Nazim Tapdıqoğlu
10 mart 1988-ci il - Zəngibasarm
Mehmandar kəndində ermənilər
5 azər
baycanlını qətlə yetirirlər...
10 mart 1990-cı il - Daşnaq terrorçular
Marneuli rayonunun
(Gürcüstan)
Sadaxlı kənd sakinini oğurlayırlar. İndiyə qədər həmin adamdan bir xəbər yox
dur...
10 mart 1992-ci il - Laçın rayonunun Zabux kəndindən
2, Hacılardan
3,
Pircahandan
2, Əhmədlidən
3, Quşçudan
1 nəfər...
"Müqəddəs Sultan-Kar ap et"
qrupu və digər qurumlar tərəfindən oğurlanır...
10 mart 1992-ci il - Marşal Şapoşnikovun əmri ilə
366-cı motoatıcı alay ləğv
edilir...
10 mart 1993-cü il - Ermənistanın müdafiə naziri
V.Manukyan gizli yolla
Azərbaycan Respublikasının Ağdərə rayonuna gələrək orada yerləşdirilmiş er
məni hərbi hissələrinin döyüş hazırlığını yoxlayır...
11 mart 1918-ci il - Ərzurum yaxınlığındakı
Yaşıl yaylada ermənilər tərə
findən 2000-dən çox türk əhalisi məhv edilir...
11
mart 1926-cı il - Müsavat Partiyasının antisovet fəaliyyətini ləğv etmək
məqsədilə Azərbaycan Fövqəladə Komissiyası görkəmli ziyalılar -
Dadaş Hə
sənovu, Əhməd Hacmskini, Əli Yusifzadəni həbs edir...
11
mart 1991-ci il - Xocalı tikinti idarəsinə məxsus vertolyot Ağdərənin
Qa
zançı kəndi üzərindən keçərkən ermənilər tərəfindən gülləbaran edilir. Vertolyot
3 yerdən deşilir...
11 mart 1992-ci il
- Milli Qəhrəman
Elgiz Kərim oğlu Kərimov Əs
gəran ya
xınlığında ermənilərlə şiddətli döyüşdə həlak olur...
11 mart 1992-ci il - Ağdam rayonunun
Şelli kəndinə ermənilər tərəfindən
basqın edilir. Zərərçəkənlər və dağıntılar olur...
12 mart 1786-cı il - Tehranda səltənət taxtına əyləşən
Ağaməhəmməd şah
Qacar Tehran şəhərinin şahlığın paytaxtı olmasına
forman verir...
12 mart 1831-ci il - Lənkəran qarnizonunun
Şirvan və
Qarabağ ilə quru yolla
olan əlaqəsi kəsilir...
12 mart 1854-cü il - Türkiyə, İngiltərə və Fransa
R u s i y a y a
qarşı İstambulda
müqavilə imzalayırlar...
12
mart 1922-ci il - Azərbaycan, Gürcüstan və Ermənistan MİK-nin səla
hiyyətli nümayəndələri ZSFSR-in yaradılması haqqında müqaviləni təsdiq
edir...
64
Azərbaycan faciələrinin təqvimi
12 mart 1923-cü il - Azərbaycan K(b)P-nm qalmaqallı
V qurultayı öz işinə
başlayır...
12 mart 1992-ci il - Əlavə qüvvə toplayan erməni yaraqlıları
Sırxavənd, Baş
Güney, Manikli istiqamətində hücuma keçirlər. Erməni birləşmiş silahlı qüvvə
ləri
Sırxavənd, Bəşirlər, Qaraşlar, Xatınbəyli, Telli Binə, Manikli kəndlərini işğal
edib viran qoyurlar.
Baş Güney və
Orta Güney kəndləri mühasirədə qalır. On
larla azərbaycanlı dinc sakin - qadınlar, qocalar, uşaqlar vəhşicəsinə güllələnir.
Təkcə
Baş Güney
döyüşlərində
Ələddin, Əvəz, İsa, Qəzənfər, Xosrov, Əsəddin,
Nizami, Ziya, Qurban və daha bir neçə igid əsgər oğullarımız şəhid olurlar...
12 mart 1992-ci il - Qazax rayonunun
Aşağı Əskipara kəndi ermənilər tərə
findən işğal olunur...
12 mart 1992-ci il - Erməni quldur birləşmələri tərəfindən
Ağdam şəhəri növ
bəti dəfə güclü raket atəşinə tutulur.
30 adam
həlak olur,
100 nəfər yaralanır.
15-dən çox bina və ev dağıdılır...
