Icf azeri version 02 07 2008

lav l r
FBT
144
«Mülayim probleml r» ad t n müv qq ti xarakteristikaların yarısını t kil edir v  ya mütl q
ç tinlikl r kalasının yarısına çatır. Müxt lif domenl rd  mü yy n edil n faiz qiym ti (m na,
h miyy t), ümumi populyasiya standartları il  müqayis d   persentild   t qdim edilm lidir. Bü 
miqdar (k miyy t) i ar l rinin t yin edilm si unifikasiya edilm li (vahid  kl  salınmalı), qiym t
metodikalarını t dqiqatın gedi ind  i l yib hazırlmalıdır.
« traf mühit amill ri» t rkibi halında  birinci t yinedici  traf mühit amili rinin v  ya 
asanla dırma (yüngüll dirm ) amill rinin pozitiv t sirinin ölçül rinin ifad  edilm si üçün 
istifad  edil  bil r.
Sanla dırma (yüngüll dirm ) amill rinin t svir edilm si (ifad  edilm si) h min 0-4  kalası
istifad  edil  bil r, lakin onda onluq k sri müsb t (+) i ar si il
v z edilir; m s l n, e110+2. 
traf mühit amill ri a a ıdakı kimi kodla dırıla bil r:
a) h r bir t rkib  münasib td  ayrı;
b) tam  kild , ayrı t rkibl
laq d  olmadan (f sil 3 baz).
Birinci variant daha çox üstünlük verilir, çünki t siri v
lam tl ri daha d qiq eynil dirir.  
lav  t yinedicil r
Müxt lif istifad çil r   h r bir punktun kodla dırılması zamanı dig r növ informasiyanın lav
edilm si z ruri v  faydalı olardı. Sonradan göst ril n kimi, bir çox potensial münasib  lav
t yinedicil r mövcuddur.  
Pozitiv aspektl rin kodla dırılması
stifad çinin mülahiz sin  gör   f aliyyt in müsb t aspektl rini  hat  ed n kodla dırma üçün 
kalalar i l nib hazırlana bil r:
Müsb t M nfi
Orqanizm funksiyaları
Pozulmalar 
Müsb t M nfi
F allıq
F allı ın m hdudlu u
Müsb t M nfi
tirak
tirak imkanının
m hdudlu u

---

FBT
lav l r
145
2.
SAS KODLA DIRMA QAYDALARI  
T snifat t tbiqi v  informasiyaınnı d qiq istifad si üçün növb ti qaydalara riay t etm k lazımdır.
F RD  PROF L N YARADILMASI ÜÇNÜ KODLARIN M CMUSUNUN SEÇ M
FBT sa lamlıq göst ricil rini v  sa lamlıqla ba lı göt ricil ri t snif edir v  ona gör  insan 
f aliyyt inin proiflini daha yüks k s viyy d  t svir ed n bir sıra kodların t tbiq edilm sini t l b
edir.
FBT – sa lamlı ın spesifik d yi iklikl rinin bir kodla t snif edildiyi IDC-10 kimi «hadis l rin 
t snifatı» deyildir. Çünki insan f aliyy ti orqanizm, individ (f rd) v  sosial d r c d
(s viyy sind ) d yi  bilm z, istifad çi h mi   t snifatın bütün t rkibini, m hz is : orqanizm 
funksiyası v  strukturunu,  traf mühitin amill rini, f allıq v   i tirak amill rini n z r  almalıdır. 
Halbuki h r halda bütün kodların istifad  edildiyni gözl m yin m nası yoxdur. 
ratid n aslılı
olaraq istifad çi hazırki sa lamlıq durumunu t svir etm k m sqs di il  daha  h miyy tli kodlar 
seç c kdir.
T L B OLUNUN  NFORMAS YANIN KODLA DIRILMASI  
nformasiya h mi  sa lamlı ın d yi ikliyi kontekstind  kodla dırılır. Halbuki, koddan istifad
etm k üçün, sa lamlıq d yi ikliyi v  f aliyy t v  t bii h yat f aliyt inin kodla rılımı  aspekl ri
arasındakı laq ni izl m k vacib deyil. FBT sa lamlıq t snifi rolunda çıxı  edir v  ona gör
sa lamlı ın h r-hansı bir d yi ikliyin olmasını ehtimal edir. Ona gör  individin n  etm k ist diyi
v  yaxud etm diyi haqqındakı  informasiya sa lamlıq d yi ikliyi il  ba lı olan f aliyy t problemi 
il
laq li deyil v  ona gör  kodla dırılma t l b etmir. M s l n,
g n h r hansı bir insan 
qon uları il     sa lamlıqla ba lı olmayan s b bl r  gör   yeni münasib tl r ba lamaq arzusunda 
deyils , onda münasib tl r inki afı üzr  h r k tl ri daxil ed n d720 kateqoriyasın istifad  etm k
m sl ht deyil. V
ksin , g r insanın q rarı sa lamlı ındakı h r-hansı bir d yi iklikl  ba lıdırsa,
onda (m s l n, depresiya), onda bu kod istifad  edilm lidir.
nsanın harasa v  yaxud n y  s  c lb edilm sini v  yaxud  f aliyyat d r c sind n m mnunlu unu
t svir ed n informasiya hal-hazırda FBT- dakodla dırılmır. Sonrakı t dqiqtaların n tic sind  is
h min bu kateqoriyanı kodla dıra bil c k lav  t yinedicil r yarana bil r.  
Yalnız t sbit edilmi  müv qq ti ç rçiv l r  adid edil n insan f aliyyt inin aspektl ri
kodla dırılmalıdır.
vv l g l n hadis l r  aid olanların caril r rl  heç bir  laq si olmadı ından
qeyd edilm m lidirl r.
A KAR NFORMAS YANIN KODLA DIRILMASI  
Kodla dırma zamanı istifad çi orqanizm funksiyasının pozulması, f allıq m hdudulu u v  ya 
i tirak (f aliyy t) imkanı m hdudulu u il  qar ılıqlı laq l r  aid olan r yl r ir li sürm m lidir. 
M s l n,
g r insanın h r k tind   m hdudluq mü aiyt  edilirs , onda insanın h r k t
funksiyasında pozulma oldu u n tic sin  g lm k do ru deyil. Analoji olaraq, h r k td  potensial 

