lav l r
FBT
144
«Mülayim probleml r» ad t n müv qq ti xarakteristikaların yarısını
t kil edir v ya mütl q
ç tinlikl r kalasının yarısına çatır. Müxt lif domenl rd mü yy n edil n faiz qiym ti (m na,
h miyy t), ümumi populyasiya standartları il müqayis d persentild t qdim edilm lidir. Bü
miqdar (k miyy t) i ar l rinin t yin edilm si unifikasiya edilm li (vahid kl salınmalı), qiym t
metodikalarını t dqiqatın gedi ind i l yib hazırlmalıdır.
« traf mühit amill ri» t rkibi halında birinci t yinedici traf mühit amili rinin v ya
asanla dırma (yüngüll dirm ) amill rinin pozitiv t sirinin ölçül rinin ifad edilm si üçün
istifad edil bil r.
Sanla dırma (yüngüll dirm ) amill rinin t svir edilm si (ifad edilm si) h min 0-4 kalası
istifad edil bil r, lakin onda onluq k sri müsb t (+) i ar si il
v z edilir; m s l n, e110+2.
traf mühit amill ri a a ıdakı kimi kodla dırıla bil r:
a) h r bir t rkib münasib td ayrı;
b) tam kild , ayrı t rkibl
laq d olmadan (f sil 3 baz).
Birinci variant
daha çox üstünlük verilir, çünki t siri v
lam tl ri daha d qiq eynil dirir.
lav t yinedicil r
Müxt lif istifad çil r h r bir punktun kodla dırılması zamanı dig r növ informasiyanın lav
edilm si z ruri v faydalı olardı. Sonradan göst ril n kimi, bir çox potensial münasib lav
t yinedicil r mövcuddur.
Pozitiv aspektl rin kodla dırılması
stifad çinin mülahiz sin gör f aliyyt in müsb t aspektl rini hat ed n kodla dırma üçün
kalalar i l nib hazırlana bil r:
Müsb t M nfi
Orqanizm funksiyaları
Pozulmalar
Müsb t M nfi
F allıq
F allı ın m hdudlu u
Müsb t M nfi
tirak
tirak imkanının
m hdudlu u
FBT
lav l r
145
2.
SAS KODLA DIRMA QAYDALARI
T snifat t tbiqi v informasiyaınnı d qiq istifad si üçün növb ti qaydalara riay t etm k lazımdır.
F RD PROF L N YARADILMASI ÜÇNÜ KODLARIN M CMUSUNUN SEÇ M
FBT sa lamlıq göst ricil rini v sa lamlıqla ba lı göt ricil ri t snif edir v ona gör insan
f aliyyt inin proiflini daha yüks k s viyy d t svir ed n bir sıra kodların t tbiq edilm sini t l b
edir.
FBT – sa lamlı ın spesifik d yi iklikl rinin bir kodla t snif edildiyi IDC-10 kimi «hadis l rin
t snifatı» deyildir. Çünki insan f aliyy ti orqanizm, individ (f rd)
v sosial d r c d
(s viyy sind ) d yi bilm z, istifad çi h mi t snifatın bütün t rkibini, m hz is : orqanizm
funksiyası v strukturunu, traf
mühitin amill rini, f allıq v i tirak amill rini n z r almalıdır.
Halbuki h r halda bütün kodların istifad edildiyni gözl m yin m nası yoxdur.
ratid n aslılı
olaraq istifad çi hazırki sa lamlıq durumunu t svir etm k m sqs di il daha h miyy tli kodlar
seç c kdir.
