İCTİMAİ elmləR 2009
Yüklə 0,74 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Dövlət idarəçiliyi və siyasət Tar. Coğ. VII 7. Fərqli dövlət idarəçilik formalarının sosial strukturlarını
- Tar. Coğ. VII 8. Siyasi xadimin ölkə tarxində əhəmiyyətini müzakirə edir.
- İnsan və cəmiyyət Tar. Coğ. VII 9. Fərqli sosial strukturları xarakterizə edir və bir-biri ilə
- Tar. Coğ. VII 10. Fərqli mədəniyyət və dövrlərdə qəbul edilmiş qaydaları
- Tar. Coğ. VII 12. Cəmiyyətin həyatında dinin nə kimi əhəmiyyət daşıdığını təhlil edir.
İctimai elmlər 2009 İ.E.VII. - 5 Mövzu yazır hansında, konkret məsələnin təhlili əsasında elmi-texniki tərəqqinin həm • müsbət, həm də mənfi tərəflərini müzakirə edir (məs.: atom enerjisinin istifadəsi); Sinif yoldaşlarının qrupu ilə birlikdə hər hansı bir kəşfi və ya fikri seçir və onun • populyarizasiyası üçün həmin dövrə uyğun effektiv reklam hazırlayır (lövhə, broşura, plakat, səsli ismarıc və ya audiosəslənmə, klip və s.) Dövlət idarəçiliyi və siyasət Tar. Coğ. VII 7. Fərqli dövlət idarəçilik formalarının sosial strukturlarını xarakterizə edir və müqayisə edir. Nəticə əldə edilib, əgər şagird: Dövlətin idarəçilik formasını, ərazi təşkilini və siyasi rejimi xarakterizə edir; hər hansı bir • ölkəni seçir və onun nümunəsi əsasında dövlətin idarəçiliyinin dəyişikliklərinə təsir edən səbəbləri sadalayır; Eyni dövrün dövlət idarəçilyinin müxtəlif formalarını müqayisə edir və cədvəl tərtib edir, • hansında onların müsbət və mənfi tərəflərini qeyd edir, məs.: Dövlət idarəçilik forması Müsbət
Mənfi Afina demokratiyası Sparta oliqarxiyası İranın Əhəminlər monarxiyası Qrupla birlikdə müzakirə edir ki, ailəni, sinfi, məktəbi və ya məntəqənin həyatının • idarəçiliyində iştirak etməklə necə yaxşılaşdıra bilər; Tar. Coğ. VII 8. Siyasi xadimin ölkə tarxində əhəmiyyətini müzakirə edir. Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: Sinifdə qrup işi və ya fərdi iş zamanı şkalada onun fikrincə, ən qədim zamanlardan bu • günə qədər ən əhəmiyyətli dörd (və ya beş) siyasi xadimi qeyd edir və sinfin önündə etdiyi seçimin səbəblərini açıqlayır; Gürcü çarlarından biri haqqında (dərslik və əlavə ədəbiyyat vasitəsilə) informasiyanı əldə • edir və mövzu yazır, hansında onun tərəfindən keçirilən islahatların məqsədləri və nəticələri haqqında söhbət aparır; Cədvəl vasitəsilə iki bir-birinə qarşı duran siyasi xadimlərin motivasiya və məqsədlərini • cədvəl vasitəsilə qruplaşdırır; Eyni bir tarixi şəxsiyyətin fəaliyyətini fərqli şəkildə qiymətləndirən iki mənbəyi müqayisə • edir; fərqli şərhlərin məqsədlərini açıqlayır; İctimai elmlər 2009 İ.E.VII. - 6 Müəllimin köməyi ilə sinif yoldaşları ilə birlikdə siyasi xadim haqqında tamaşa hazırlayır; • tamaşada verilən tarixi faktlar haqqnda müzakirələr aparır (məs.: “Kiçik Kaxi”). İnsan və cəmiyyət Tar. Coğ. VII 9. Fərqli sosial strukturları xarakterizə edir və bir-biri ilə müqayisə edir. Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: Arxeoloji və etnoqrafik (dərslikdə verilən və axtarılan) materialdan elə bir əşyaları ayırır, • hansılar sosial differensiyadan xəbər verirlər; seçimini əsaslayır; Sinifdə qrup və ya fərdi iş zamanı cədvəl tərtib edir, hansında cəmiyyətləri qruplara ayırır və • həmin cəmiyyət tərəfindən tətbiq edilən məcburi əməyin müxtəlif formalarını qruplaşdırır; həm keçmiş, həm də müasir dövrdə məcburi əməyin mövcud olması səbəbləri haqqında Keçmişin hər hansı bir cəmiyyətinin sosial təbəqəsini seçir və yazılı şəkildə həmin təbəqənin • nümayəndələrinin gündəlik həyatlarını təsvir edir (məs.: kəndli – Orta