İctimai elmlər
2009
İ.E.VII. - 1
Gürcüstan və dünya tarixi və coğrafiyası
VII sinif
İstiqamətlərə əsasən nəticələr
Tar. Coğ. VII İstiqamətlər
Zaman və
məkan
Mühit və
iqtisadiyyat
Dövlət,
idarəçilik və
siyasət
İnsan və
cəmiyyət
Mədəniyyət və
din
1. Tarixi hesab
sistemini bilir;
hadisələri
və faktları
tarixi dövrlə
əlaqələndirir.
2. İnformasiyanı
əldə etmək
üçün müxtəlif
tarixi-coğrafi
materialları
oxuyur.
3. Xəritədə
coğrafi
obyektlər
və ərazilərin
yerlərini
müəyyən edir.
4. Təbii
şəraitin
yaşayış
tiplərinə və
təsərrüfatın
inkişafına
nə kimi təsir
göstərdiyini
izah edir.
5. Təbii
ehtiyatların
rasional və
çoxtərəfli
istifadəsini
müzakirə edir.
6. İqtisadiyyat
və təbiətdə
elmi-texniki
tərəqqi
nəticəsində
yaranan
dəyişiklikləri
təhlil edir.
7. Fərqli dövlət
idarəçilik
formalarının
sosial
strukturlarını
xarakterizə
edir və
müqayisə
edir.
8. Siyasi
xadimin
ölkə tarxində
əhəmiyyətini
müzakirə
edir.
9. Fərqli sosial
strukturları
xarakterizə
edir və
bir-biri ilə
müqayisə
edir.
10. Fərqli
mədəniyyət
və dövrlərdə
qəbul edilmiş
qaydaları,
normaları
və qanuları
müzakirə
edir.
11. Təbii
şərtlərin,
sosial
mühitin
və iqtisadi
əlaqələrin
insan
məişətinə
göstərdiyi
təsiri
araşdırır.
12. Cəmiyyətin
həyatında
dinin
nə kimi
əhəmiyyət
daşıdığını
təhlil edir.
Nəticə və indikatorlar Zaman və məkan
Tar. Coğ. VII 1. Tarixi hesab sistemini bilir; hadisələri və faktları tarixi
dövrlə əlaqələndirir.
Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird:
Tarixi hadisələri xronoloji ardıcıllıqla söyləyir;
•
Zaman vahidlərini bir-birinə uyğunlaşdırır (məs. minillik – 10 əsr; əsr – 100 il və s.);
•
Terminləri düzgün istifadə edir – “qədim era”, “eramızdan əvvəl”, “qədim tarixi hesab”;
•
“miladdan əvvəl”, “yeni era”; “bizim tarixi hesab”; “yeni tarixi hesabla”;
Sinifdə qruplarla və ya fərdi şəkildə işləyəndə zaman xəttində (şkalada) tarixi zamanı və
•
ya tarixi dövrləri qeyd edir;
İctimai elmlər
2009
İ.E.VII. - 2
Yer kürəsinin təkamülü ərzində baş verən hadisələrin ardıcıllığı haqqında (məs.: hidrosferin,
•
atmosferin, qitələr və həyatın meydana gəlməsini) fərziyyələr söyləyir.
Konkret bir tarixin hansı əsr və minillyə aid olduğunu söyləyir;
•
Cədvəl tərtib edir, hansında dərslikdə mövcud olan mövzularla əlaqəli əhəmiyyətli tarixləri
•
xronoloji ardıcıllıqla yerləşdirir və uyğun dövrə aid edir (aqrardan əvvəl, aqrar, industrial
və postindustrial), məs.:
Mövzu Dövr
Mövzu I (əmək və
texnologiyalar)
Mövzu II (məişət
və yaşayış növləri)
Mövzu III (sadə
sosial qruplardan
müasir dövlətlərə
qədər) (
Mövzu
IV
Aqrardan əvvəl
Paleolit – oddan
istifadə edirdilər
Yuxarı paleolit –
insan mağarada
yaşayır
40000 il əvvəl –
nəsil icmasının
formalaşması
Aqrar
Neolit – torpaq
işləri və maldarlığın
meydana gəlməsi
Eradan əvvəl I
minillikdə birinci
şəhərin əsası
qoyuldu
Eradan əvvəl 3-cü
əsrin əvvəli –
Kartli çarlığının
yaradılması
İndustrial
Postindustrial
Tar. Coğ. VII 2. İnformasiyanı əldə etmək üçün müxtəlif tarixi-coğrafi
materialları oxuyur.
Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird:
Coğrafi və tarixi informasiyanı fotoşəkillər, cədvəllər və xəritələri istifadə etməklə şərh
•
edir;
Beynəlxalq simvolikanın vasitəsilə informasiyanı kontur xəritələrində və digər köməkçi
•
tarixi-coğrafi vəsaitlərdə yerləşdirir;
Yer kürəsinin saat qurşağı xəritəsindən istifadə edir və öz ölkəsinin vaxtını digər qurşaqda
•
mövcud olan ölkənin vaxtı ilə müqayisə edir;
Təsəvvüründə Yer kürəsinin ətrafında şərqdən qərbə və ya qərbdən şərqə səyahət edir;
•
tarixlərin dəyişmə xəttinin təyinatı və yerləşdirmə prinsipi üzrə müzakirə edir; eləcə də,
səyahət zamanı yaranan narahatçılıq və onlara üstün gəlmək imkanlarını müzakirə edir.
Bir növ coğrafi vasitələrdə verilən informasiyanı başqa cür ifadə edir (məs.: cədvəldə qitələrə
•
əsasən dünya xəritəsindən vacib çayları qruplaşdırır).