İ n f o r m a t I k a
Yüklə 3,18 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- VERİLƏNLƏRİN RABİTƏ KANALLARI İLƏ ÖTÜRÜLMƏSİ. ŞƏBƏKƏDƏ QARŞILIQLI FƏALİYYƏT METODLARI
- Şəbəkə drayveri
- Şəbəkə modulu
- Şəbəkə interfeysi
- İ N F O R M A T İ K A
- Marşrutizator
- Şaxələndirici
- KOMPÜTER ŞƏBƏKƏLƏRİNİN ARXİTEKTURASI. AÇIQ SİSTEMLƏRİN ŞƏBƏKƏDƏ QARŞILIQLI FƏALİYƏTİNİN ETALON MODELİ
- – International Standard Orqanization
- – Open Systems İnterconnection –Reference Model
İ N F O R M A T İ K A
____________________________________________________________ 360 ötürülməsi, uzaqdakı verilənlər bazasına və proqramlara müraciət, telekonfransların keçirilməsi, İnternet vasitəsilə telefon zənglərinin icrası mümkün olmuşdur. İnternet artıq bir sosial hadisə olaraq müasir cəmiyyətin həyat ukladlarının hamısına televiziya qədər güclü təsir göstərməkdədir.
ŞƏBƏKƏDƏ QARŞILIQLI FƏALİYYƏT METODLARI Kompüterlər arasında əlaqə onların arasında fiziki rabitə yaratmaq yolu ilə əldə edilir. Verilənlər şəbəkədə xüsusi kabelin köməyi ilə, telefon və ya radio kanalı ilə ötürülür. Bu xətlərin fiziki xarakteristikaları kompüterdəki şinin xarakteristikalarına uyğun olmadığından, siqnalın dəyişdirilməsi lazım gəlir. İnformasiya kabellə ötürülərkən dəyişdirmə prosesi üçün şəbəkə adapterindən , telefon və ya radio ötürməsində isə modemdən istifadə edilir.
Şəbəkə____modulu'>Şəbəkə____drayveri'>Şəbəkə adapteri və modem Şəbəkə adapteri verilənlərin ötürülməsi ilə bağlı baza funksiyalarının bir hissəsi ilə proqramlaşdırılmışdır. Bunu prosessor kompüter portuna görə tanıyır. Şəbəkə adapteri prosessorun porta daxil etdiyi əmrlərlə idarə edilir. Qalan funksiyaları özü icra edir. Şəbəkə adapteri rabitə kanalı ilə daxil olan məlumatlar arasından lazımi verilənləri qəbul edib öz buferinə yığaraq prosessorun qəbuledici əmrini gözləyir. Şəbəkəyə ötürüləcək məlumatları prosessordan öz buferinə yığan şəbəkə adapteri şəbəkənin azad olmasını gözləyir və sonra ötürür. Şəbəkə drayveri şəbəkə adapteri ilə bilavasitə qarşılıqlı fəaliyyət göstərən proqrama deyilir. Bu, prosessorun sorğularını adapterin anladığı əmrlərə və əksinə tərcümə etmək üçündür. Şəbəkə modulu paketləri bu və ya digər kommunikasiya protokoluna uyğun surətdə işləyən sistem proqramıdır. Şəbəkə modulu şəbəkə drayveri ilə, şəbəkə əməliyyat sisteminin proqramları ilə və digər şəbəkə modulları ilə qarşılıqlı fəaliyyət göstərir.
şəbəkə adapteri, şəbəkə drayveri və şəbəkə modulunun birgə fəaliyyətinin nəticəsi kimi meydana çıxır.
İ N F O R M A T İ K A ____________________________________________________________ 361 Körpü bir texnologiya ilə yaradılmış iki şəbəkəni bir-birinə qoşan şəbəkə düyünüdür. Körpü öz şəbəkəsi üçün nəzərdə tutulan məlumatlara toxunmur, yalnız başqa şəbəkəyə ötürüləsi məlumatları ötürür.
və ya paket kommutatoru müxtəlif texnologiyalarla qurulmuş şəbəkələri qoşmaq üçündür. Marşrutizatorun funksiyasını şəbəkə kompüterlərindən biri icra edir. Şlüz müxtəlif şəbəkə avadanlığı və müxtəlif protokollu verilənlərlə xarakterizə olunan iki şəbəkəni birləşdirir.
xəbəri təkrarlayaraq eyni vaxtda bir neçə kanalla ötürməyə, həmçinin bir neçə kanalla ötürülən siqnalları bir kanalda birləşdirib ötürməyə imkan verən şəbəkə moduludur. Şaxələndirici bir neçə işçi stansiyanı bir rabitə kanalına qoşan qurğudur. Bu, bir kanalla ötürülən siqnalı iki və ya üç kanala şaxələndirir. Daha çox kanala şaxələndirmə halında
edilir.
