62
Biznes plan orentasiylı iş rejiminə keçid marketoloji tədqiqatlarsız səmərə
verməz. Məhz bu baxımdan hər iki iş pralel strukturlar fonunda fəaliyyətləndiril-
məlidir. Planlaşdırmada marketinqin əhəmiyyəti danılmazdır. Kampaniyanın
strategiyasının ümumi elementi olmaqla marketinq bazar mənasını ifadələndirən
ingilis mənşəli termin «market»in paronimidir. Marketinq menecmentin yaradıcılıq
funksiyası olmaqla firma xaricində yaranan meyllərin, onun istehsal tələblərinə
təsir edən amillərin məjmusudur. Bir sənət kimi, marketinq istehlakçıya yüksək
tələbli əmtəə və xidmətlərin təklifini verməklə, qiymətin düzgün təyin olunmasını,
satış kanalını seçmək və reklamı təşkil etməni gerçəkləşdirir. Onu da qeyd edək ki,
əgər bazar alıcı və satıcının görüş yeridirsə, marketinqin fəaliyyəti onların
görüşünə kömək etməkdən ibarətdir. Konkret bazarın problem və perspektivlərini,
tələblərini kompleks öyrənmək, müəssisənin imkanları çərçivəsində əmtəə
assortimentini planlaşdırmaq, bazar tələbi ilə müəssisə imkanlarının üst-üstə
düşməsi ilə tələbi formalaşdırmaq, satış tədbirlərini və əməliyyatlarını təmin
etmək, planlaşdırmaq marketinqin əsas funksiyalarını ehtiva edir.
Marketinq tədqiqatlarında informasiyanın əhəmiyyəti müstəsnadır.
Marketinqdə informasiya sistemi, təşkilatın inteqrasiyasını təmin edən müxtəlif
informasiyaların qəbulu işlənməsi və qərar üçün menecerlərə ötrülməsini əhate
edir.
Planlaşdırmada loqistikanın da xüsusi yeri vardır. Material təminatının bütün
sferasını-qablaşdırma, hazır məhsul, istehlakçıya çatdırma və sair əhatə edən
loqistik təlim, nəqliyyat, təchizat, ehtiyatlara nəzarət informasiyaların işlənməsi
sahəsində planlaşdırılmanın tərkib hissəsini təşkil edir. Loqistik xərclər, loqistik
zəncir, loqistik əməliyyat, informasiya axını, loqistikanın əsas tədqiqat
obyektlərindəndir.
Planlaşdırmada direktiv olmayan tövsiyə xarakterli iqtisadi proqramlı
indikativ planlaşdırma-plan proqnozdan da məxsusi istifadə oluna bilər. Planlı,
biçimli proqramın olmadığı şəraitdə iqtisadi çətinliklər də artır. Sənaye kapitanları
məhz iqtisadi çətinliklərin qarşısının alınmasında bacarıq və səriştəsini
göstərməlidirlər ki, istehsal müvəffəqiyyətsizliyə, fiaskaya uğramasın.
63
Məhz bu baxımdan, “Azneftkimyamaş” ASC üzrə 2010-2014-cü illər üçün
əsas iqtisadi göstəricilərin proqnoz hesablamaları xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Belə
ki, hesablamalara görə, 2010-2014-cü illərdə ayrı-ayrı illər üzrə artım tempi pozitiv
qəbul olunur və 2011-ci il üçün ən yüksək həddə-20,0%-ə çatır. Sonrakı illər üçün
artım tempinin azalması və onun 2014-cü ildə 12,5% təşkil edəcəyi
proqnozlaşdırılmışdı (Cədvəl 2). Yüksələn və realizə olunacaq məhsulların da
həcmi məhsulun ümumi buraxılışına bərabər, yəni 2014-cü il üçün 45 milyon
manat hesablanmışdır. Proqnoz hesablamalarına əsasən 2009-cu illə müqayisədə
əmək haqqı fondunun 2014-cü ildə 56,5%, sosial ayırmaların 72,1%, orta aylıq
əmək haqqının 40,7% artırılacağı və bu göstəricilərin 2014-cü ildə müvafiq olaraq
15,0 mln. manat; 3,3 mln. manat və 400 manat təşkil edəcəyi nəzərdə tutuldu.
Cədvəl 2
«Azneftkimyamaş» ASC üzrə 2010-2014-cü illər üçün əsas iqtisadi
göstəricilərin proqnozu
Olçüu
vahidi
2008
fakt
2009
fakt
2010
proqnoz
2011
proqnoz
2012
proqnoz
2013
proqnoz
2014
proqnoz
Məhsulun
iimıımi
buraxılışı
min.man
(AZN)
36125.0 22112.6 25000.0 30000.0 35000.0 40000.0
45000.0
Artım tempi
(keçən ilə
nisbətən)
%
124.7
63.3
113.1
120.0
116.7
114.3
112.5
Yüklənmiş
məhsul
min.man
33048.0 18617.8
25000.0 30000.0 35000.0 40000.0
45000.0
Realizə
edilmiş
məhsul
min.tnan
32258.0
19468.1
25000.0
30000.0
35000.0
40000.0
45000.0
Işçilərin
orta siyahı
sayı
nəfər
3250
3050
3000
3000
3000
3100
3100
Əmək
haqqı
fondu
Min man
9600.0
9586.4
11000.0
12000.0 13000.0 14000.0 15000.0
Sosial ayırmalar
min.man
2100.0
1917.0
2420.0
2640.0
2420.0
3080.0
3300.0
Orta aylıq
əmək haqqı
manat
260.0
284.3
300.0
330.0
350.0
380.0
400.0
O
cümlədən
Siyahı tərkibi
min.rnan
260.0
284.3
300.0
330.0
350.0
380.0
400.0