İ n f o r m a t I k a
Yüklə 3,18 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- İ N F O R M A T İ K A
- Arcnet (Attached Resource Computer Network) texnologiyası
- Mərkəzləşdirilmiş idarəetmə prinsipində
İ N F O R M A T İ K A ____________________________________________________________ 367 ötürmənin bitməsi barədə təsdiq alan kimi marker azad edilir və marker, onu gözləyən düyünlər növbəsindəki ilk düyünə keçir.
Tokren Ring texnologiyası
sadə, ucuz, etibarlı və çevik lokal şəbəkə arxitekturasıdır. Bu texnologiyada kompüterlərdən biri xüsusi marker yaradır və ardıcıl olaraq bir kompüterdən digərinə ötürür. Əgər hər hansı stansiya məlumat ötürmək istəyirsə, həmin markeri gözləyir, marker alan kimi ötürəcəyi məlumata ünvan informasiyasını qoşub markerlə birlikdə ötürür. Arcnet texnologiyası istənilən topologiyada istifadə edilə bilir.
: ARCNET texnologiyası 1976-cı ildə Datapoint şirkətinin mühəndisi Con Merfi tərəfindən yaradılmışdır. 1977-ci ildə isə texnologiya haqqında elan verilmişdir. ARCNET texnologiyası şin və ulduz texnologiyasına əsaslanır. Ötürücü mühit kimi koaksiol kabeldən istifadə edilir.
İ N F O R M A T İ K A
____________________________________________________________ 368
Arcnet texnologiyası Ethernet texnologiyası şəbəkə düyünlərinin ümumi şinə paralel qoşulması şəraitində işləyir. Marker azad olan kimi şəbəkənin növbəti ötürməyə hazır olduğunu xəbər verir. Rəsmi olaraq Ethernet şəbəkəsinin yaranma tarixi 22 may 1973-cü il hesab edilir. Palo-Alto şəhərində yerləşən Xerox firmasının Elmi- tədqiqat mərkəzinin əməkdaşları B.Metkalf və D.Boqqs sayılan jurnalların birində eksperimental şəbəkə haqqında məqalə çap etdirirlər və həmin şəbəkənin Enhernet adlandırıldığı barədə oxuculara məlumat verirlər.
Şəbəkə koaksial kabellə qurulmuşdu və verilənlərin kabel vasitəsi ilə ötürülməsi 2,94 Mbit/saniyə təşkil edirdi. 1979-cu ildə Digital, Intel və Xerox şirkətləri lokal şəbəkə vasitəsi ilə informasiyanın 10 Meqabit/saniyə ötürülməsinə imkan verəcək texnologi- yanın hazırlanması üçün DIX konsersi- umunu yaradırlar. 1980-cı ildə Ethernet layihəsi üzərində tədqiqatları həyata keçirmək üçün elmi işçilərdən qrup yaradılır.
Həmin qrup 1983-cü ildə Ethernet 802.3 və Ethernet 10Base5 standartlarını təsdiq edir. İnformasiyanın etibarlı (səmərəli, əlverişli) şəkildə ötürülməsi üçün İ N F O R M A T İ K A ____________________________________________________________ 369 koaksial kabeldən, şəbəkənin düyünlərində isə transiverlərdən istifadə olunması nəzərdə tutulur. Ethernetin yaradılmasında növbəti addım 1990-cı ildə 10Base-T standartının yaradılması olur. Standartda informasiyanın ötürülmə mühiti kimi bir cüt ekranlaşmamış kabelin burulmasından (Unshielded Twisted Pair – UTP) istifadə olunurdu. Standartın arxitekturası “ulduz” topologiyasina əsaslanırdı. Topologiyada hər bir işçi stansiya toplanmış (konsentrasiyalı) məzkəz ilə əlaqə saxlayırdı.
Ethernet texnologiyası
Wi-Fi (Wireless Fidelity – ingiliscədən tərcümədə “naqilsiz keyfiyyət” anlamını verir) adı ilə dünyada məşhur olan lokal naqilsiz şəbəkənin yaradılma texnologiyasına 1980-cı illərin sonunda başlanılmışdır. Wi-Fi naqılsız şəbəkəsi IEEE 802.11 standartı bazasına əsaslanaraq hazırlanmış Wi-Fi Alliance satış markasıdır. Wi-Fi lokal naqilsiz şəbəkə 1991-ci ildə Niderlandiyanın Niveqeyn şəhərində NCR Corporation/AT&T tərəfindən yaradılmışdır. Hazırlanmış şəbəkə ilk dəfə kassa aparatları sisteminə qulluq üçün nəzərdə tutulmuşdu. İ N F O R M A T İ K A
____________________________________________________________ 370
Vik Heyz Wi-Fi şəbəkəsinin yaradıcısı Vik Heyz (Vic Hayes) rəhbərlik etdiyi qrupun köməkliyi ilə IEEE 802.11b, IEEE 802.11a və IEEE 802.11g standartlarının hazırlanmasında fəal
iştirak etmişdir. IEEE 802.11n standartı 11 sentyabr 2009-cu ildə təsdiq edildi. Standartdan istifadə etməklə verilənlərin ötürülmə sürəti əvvəlki standartlarla müqayisədə (maksimal sürət 54 Mbit/saniyəyə bərabər idi) dörd dəfə artırıldı. 2011-2013-cü illərdə yeni standart yaradıldı və həmin standartın (IEEE 802.11ac standartı nəzərdə tutulur) tam qəbulu 2014-cü ilə planlaşdırıldı. Yeni standartda informasiyanın ötürülmə sürəti Qiqabit/saniyələrlə ölçülməsi nəzərdə tutuldu. Wi-Fi lokal naqilsiz şəbəkədə fiziki mühit kimi radiotezlikli və ya infraqırmızı diapozona malik mühiddən istifadə edilir.
Lokal şəbəkələrdə mərkəzləşdirilmiş və mərkəzləşdirilməmiş iki əsas idarəetmə prinsipi mövcuddur. Mərkəzləşdirilmiş idarəetmə prinsipində məlumatlar mübadiləsinin idarə edilməsi fayl-server
tərəfindən yerinə yetirilir. Serverdə saxlanılan fayllar şəbəkənin işçi stansiyaları tərəfindən idarə edilə bilərlər. Bir işçi stansiyasının faylına digər işçi stansiya müraciət edə bilməz. Mərkəzləşdirilmiş şəbəkələrdə xüsusi ayrılmış serverlər
olmur. Şəbəkənin idarəetmə funksiyası növbə ilə bir işçi stansiyadan digər işçi stansiyaya ötürülür. Çox da böyük olmayan işçi stansiya üçün belə şəbəkə daha səmərəlidir və real paylanmış hesablama mühitinin qurulmasına imkan verir. Mərkəzləşdirilmiş şəbəkələrə nəzərən burada proqram təminatı daha sadə olur, fayl-serverdən istifadə edilməsi lazım olmur, sistemin qurulması ucuz başa gəlir.
Yüklə 3,18 Mb. Dostları ilə paylaş:
|