24 portlu USB-XAB (24 Port USB Monster Hub)
Şəbəkəyə qoşulmuş kompüterlər şəbəkə düyünləri , məlumat ötürən xətlər isə
adlanır. Əslində, şəbəkə düyünü dedikdə, ya adapter, ya da modem nəzərdə tutulur. Odur ki, bir kompüterdə bir neçə şəbəkə adapteri və ya modem olduqda həmin kompüter şəbəkə düyünləri kimi fəaliyyət göstərir. Bir və sıfırlar sırası şəklində ötürülən məlumat blokunun ilki və sonu müəyyən edilir. Buna paketlərin sinxronlaşdırılması deyilir. Sinxronlaşdırma qaydasına kommunikasiya protokolu deyilir. Siqnal ötürmə prosesi şəbəkə
trafiki
adlanır. Biristiqamətli ötürmə kanalı simpleks
kanal , ikiistiqamətli kanal isə dupleks
adlanır.
: Hayes Microcomputer Products şirkəti tərəfindən istehsal olunan ilk Micromodem II modemi 1979-cu ildə Apple II fərdi kompüterlərində istifadə olunmuşdur. 380 dollar dəyərində olan modem 110/300 bit/saniyə sürətlə işləyirdi. 1981-ci ildən başlayaraq şirkət tərəfindən istehsal olunan modem faktiki surətdə bütün sahələrdə standarta çevrildi.
İ N F O R M A T İ K A
____________________________________________________________ 362 KOMMUNİKASİYA AVADANLIQLARI Şəbəkədə telefon xətlərindən, xüsusi naqildən, koaksial və optik kabellərdən və radio dalğalarından istifadə edilir. Ən ucuz kabel 2-3 naqilli kabeldir ki, bu da saniyədə 10 Meqabit informasiya ötürə bilir. Lakin küyə qarşı müqaviməti azdır. Bu problem kabelin ekranlaşdırılması üsulu ilə həll edilir. Bu halda kabel bahalaşır. Koaksial kabel orta bahalığa malik, küyə qarşı yaxşı müdafiə olunan kabeldir. Bir neçə kilometrə ötürmə zamanı istifadə edilir. Saniyədə 100 Meqabit informasiya ötürür. Hər kilometr yarımdan sonra gücləndirici (təkrarlayıcı və ya fəal konsentrator), son ucda isə xüsusi siqnaluducu (terminator) olmasını tələb edir. Optik kabel bahadır. Lakin ötürmə sürəti saniyədə 10÷50 Qiqabayta çatır. Kabelin uzunluğuna məhdudiyyət yoxdur. Küy təsir etmir. Kabeli budaqlandırmaq çox mürəkkəbdir. Kabelə paralel qoşulmaq, ondan istifadə edərək gizli danışıqları dinləmək qeyri-mümkündür.
Konsentrator və terminator
Son zamanlar rabitə kanalları daha çox peyk rabitəsinə əsaslanır. KOMPÜTER ŞƏBƏKƏLƏRİNİN ARXİTEKTURASI. AÇIQ SİSTEMLƏRİN ŞƏBƏKƏDƏ QARŞILIQLI FƏALİYƏTİNİN ETALON MODELİ Müasir cəmiyyət üçün xarakterik olan standartlaşdırma problemi qlobal informasiya fəzasının yaranması ilə əlaqədar olaraq informasiya yayımı sferasında xüsusilə kəskindir. Şəbəkələrarası qarşılıqlı fəaliyyət prosedurları üçün Beynəlxalq Standartlaşdırma Təşkilatı ( ISO – International Standard Orqanization ) tərəfindən işlənib hazırlanmış standartlardan istifadə edilir. Bu, “açıq sistemlərin qarşılıqlı fəaliyyət standartları” ( OSI Ref. Model – Open Systems İnterconnection–Reference Model ) və ya “ Yeddisəviyyəli şəbəkə mübadiləsinin etalon modeli ” adlanır. Beynəlxalq Standartlaşdırma Təşkilatı modeli şəbəkədə məlumatın
Yüklə 3,18 Mb. Dostları ilə paylaş:
|