Əsr Avropasında və ya Roma Respublikasında qul); Müəllim tərəfindən təklif edilən dövrdən nailiyyətli tarixi şəxslərin adlarını çəkir, onların • sosial statuslarını müəyyən edir (məs.: çar, tacir, ovçu, bank rəhbəri, torpaq sahibkarı, prezident, alim və s.) və onların nailiyyətlərinin səbəblərini formalaşdırır; Sinif yoldaşları ilə birlikdə iqtisadi əlaqələrin modelini (məs.: ferma, emalatxana, sex, dükan, • bank və s.) təqdim edən simulyasiyalı oyunlarda iştirak edir. Tar. Coğ. VII 10. Fərqli mədəniyyət və dövrlərdə qəbul edilmiş qaydaları, normaları və qanuları müzakirə edir. Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: Sinifdə qrup işi zamanı iki ölkənin qanunvericilik prinsiplərini bir-biri ilə müqayisə edir • və müzakirə edir ki, onun üçün hansı qəbulediləndir (məs. Hammurapi qanunları və Roma qanunvericiliyi, şəriət və müasir gürcü qanunvericiliyi); Sinif yoldaşları ilə birlikdə situativ modelləri təqdim edir, hansıların mənəvi və hüquq • qiymətləndirmələri bir çox hallarda bir-birləri ilə üst-üstə düşmür (məs.: yalan söyləmək, ac, evsiz-eşiksiz uşağın çörək oğurlaması, ölümlə cəzalandırmaq və s.); Öz araşdırmalarından irəli gələrək, cəmiyyət və şəxsiyyətin qanunu pozduğu halda hansı • təhlükə ilə üzləşdiyini müzakirə edir; Başqa siniflərin təcrübəsini nəzərə almaqla sinif yoldaşları ilə birlikdə öz “sinif • konstitusiyası”nı hazırlayır, onu müəllimin təqdim etdiyi qaydalarla müqayisə edir. İctimai elmlər 2009 İ.E.VII. - 7 Mədəniyyət və din Tar. Coğ. VII 11. Təbii şərtlərin, sosial mühitin və iqtisadi əlaqələrin insan məişətinə göstərdiyi təsiri araşdırır. Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird: Sinifdə qrup və ya fərdi iş zamanı iki fərqli sosial strukturlu cəmiyyəti və onların əxlaq- • bacarıqlarını və adətlərini müqayisə edir (məs.: dağ-aran və aqrar cəmiyyət); Sinifdə qrup və ya fərdi iş zamanı kənd və şəhərin əhalisinin məişəti ilə əlaqədar arxeoloji • və etnoqrafik əşyaları qruplaşdırır; bu qruplaşdırma ilə əlaqədar öz fikrini sübut edir; Mövzu yazır, hansında eyni sosial təbəqənin nümayəndələrinin məişətini iki müxtəlif dövrdə • müqayisə edir (məs. XIX və XX əsrlərin fəhləsi); böyüklərin sorğu-sualı nəticəsində öz ailəsinin məişətini ulu babalarının (ata, baba) həyat • qaydaları ilə müqayisə edir və cədvəl tərtib edir, hansında oxşarlıq və fərqləri sadalayır, məs.: Oxşarlıq Fərqlər Mənim ailəm Ulu babalar Mənim ailəm Ulu babalar Bədii ədəbiyyat, folklor, kinematoqraf, kütləvi-mediya, həm də gündəlik həyatdan • Gürcüstanın başqa-başqa şəraitlərində yaşayan sakinlərin məişəti haqqında informasiya tapır və onları bir-biri ilə müqayisə edir; Təbii şəraitləri və sakinlərin ənənələrini öyrənmək üçün müəllimin yardımı ilə sinif yoldaşları • ilə birlikdə öz ətrafında sadə etnoqrafik ekspedisiyanı planlaşdırıb həyata keçirir; Tar. Coğ. VII 12. Cəmiyyətin həyatında dinin nə kimi əhəmiyyət daşıdığını təhlil edir. Nəticə əldə edilib, əgər şagird: Arxeoloji və etnoqrafik (dərslikdə verilən və axtarılan) materialın müşahidəsi əsasında • ictimaiyyətin dini təsəvvürləri haqqında söhbətlər aparır; Qrup işi zamanı həm keçmiş, eləcə də indiki zamanda hər hansı bir ölkənin dini tolerantlığı • haqqında müzakirə aparır; Sinifdə diskusiya zamanı dinin ailənin məişətinə əvvəl və inidiki gündə göstərdiyi təsir • haqqında müzakirə edir; Xəritədə onun üçün məşhur dinlərin meydana gəldiyi yerləri, hazırkı yayılmış areallarını • göstərir və və onlarla əlaqədar əhəmiyyətli kult abidələrini, simvol və ənənələrini sadalayır; Yüklə 0,74 Mb. Dostları ilə paylaş:
|