64
ASC üzrə istehsal olunan əsas məhsul növlərinin proqnoz hesablamalarına
görə 2014-cü ildə fontan armaturu və kolon başlığının istehsalının 2009-cu illə
müqayisədə 46,7% artırılaraq 220 tona, ştanqlı dərinlik nasoslarının 47,4% artımla
14 min ədədə, mancanaq dəzgahının 5 dəfə artımla 110 ədədə çatdırılacağı nəzərdə
tutulmuşdu (Cədvəl 3). Cəmiyyət üzrə 2014-cü ildə 110 ədəd reduktor istehsalı
proqnozlaşdırılmışdı.
Cədvəl 3
“Aznefkimyamaş” ASC üzrə 2010-2014-cü illər üçün istehsal ounan əsas məhsul
növlərinin proqnoz göstəriciləri
Göstəricinin adı
Olçüu
vahidi
2008
fakt
2009
fakt
2010
proqnoz
2011
proqnoz
2012
proqnoz
2013
proqnoz
2014
proqnoz
Fontan
armaturu
tn
137.7
150.0
170.0
180.0
190.0 200.0
220.0
Kolon başlığı
-“-
147.1
150.0
170.0
180.0
190.0 200.0
220.
Quyu təmiri
üçün
qaldırıcı
qurğu
ədəd
6
8
10
11
12
13
15
Ştanqlı
dərinlik
nasosları
-“-
9110
9500
10000
11000
12000
13000
14000
Yuyucu
nasos
qurğuları
-“-
9
4
11
12
13
15
17
Manifoldlar
tn
95.4
6
110.0
120.0
130.0
140.0
150.0
Mancanaq
dəzgahı
ədəd
52
22
70
80
90
100
110
Reduktorlar
-“-
-
0
40
80
90
100
110
Fəvvarə
siyirtmə
si
tn
175.4
200.0
220.0
250.0
270.0
300.0
330.0
Müasir mərhələdə qeyri-sabit və qeyri-müəyyən vəziyyətdə strateji
idarəetmənin rolu artır. Belə idarəetmə, bir çox məsul vəzifələri önə çəkərək
strateji planlaşdırmada əks olunur. Hər bir təşkilatın strateji planlaşdırılması
situasion təhlildən mənbəyini alır. İqtisadi fəaliyyə təsir edən amillər, güclü və zəif
cəhətlər, xarici mümkün təhlükələr situasion təhlildə çözülür. Neft maşınqayırması
sənayesində də daxili büdcə təyinatlı köməkçi və sosial orentasiyalı təsərrüfatlar da
az deyildir. Bu baxımdan planlaşdırmada onların büdcə strukturu, xərc müddətləri
üzrə planlaşdırılır.
65
3.2. Firmanın təşkilati-idarəetmə strukturunun təkmilləşdirilməsi
Təşkilati strukturun strategiyanın yerinə yetirilməsi prosesi mövqeyindən
təşkilati strukturun təhlili aşağıdakı iki suala cavab alınmasına istiqamətlənmişdir.
Birincisi: mövcud təşkilati struktur nə dərəcədə seçilmiş strategiyanın
reallaşdırılmasına kömək və ya mane ola bilər? İkinci: təşkilati strukturda
strategiyanın həyata keçirilməsi prosesində müəyyən məsələlərin həlli hansı
səviyyələrdə həyata keçirilməlidir? Təəssüf ki, bu suallara cavab axtarışına dəqiq
və birmənalı yanaşmağa imkan verən alqoritmləşdirilmiş sxem yoxdur. Lakin
bilmək faydalıdır ki, hansı tipik təşkilati strukturlar təşkilatın idarə olunmasında
tətbiq oluna bilərlər, hansı amillər bu və ya digər strukturun istifadəsini müəyyən
edirlər və nəhayət, bu və ya digər təşkilati struktur hansı üstünlüklər və nöqsanlara
malikdir.
Təşkilati strukturların bir neçə müxtəlif təsnifləşdirilməsi aparıla bilər ki,
bunlardan da hər biri təşkilatın hissələri arasında qarşılıqlı əlaqənin təhlilinə
müəyyən yanaşmanı əks etdirəcəkdir. Təşkilati strukturun beş əsas tipinin
mövcudluğu qəbul olunmuşdur: elementar, funksional, divizional, biznesin strateji
vahidləri üzrə struktur və matris strukturu.
1. Elementar təşkilati struktur yalnız kiçik təşkilatlarda mövcud ola bilən iki
səviyyəli bölgünü əks etdirir. Təşkilatın bu cür strukturunda yuxarı səviyyə-rəhbər
və aşağı səviyyə icraçı ayrılır.
2. Funksional təşkilati struktur əməyin bölgüsü və ixtisaslaşma baş verən
yerdə meydana çıxır. Ayrı-ayrı funksiyalar, məsələn, istehsal, və ya marketinq və
ya maliyyələr təşkilati möhkəmlənmə olan kimi təşkilatda funksional təşkilati
struktur yaranır ki, bu da onun bölmələrini vahid tam kimi əlaqələndirir.
3. Divizional təşkilati struktur o təşkilatlarda yaradılır ki, burada müəyyən
şəraitlərdən asılı olaraq struktur bölmələr öz fəaliyyətinin həyata keçirilməsində
böyük hüquqlara malik nisbi olaraq xüsusi və bölünmüş hissələrə-bölmələrə
ayrılırlar. Onların ayrılması üçün əsas, ixtisaslaşdırılmış bölmələrdə müxtəlif
məhsullar istehsalı və ya nisbətən təcrid olunmuş ərazilərdə fəaliyyətin həyata