12 mart 1992-ci il - Ağdamın
Qarağacı qəbiristanlığı ərazisindən bir neçə ki
lometr kənarda döyüşlər gedir. Şelli, Qalayçılar kəndləri ermənilər tərəfindən
atəşə tutulur.
1 nəfər Şellidə həlak olur.
Əhmədavar kəndi,
Qaraqaya milis postu
və
Ağdam şəhəri güclü atəşə tutulur. Ölənlər və yaralananlar olur...
12
mart 1992-ci il - Şuşa şəhəri səhər erkən artilleriya atəşinə tutulur.
11 nəfər
həlak olur,
31 nəfər yaralanır. Qadın və uşaqlar şəhərdən çıxarılır...
12 mart 1992-ci il - Qarabağın
Xramord və
Xanabad kəndləri ətrafında
döyüşlər davam edir. İtkilər olur...
12 mart 1993-cü il - Qarabağın
Canyataq və
Gülyataq kəndləri istiqamətlə
rində mövqe döyüşləri gedir...
12 mart 2001-ci il - "Vartan cəngavərləri"nin Dağlıq Qarabağla əlaqədar
məktubu ABŞ Prezidenti Corc Buşa ünvanlanır...
13 mart 1736-cı il - Azərbaycan Səfəvi dövləti
süqut edir.
Nadir Muğanda,
suqovuşanda özünü şah elan edir...
13 mart 1896-cı il - Xalqımızın vətənpərvər, qəhrəman oğlu
Qaçaq Nəbi öz
yoldaşları ilə
Kərbəla şəhərindən qayıdarkən Türkiyə ilə İran sərhəddində olan
Larni kəndində dayanır. O, çarizm və İran hakim dairələrinin muzdlu nökərləri
(Şahhüseyn və
Kərbəlayi İman) tərəfindən 43 yaşında xaincəsinə qəflətən
öldürülür...
13
mart
1988-ci il - Ali erməni kilsəsi rəhbərliyinin çağırışı ilə Nyu-Yorkda
ermənilərin Dağlıq Qarabağ ermənilərini müdafiə edən mitinqi keçirilir. Mi
tinqdə Azərbaycana qəzəb dolu ittihamlar səsləndirilir...
65
Nazim Tapdıqoğlu
13 mart 1918-ci il - Erməni terrorçuları Naxçıvan şəhərinin
Zaviyə məhəl
ləsinə silahlı basqın edərək vəhşicəsinə qətllər törədirlər...
13 mart 1991-ci il - Ağdam-Şuşa
yolu ilə hərəkət edən
40 maşından ibarət
avtomobil karvanı ermənilərin hücumu nəticəsində zədələnir...
13 mart 1991-ci il - Goranboy rayonunun
Todan kəndində
4 traktora,
7 sistern yanacağa ermənilər tərəfindən od vurulur...
13
mart 1992-ci il - Ağdam şəhəri ermənilər tərəfindən raket mərmilərindən
güclü atəşə tutulur.
3 nəfər həlak olur,
10 nəfər yaralanır...
13 mart 1992-ci il - Ermənilər Goranboy rayonunun
Şəfəq kəndinə hücum
edir. 2 nəfər həlak olur,
1 nəfər yaralanır...
13 mart 1992-ci il - Goranboyun
Zeyvə və
Tapqaraqoyunlu kəndləri ermə
nilər tərəfindən güclü atəşə tutulur.
1 nəfər həlak olur, 2 nəfər yaralanır...
13 mart 1995-ci il - Xüsusi Təyinatlı Polis Dəstəsinin əməkdaşları
Ağstafa
və
Qazax rayonlarında dövlət idarələrini ələ keçirirlər...
14 mart 838-ci il - Xalq qəhrəmanı
Babək xəlifə Mötəsimin hökmü ilə edam
edilir...
14 mart 1812-ci il - İngiltərə ilə İran arasında
müqavilə imzalanır...
14 mart 1831-ci il - 800 nəfərlik üsyançı dəstə çar qoşunlarını
Lənkəran ət
rafında sıxışdırmaq istəyəndə, üsyançıların bu hücumu yerli əhalidən ibarət milis
qüvvələrinin köməyi ilə dəf olunur...
14 mart 1919-cu il - Azərbaycanın tanınmış şairi, jurnalist
Əliqulu Ələkbər
oğlu Nəcəfov (Əliqulu Qəmküsar) Tiflisdə qaragüruhçular tərəfindən
öldürülür...
