İCTİMAİ elmləR 2009
Nəticə və indikatorlar Coğrafi tədqiqat
Yüklə 0,74 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Coğ. X 2. Coğrafi tədqiqat üçün lazımi informasiyanı toplayır.
- Kommunikasiya Coğ. X 4. Xəritələrdən və digər coğrafi vasitələrdən infomasiyanı axtarmaq
- Tövsiyyə edilən məzmun: 1. Giriş
- 2. Coğrafi tədqiqat və onun təşkili.
- 3. Kommunikasiya
İctimai elmlər 2009 Nəticə və indikatorlar Coğrafi tədqiqat Coğ. X 1. Problemi, coğrafi tədqiqatın məqsədini, onun həlli yollarını və istiqamətlərini müəyyən edir. Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: Coğrafi tədqiqat zamanı yer, hadisələr və proseslər arasında əlaqə münasibətlərini (lokal, • regional və qlobal səviyyədə təbii şərtlər, resurslar, əhali, təsərrüfat və ekoloji vəziyyəti arasında səbəb-nəticə əlaqəsini) müəyyən edir; Yerli mühitə diqqət yetirir və öyrənir ki, burada olan coğrafi problemləri müəyyən etsin; • Suallar (coğrafi) verir, hadisəni qiymətləndirir, fərziyyə irəli sürür və qrupla tutuşdurma • nəticəsində onun üçün aktual problemi müəyyən edir (məs.: ərazini qavramaq problemi - ərazi niyə dəyişir, bunun səbəbi və nəticəsi nədir?); Müşahidə nəticələrini müzakirə edir, qoyulan problemin ətrafında müzakirələr aparır və • onun həlli yollarının fərziyyələrini ifadə edir, hipotezləri ifadə edir, onlardan ən yaxşısını araşdırmaq üçün seçir; Seçilən hipotezin əsasında coğrafi tədqiqatın istiqamətini və hazırlanma mövzusunun • strukturunu müəyyən edir. Coğ. X 2. Coğrafi tədqiqat üçün lazımi informasiyanı toplayır. Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: Yerinə yetirilən işlərin qrafikini tərtib edir və ardıcıllığa riayət edir; • Tədqiqat məqsədindən irəli gələrək müvafiq elmi, hökümət və qeyri-hökümət təşkilatlarından • lazımi informasiyanı əldə edir; Coğrafi tədqiqatların məqsədlərindən irəli gələrək seçir və müvafiq nəzəri və vizual materialı • öyrənir; Səyyar tədqiqat üçün lazımi bəzi texnologiyaya sahib olur və tələbat olduğu halda uyğun • şəkildə alətlərdən istifadə edir; Uyğun metodologiyanın əsasında səyyar işləri planlaşdırır; • Adı çəkilən problemin həlli məqsədi ilə yerli mühitdə amil materialını axtarır; • Mövzu ətrafında informasiya əsasında coğrafi göstəricilər bankını yaradır (nəzəri materiallar, • xəritələr, səyyar işlər zamanı əldə edilən materiallar, statistik göstəricilər, cədvəllər, diaqramlar, qrafiklər). Lazımi material-texniki bazanın mövcud olduğu halda GİS analizini aparır.
