omillar mustasno;
  
• 
  banklar soat 16—30dan to 17—OOga qadar o‘zlarida budjet to‘lovlariga ochilgan tranzit hisobvaraq qoldiqlarini HKM orqali 0‘zbekiston Respublikasi Markaziy bankning hududiy Bosh boshqarmalar HKMlarida ochilgan budjet tranzit hisobvaraglga o‘tkazishlari shart;
  
• 
  HKM banklarga banklararo tolovlar tugaganligi to‘g‘risida (bundan keying! o'rinlarda END fayl deb yuritiladi) ma’lumotni soat 17—20da jo‘natadi, shundan so‘ng banklar o‘rtasida banklararo to'lovlar to‘xtatiladi.
  

Banklar ish kuni yakunlangandan so‘ng agar ish kuni Mar­kaziy bankning farmoyishiga asosan bank ish kuni uzaytirilgan boisa keyingi bank ish kuni soat 10—00 dan kechiktirmagan
holda Markaziy bankka elektron balans (0106BS) hisobotini jo‘natadilar.
Banklarda ish kuni va hujiatiarning aylanishi bank operatsi- yalari buxgalteriya hisobotida toiiq aks ettirilib, kunlik balans hisoboti tahlil qilinib, bank filiali rahbari hamda bosh buxgalteri tomonidan imzolangandan so‘ng yakunlanadi.

2.