14 mart 1991-ci il -
Ağdam-Şuşa
marşrutu ilə hərəkət edən
Elman Paşayevin
idarə etdiyi
73-53 AQYA nömrəli sərnişin avtobusu
Əsgəran yaxınlığında er
mənilər tərəfindən atəşə tutulur;
3 nəfər - Şuşa şəhər sakini,
20 yaşlı
israfil İn
qilab oğlu Quliyev, Kosalar kənd sakini
Cəllad Bayramov və Ağdam rayonunun
Əhmədavar kənd sakini
Yəhya adlı bir nəfər həlak olur,
4 nəfər isə ağır yara
lanır. ..
14 mart 1992-ci il - Erməni silahlı birləşmələri
Ağdam-Ağdərə bölgəsində işğ
alçılıq hücumlarını davam etdirərək keçmiş Ağdərə rayonunun
Sırxavənd, Baş
Güney, Orta Güney və
Manikli (hazırda bu kəndlər Ağdam rayonunun balansın-
dadır ) kəndlərini tamam zəbt edir. Bu döyüşlər zamanı
100 nəfərdən çox azər
baycanlı həlak olur, yaralanır, əsir və girov düşür...
14 mart 1992-ci il - Ağdərənin
Baş Güneypəyə kəndinə ermənilər tərəfdən si
lahlı basqın edilir. 10 nəfər kənd sakini həlak olur...
66
Azərbaycan faciələrinin təqvimi
14
mart 1992-ci il - Ağdam şəhəri və Şelli kəndi ermənilər tərəfindən yenidən
atəşə tutulur...
14
mart 1995-ci il - Elçin Əmiraslanovun rəhbərliyi
ilə OMON-çular Qazax
və Ağstafada dəhşətli
qırğın törədirlər. Ölənlər və yaralananlar olur...
14 mart 1995-ci il - Rövşən Cavadov Respublika Prezidentinin və Milli Məc
lis sədrinin istefasını tələb edir. Qiyamçılar 8-ci kilometr qəsəbəsində məskən
salır...
15 mart 1426-cı il - Dövrünün görkəmli şəxsiyyəti, şair, filosof
Siyapuş Sul-
tanəli ibn Şeyx Sədrəddin Musa Beytülmüqəddəsdə ölür...
15
mart 1827-ci il - Bu gündən başlayaraq ermənilərin İrandan kütləvi su
rətdə köçürülməsi başlayır...
15
mart 1918-ci il - Andranikin silahlı dəstələri Xoy və Urmiyada böyük
qırğınlar törədərək yüzlərlə azərbaycanlını vəhşicəsinə qətlə yetirirlər...
15
mart 1918-ci il - Ermən və müsəlmanlar arasında Şamaxı
rayonu Meysəri
kəndində ilk toqquşma baş verir. Ölənlər və yaralananlar olur...
15
mart 1938-ci il - Klassik şərq mədəniyyətinə yaxından bələd olan görkəmli
ziyalı, vətənpərvər din xadimi, Zəngəzur qəzasının qazisi
Bəhlul Mustafa oğlu
Əfəndiyev (Bəhlul Behcət) NKVD üçlüyünün qərarı ilə ən ağır cəzaya (ölüm)
məhkum olunur...
15
mart 1940-cı il - Yırtıcı heyvanlar təlimi üzrə ilk azərbaycanlı sirk ustası,
akrobat, janqlyor və məşhur ekvilibrist
Ələkbər Fərrux tamaşa zamanı
faciəli
surətdə həlak olur...
15
mart 1988-ci il - Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayəti Partiya Komitəsində
keçirilən geniş müşavirədə faktlar qarşısında
(bu faktlar A. T.Rasizadənin çıxı
şında öz əksini tapmışdır) davam gətirməyən ermənilər məqsədlərinin Ermə
nistana birləşməkdən ibarət olduğunu açıq şəkildə qeyd edirlər...
15
mart 1992-ci il - Milli Qəhrəman
Pərviz Əbdüləhəd oğlu Səmədov döyüş
zamanı erməni snayperinin gülləsindən həlak olur...
15 mart 1992-ci il - Ağdamın
Şelli və
Qalayçılar kəndləri ermənilər tərəfin
dən atəşə tutulur.
Qalayçılar, Əliağalı, Cinli, Əlimədətli, Papravənd kəndlərinə
erməni yaraqlıları güclü hücum edir. Qızğın döyüşlər gedir. İtkilər və dağıntılar
olur...
15 mart 1992-ci il - Füzuli rayonunun
Üçbulaq (Hoğa) və
Govşad kəndləri
ermənilər tərəfindən atəşə tutulur...
15
mart 1993-cü il - Xramord kəndi ətrafında qızğın döyüşlər gedir; itkilər
olur...
67