Həbsxana – cəmiyyətin daha çox

120 
 
ləri  korlaya  bilərdi.  Əllərini  yumaq  bəhanəsiylə  ye-
rindən  qalxıb  mətbəxin  yanındakı  əlüzyuyana  daxil 
oldu. Özünə gəlmək üçün üzünü, alnını soyuq su ilə 
yudu.  Sonra  da  tələsə-tələsə  qoltuğundakı  partlayı-
cını əsas kürəbənd borusunun arxa tərəfinə bənd elə-
di.  Onu  heç  kimin  görmədiyinə  əmin  olduqda  çay-
xananın dəhlizinə qayıtdı, çayının ardını içmədən çö-
lə çıxdı. 
          Çöldəki  sərin  hava  üzünə  dəydikcə  yavaş-ya-
vaş  özünə  gəlir,  sakitləşirdi.  Havanın  qaralmasına 
baxmayaraq,  dükanlardan  işıqların  al-əlvanlığından 
bazarın həyəti aydınlıq idi. Dükanlar bir-bir bağlanır, 
adamlar getdikcə seyrəlirdi. 
          Ağarəhim  bazardan  çıxdı.  Bir  neçə  yüz  metr 
gedib  dayandı.  Daldalanmağa  yer  tapıb,  cibindəki 
partlayıcı  maddənin  idarəedici  qurğusunu  çıxardı. 
Daha  sinəsində  bayaqkı  həyəcanından  əsər-əlamət 
qalmamışdı.  Topalın  başından  basırmış  kimi  soyuq-
qanlıqla  tapşırılan  düyməni  basdı.  Uzaqdan,  bazar 
tərəfdən boğuq partlayış səsi eşidildi. 
          O, səhəri günü  işə çıxmadı. Gülbəniz  bazarlıq-
dan  qayıdanda  xəbər  gətirdi  ki,  Bəyəhmədin  çayxa-
nasını partladıblar. Ölən yoxdur, üç nəfəri ağır yaralı 
halında xəstəxanaya aparıblar. Ölüm olmaması Ağa-
rəhimi sevindirdi. Istəmirdi Allah qarşısında günah-
kar qalsın, kiminsə həyatına bais olsun. Bazara – ha-
disə  yerinə  getməyə  çəkindi.  Gedərsə,ehtiyatsızlıq 

---

121 
 
edəcəyindən,  ondan  duyuq  düşəcəklərindən  əndişə-
lənirdi.  Bütün  günü  həyətdə  özünə  iş  tapıb  qurda-
landı, ürəyindəsə “görəsən Topala əməlli başlı ziyan 
dəyə bilibmi?” düşündü. Sabahısı dözməyib hər şeyi 
öz  gözləriylə  görmək  üçün  bazara  gəldi.  Kənardan 
yanıb  qaralan,  uçulan  divarları  gözaltı  seyr  elədi: 
əsasən bufetin mətbəxi dağılmışdı. Yanğının qarşısı-
nı  tez  almışdılar.  Dükanın  içəri  divarı  uçmuş,  daxili 
demək  olar  ki,  salamat  qalmışdı.  Dükanın  salamat 
qalması  onu  açmadı.  Əmirxan  partlayıcının  gücünü 
şişirdərək,  onu  dükanın  da  dağıdacağına  əmin  et-
mişdi. Görünür, partlayıcı elə də güclü olmayıb. 
          Topalın alveri dayanmışdı. Yanına heç kimi bu-
raxmırdılar.  Deyilənə  görə,  iki  gün  idi  içəridə  polis 
tədqiqat aparırdı.  Partlayışın kənardan  idarə olunan 
qurğu ilə partladılması aşkar edilmişdi. Bazar Topa-
lın  adamları  ilə  dolu  idi,  bütün  köşklərin  qarşısında 
iki-bir  dayanıb,  gəlib  gedənlərə  göz  qoyur,  danışı-
lanlara  qulaq  asırdılar.  Diqqəti  cəlb  etməmək  üçün 
Əmirxanla,  Xəlillə  görüşmədən,  bazarda  çox  dayan-
mayıb, öz köşkünə qayıtdı. 
          Partlayışın şəxsi ədavət nəticəsində baş vermə-
si  gün  kimi  hamıya  aydın  idi.  Üzə  vurmasa  da  To-
palın  ürəyinə  təlaş  düşmüşdü.  Dükanın  bufetin  və 
çayxananın  bərpa  olunub,  əvvəlki  görkəminə  qayta-
rılmasına azı yarım illik gəlirini sərf eləməliydi. 
          Hadisədən  dörd gün  keçmişdi.  Polislər  Ağarə-