T L B OLUNUN NFORMAS YANIN KODLA DIRILMASI
nformasiya h mi sa lamlı ın d yi ikliyi kontekstind kodla dırılır. Halbuki, koddan istifad
etm k üçün, sa lamlıq d yi ikliyi v f aliyy t v t bii h yat f aliyt inin kodla rılımı aspekl ri
arasındakı laq ni izl m k vacib deyil. FBT sa lamlıq t snifi rolunda çıxı edir v ona gör
sa lamlı ın h r-hansı bir d yi ikliyin olmasını ehtimal edir. Ona gör individin
n etm k ist diyi
v yaxud etm diyi haqqındakı informasiya sa lamlıq d yi ikliyi il ba lı olan f aliyy t problemi
il
laq li deyil v ona gör kodla dırılma t l b etmir. M s l n,
g n h r hansı bir insan
qon uları il sa lamlıqla ba lı olmayan s b bl r gör yeni münasib tl r ba lamaq arzusunda
deyils , onda münasib tl r inki afı üzr h r k tl ri daxil ed n d720 kateqoriyasın istifad etm k
m sl ht deyil. V
ksin , g r insanın q rarı sa lamlı ındakı h r-hansı bir d yi iklikl ba lıdırsa,
onda (m s l n, depresiya), onda bu kod istifad edilm lidir.
nsanın harasa v yaxud n y s c lb edilm sini v yaxud f aliyyat
d r c sind n m mnunlu unu
t svir ed n informasiya hal-hazırda FBT- dakodla dırılmır. Sonrakı t dqiqtaların n tic sind is
h min bu kateqoriyanı kodla dıra bil c k lav t yinedicil r yarana bil r.
Yalnız t sbit edilmi müv qq ti ç rçiv l r adid edil n insan f aliyyt inin aspektl ri
kodla dırılmalıdır.
vv l g l n hadis l r aid olanların caril r rl heç bir laq si olmadı ından
qeyd edilm m lidirl r.
A KAR NFORMAS YANIN KODLA DIRILMASI
Kodla dırma zamanı istifad çi orqanizm funksiyasının pozulması, f allıq m hdudulu u v ya
i tirak (f aliyy t) imkanı m hdudulu u il qar ılıqlı laq l r aid olan r yl r ir li sürm m lidir.
M s l n,
g r insanın h r k tind m hdudluq mü aiyt edilirs , onda insanın h r k t
funksiyasında pozulma oldu u n tic sin g lm k do ru deyil.
Analoji olaraq, h r k td potensial
lav l r
FBT
146
qabiliyy tin v realizasiyanın z ifl m si bir birind n asılı olmayaraq toplanmalıdır. B zi hallarda
m s l n,
qli funksiyaların t dqiq edilm sind oldu u kimi ikinci d r c li mü ahid l r t l b
olunur, çünki orqanizmn bu funksiyaları bilvasit qeydiyyata dü m k imkanına malik deyil.
SPES F K FNORMAS YANIN KODLA DIRILMASI
Sa lamlıq göst ricil ri v sa lamlıqla ba lı göst ricil ri daha münasib FBT kateqoriyasının
köm yi il müf ss l (t fsilatı il ) qeyd edilm lidir.
M s l n, gec korlu u olan insanlar üçün daha uy un kd –b21020- iı q h ssaslı ı. Laikn, g r
h r-hansı bir s b b üzünd n bu detalla dırma
d r c si t tbiq edil bilmirs , onda iyerarxiya üzr
müvafiq «köklü» koddan istifad etm k mümkündür ( bu halda b2102 – görm keyfiyy ti, b12 -
görm funksiyası, v yaxud b2 – sensor funksiya v a rı).
Müvaifq kodu daha tez v asan kild eyil dirm k üçün, FBT – Brouzer –d n istifad etm k
m sl h t görülür. Alternatvi olaraq h rfi indeks d istifad oluna bil r.
3.
TRAF MÜH T AM LL R N N T RK B N N KODLA DIRMA ÜSULU
traf mühit amill rinin kodla dırılması üçün a a ıda göst ril n 3 (üç) üsul müvafiqdir:
1 üsul
traf
mühit amill ri funksiya kodu, orqanimz strukturu v f aliyy t aktivliyi il
laq d n k nar
kodla dırılır.
Orqanizm funksiyaları _______________________
Orqanizm strukturları _______________________
F allıq v i tirak (inki af) _______________________
traf mühit _______________________
2 üsul
traf mühit amill ri h r bir t rkib üçün kodla dırılır:
Orqanizm funksiyaları _____________ E kod _____
Orqanizm strukturları _____________ E kod _____
F allıq v i tirak (inki af) _____________ E kod _____
3 üsul