8
R
ASTR QRAFİKASI
1. Paint qrafik redaktorunda hər hansı qrafik faylı açın.
2.
Magnifier (Böyüdücü) alətini seçin. Göstərici həmin alətin şəklini alacaq.
3. Göstəricini iş sahəsinə aparın və siçanın sol düyməsini çıqqıldadın.
Şəklin ölçüsü iki
dəfə böyüyəcək. (Şəkli kiçiltmək üçün siçanın sağ
düyməsindən istifadə etmək
lazımdır.)
4. Bu hərəkəti bir neçə dəfə təkrar edin.
Nәticәni müzakirә edәk:
- Böyüdülmüş şəklə baxmaqla ekranda görüntünün necə formalaşması haqqında nə
demək olar?
Ekranda görüntünün eyni ölçülü çox kiçik nöqtələrdən –
piksellәrdәn formalaş-
dığını bilirsiniz. Ekranda görüntünü əmələ gətirən nöqtələrin düzbucaqlı şəbəkəsi
rastr adlanır. (“Rastr” termini latın dilindəki “rastrum” sözündəndir və “dırmıq”
deməkdir.) Hesablama texnikası vasitəsilə yaradılan və kompüterin yaddaşında
F ә a l i y y ә t
1
1
Hansı qrafik redaktorları tanıyırsınız?
Sizcə Paint qrafik redaktorunun hansı üstünlükləri və çatışmazlıqları var?
KODLAŞDIRMA
1
LAYİHƏ
1
9
• I fəsil •
Kodlaşdırma
•
ekranın piksellərinə uyğun olan bitlər yığını şəklində saxlanılan
görüntüyə isə rastr
qrafikası deyilir.
Ekranda nöqtələr birləşərək bütöv
bir şəkil əmələ gətirsə də, rastr
görüntünü çox
böyütdükdə o, kiçik xanalardan təşkil olunmuş mozaikaya (tora) bənzəyir. Rastrın
hər bir nöqtəsi iki parametrlə xarakterizə olunur: ekrandakı mövqeyi ilə və əgər
monitor
rənglidirsə rəngi ilə, ag-qaradırsa, parlaqlıq dərəcəsi ilə.
Rastr görüntülər yaratmaq və onlar üzərində əməliyyatlar aparmaq üçün çoxlu
sayda proqramlar mövcuddur. Windows əməliyyat sisteminin tərkibinə daxil olan
Microsoft Paint proqramı ilə aşağı siniflərdən tanışsınız. İkiölçülü rəsmlər yaratmaq
üçün daha geniş imkanları olan
PaintNET,
Corel Painter,
Adobe PhotoShop,
yaxud
Corel PHOTO-PAINT kimi proqramlardan da istifadə etmək olar. Rastr
görüntülərlə işləmək üçün geniş imkanlara malik sərbəst (ödənişsiz) yayılan
proqramlar da mövcuddur. Belə proqramlara
PaintNET,
GIMP,
TuxPaint,
StarOffice Image rastr qrafik redaktorlarını aid etmək olar.
PaintNET
Adobe PhotoShop
GIMP
TuxPaint
Rastr görüntülər piksellər yığınından ibarət olsa da, onlarla iş zamanı, adətən,
ayrı-ayrı piksellərlə deyil, bütöv fraqmentlərlə işlənilir. Bunun üçün qrafik
redaktorlarda müxtəlif alətlər nəzərdə tutulub: düz xətt, əyri, düzbucaqlı, oval
(ellips), çoxbucaqlı, dəyirmi düzbucaqlı, fırça, pozan, rənglə doldurma və s. Ancaq
bəzən görüntünün ayrıca pikselləri ilə işləmək zərurəti yaranır. Məsələn, tutaq ki,
yaratdığınız rəsmin hansısa hissəsində cəmi bir neçə nöq-
tədən ibarət olan bir simvol ( ) yerləşdirmək lazımdır.
Bu işi Paint redaktorunda indiyədək istifadə etdiyiniz
alətlərin köməyilə etməyə çalışsanız, bunun o qədər də
asan olmadığını görəcəksiniz. İndi öyrənəcəyiniz üsulla
isə bunu çox rahatca yerinə yetirmək mümkündür.
RASTR
•
Piksel
•
Rastr
•
Rastr qrafikası
•
BMP formatı
S ö z l ü k
LAYİHƏ