---

122 
 
himi köşkündən gəlib apardılar. Tədqiqat zamanı əl-
üzyuyanın  sağ  qalmış  hissələrindən  birində  onun  əl 
izi  tapılmışdı.  Bundan  əlavə,  partlayış  zamanı  mət-
bəxdə  zədə  almış  qadınlardan  biri  Ağarəhimi  əlüz-
yuyana keçərkən gördüyünü, oradan çıxandan sonra 
əlüzyuyana  tərəf  heç kimin  getmədiyini,  iyirmi-iyir-
mi  beş  dəqiqə  sonra  da  partlayışın  baş  verdiyini  is-
tintaqa xəbər veribmiş. 
          Həmin  gün  Ağarəhimi  həbs  edib,  istintaq  təc-
ridxanasına  göndərdilər.  Əmirxanla  Xəlil  bərk  qor-
xuya düşmüşdülər. Lakin, Ağarəhim istintaq zamanı 
onların adını çəkmədi. 
          Həyat  yoldaşının  tutulması  ilə  Gülbəniz  ürə-
yində heç cür barışa bilmirdi. Təzə-təzə ürəyi istədiyi 
xoş günlər görürdü, o da belə qurtardı. Yanılmadığı, 
əri  həbsdən  buraxılarsa  da  birlikdə  yaşadıqları  bəx-
təvər  günlərinin  qurtarması  ürəyinə  dammışdı.  Ona 
qarşı təzəcə yaranmış, bərkiməmiş məhəbbətində ar-
tıq  çat  yaranmışdı.  Onun  fikrincə,  düşüncəli  adam 
bu cür ucuz, gərəksiz cinayət etməməli idi. Hər şey-
dən əvvəl qoca anasını, cavan ailəsini xatırlamalı idi. 
          Anası  təcradxanada  görüş  zamanı  ayrılarkən, 
özünü saxlaya bilməyib, hıçqıra-hıçqıra söymüşdü: 
          –Ay  oğraş,  nöş  tələsirdin,  məni  basdıraydın, 
sonra  gələrdin  də  bura,  gərək  elə  məni  zülmə  qo-
yaydın?.. 
          Istintaq bir aya qədər çəkdi. Məhkəmənin hök-

---

123 
 
mü ilə Ağarəhim səkkiz il azadlıqdan məhrum olun-
du. Bir il üç aydan sonra yenidən məhkum həyatına 
qayıtdı. 
          Bu dəfə onu ciddi rejimli islah-əmək müəssisə-
sinə göndərdilər. Başının qırxılması, yoxlanış zamanı 
darbalağını soyunub beş dəfə çömbəlib-durması, za-
bitlərin  və  nəzarətçilərin  söyüş  dolu  qışqırıqları,  qə-
fildən dəyən şillə-təpiklər – artıq hamısı adiləşmişdi, 
ona tanış gəlirdi. 
          Ümumən  götürdükdə  o  vaxtlar  günü  pis  keç-
mirdi.  Tez-tez  yanına  gəlirdilər,  cibindən  pul  əskik 
olmurdu.  Məhkumlar  içində  xeyli  dostları  var  idi. 
Yerliləri də yığışmışdılar başına, darıxmağa qoymur-
dular,  illah  da  yanına  pay  gələndə.  Işləmirdi.  Briqa-
dirə  aylıq  verib,  yeyib-içir,  yatırdı,  sanki,  istirahətə 
gəlmişdi.  Istintaq  zamanı  adlarını  gizlətdiyi  çöldəki 
dostları – Əmirxanla Xəlil dörd-beş dəfə pay-para ilə 
yanına gəldilər. Sonralar nədənsə görünmədilər. 
          Məhkumluğunun yarım ilində oğlu oldu. Ağa-
rəhimin sevincindən uçmağa qanadı çatmırdı. Şadlı-
ğından dəlilik edirdi. “Qurban olum Allaha, bir yan-
dan kəsəndə o biri yandan verirmiş” deyirdi. “Evi ki-
şisiz  qoymadı.  Özüm  bir  kişi  olmadımsa  da  heç  ol-
masa  əvəzimə  oğlum  olar”  düşünürdü.  Bu  hadisəni 
məhkumlar arasında zonaya məxsus təntənə ilə qeyd 
etdilər. Hamı onu təbrik edirdi. 
          Bir  ilin  tamamında  Gülbəniz  altıaylıq  oğlunu 

---