---

lav l r
FBT
146
qabiliyy tin v  realizasiyanın z ifl m si bir birind n asılı olmayaraq toplanmalıdır. B zi hallarda 
m s l n,
qli funksiyaların t dqiq edilm sind  oldu u kimi ikinci d r c li mü ahid l r t l b
olunur, çünki orqanizmn bu funksiyaları bilvasit  qeydiyyata dü m k imkanına malik deyil.  
SPES F K FNORMAS YANIN KODLA DIRILMASI 
Sa lamlıq göst ricil ri v  sa lamlıqla ba lı göst ricil ri daha münasib FBT kateqoriyasının
köm yi il  müf ss l (t fsilatı il ) qeyd edilm lidir.  
M s l n, gec  korlu u olan insanlar üçün daha uy un  kd –b21020- iı q h ssaslı ı. Laikn,  g r
h r-hansı bir s b b üzünd n bu detalla dırma d r c si t tbiq edil  bilmirs , onda iyerarxiya üzr
müvafiq «köklü» koddan istifad  etm k mümkündür ( bu halda b2102 – görm  keyfiyy ti, b12 - 
görm  funksiyası, v  yaxud b2 – sensor funksiya v  a rı).
Müvaifq kodu daha tez v  asan  kild  eyil dirm k üçün, FBT – Brouzer –d n istifad  etm k
m sl h t görülür. Alternatvi olaraq h rfi indeks d  istifad  oluna bil r.
3.
TRAF MÜH T AM LL R N N T RK B N N KODLA DIRMA ÜSULU 
traf mühit amill rinin kodla dırılması üçün a a ıda göst ril n 3 (üç) üsul müvafiqdir:  
1 üsul
traf mühit amill ri funksiya kodu, orqanimz strukturu v  f aliyy t aktivliyi il
laq d n k nar
kodla dırılır.
Orqanizm funksiyaları         _______________________ 
Orqanizm strukturları          _______________________ 
F allıq v  i tirak (inki af)    _______________________ 
traf mühit                        _______________________ 
2 üsul
traf mühit amill ri h r bir t rkib üçün kodla dırılır:
Orqanizm funksiyaları         _____________  E kod _____ 
Orqanizm strukturları          _____________  E kod  _____ 
F allıq v  i tirak (inki af)    _____________   E kod _____ 
3 üsul

---