İ.E.X. - 8 İctimai elmlər 2009 Coğ. X 3. Coğrafi tədqiqatı həyata keçirmək üçün əldə edilən informasiyanı təhlil edir və işləyir. Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: Elmi mənbələrə əsaslanaraq araşdırılan problemlərlə əlaqədar fikirləri tənqidi • qiymətləndirir; Tədqiqat üçün lazımi metoddan istifadə edir (kartoqrafik, sosioloji, riyazi, statistik, • müqayisəvi...), informasiyanı hazırlayır və təhlil edir; İnformasiyanı hazırlayır və müstəqil şəkildə toplayır, onun üçün lazım gəldiyi halda debat • və konsultasiyalarda iştirak edir; Əldə edilən nəticələrin analizi əsasında problemi ayırır və onun tərəfindən seçilən hipotezin • düzlüyünü yoxlayır; Sadə coğrafi modelləri yaradır və tanış olur (məs. geourbanistika problemləri, ticarət və • müəssisə obyektlərinin yerlərini planlaşdırmaq və s.); İnformasiyanın təhlili əsasında coğrafi problemin həlli yollarını hazırlayır və • proqnozlaşdırır. Kommunikasiya Coğ. X 4. Xəritələrdən və digər coğrafi vasitələrdən infomasiyanı axtarmaq və öz fikirlərini ifadə etmək üçün istifadə edir. Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: Fotoşəkillər, illustrasiyalar, qrafiklər, cədvəllər, diaqramlar və xəritələrdən istifadə edərək • coğrafi şərh edir (məs.: iqlim şərtlərinin xüsusiyyətlərini müəyyən edir); Eyni növ coğrafi vəsaitdə mövcud informasiyanı müxtəlif şəkillərlə verir (məs.: xəritədə • verilən informasiyanı cədvəl şəklində ifadə edir); Beynəlxalq coğrafi dildən – xəritədən – informasiyanı əldə etmək üçün istifadə edir və öz • fikirlərini ifadə edir; Tədqiqat məqsədinə əsasən müxtəlif tematik xəritəsinin tutuşdurulması əsasında kompleks • analiz keçirir (məs: iqlim, əhalinin, fiziki-coğrafi xəritələrin əsasında bölgənin kurort təsərrüfatı); Səyyar şərtlərdə əldə edilən material və mövcud statistik informasiyanın hazırlanması • əsasında şagird qrafiklər, diaqramlar, cədvəllər, xəritələr tərtib edir; öz iş materialını daha yaxşı ifadə etmək üçün diqqət yetirir. İ.E.X. - 8 İctimai elmlər 2009 Coğ. X 5. Coğrafi tədqiqat nəticələrini göstərmək üçün lazımi vərdiş- bacarıqları üzərə çıxarır. Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: Tədqiqat prosesində ədəbi mənbələrdə coğrafi terminlər və konsepsiyaların izahatlarını • axtarır və müvafiq olaraq onlardan istifadə edir; Tədqiqat nəticəsində əldə edilən nəticələr və şəxsi nəzərini müxtəlif formalarla (şifahi, • yazılı, qrafik və s.) ifadə edir; Hazırlanan informasiyanın (axtarılan elmi mənbələr və şəxsi tədqiqat) əsasında coğrafi • mövzu yazır; Tədqiqatın müxtəlif mərhələlərində öz fərziyyələrini sinif yoldaşları ilə bölüşür, yaranan • problemlərdən mümkün çıxış yollarını müzakirə edir; Tədqiqatın müxtəlif mərhələlərində sinif yoldaşları tərəfindən çıxarılan problemlərin • müzakirəsində iştirak edir (işçi qeydləri və konstruktiv cümlələr verir); Coğrafi mövzunun yazılışından sonra rəhbəri və maraqlanan şəxslərlə tanış edir; onların • qeydlərini nəzərə alaraq mövzuda düzəlişlər aparır; Müxtəlif maraqlı ictimai qruplar qarşısında təqdimat aparır (sinif, mövzu, olimpiada, • konfrans və s.). Tövsiyyə edilən məzmun: 1. Giriş Coğrafiyanın obyekti və məqsədləri. • Müasir coğrafi elmlər sistemi. • Elmlər sistemində coğrafiyanın yeri. • Coğrafi ideyaların formalaşdırma tarixi. • Coğrafiyanın və coğrafi biliyin əhəmiyyəti. •
Coğrafi tədqiqat metodları: ənənəvi (təsviri, müqayisəvi-coğrafi, kartoqrafik) və müasir (riyazi, aerokosmik, geoinformatik, modelləşmə) Coğrafi proqnozlaşdırma • Problemin dərk edilməsi və seçilməsi • Müşahidə • Hipotezlərin irəli sürülməsi • Coğrafi mövzunun struktur təşkilatı • Göstəricilərin təşkilatı və analizi • Problemin həlli •
Xəritə və coğrafi vəsaitlər Mövzunun hazırlanması prosesində qrup işinin vərdiş-bacarıqlarına sahib olmaq (işin • bölgüsü, fərdi yerinə yetirilməsi, qrup müzakirəsi və s.). Coğrafi mövzunun yazısı. • Hazırlanan coğrafi mövzunun təqdimatının hazırlanması və təqdimatı. • İ.E.X. - 9 Yüklə 0,74 Mb. Dostları ilə paylaş:
|