İctimai elmlər
2009
Gürcüstan və dünya tarixi
XI sinif
İstiqamətlərə əsasən nəticələr
Tar. XI İstiqamətlər
Mühit və
iqtisadiyyat
Dövlət idarəçiliyi və
siyasət
Insan və cəmiyyət
Din və mədəniyyət
1. Gürcüstan
və dünyada
əhəmiyyətli
iqtisadi
dəyişiklikləri təhlil
edir.
2. Resursları və
qarşılıqlı iqtisadi
təsiri təhlil edir.
3 Şagird idarəedici
strukturların
formalaşmasını və
dəyişikliklərini təhlil
edir.
4.Şagird Gürcüstan
və
dünyada daxili
və xarici siyasi
prosesləri araşdırır.
5. Şagird sosial
strukturların
qarşılıqlı
münasibətlərini
araşdırır.
6. Şagird dinin
maddi və mənəvi
mədəniyyətə
göstərdiyi təsirini
təhlil edir.
7.Şagird müxtəlif
mədəni əlaqələr
və qarşılıqlı təsiri
təhlil edir.
Nəticə və indikatorlar Mühit və iqtisadiyyat
Tar. XI 1. Gürcüstan və dünyada əhəmiyyətli iqtisadi dəyişiklikləri təhlil edir.
Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird:
İki fərqli iqtisadi əlaqələrin formalarını seçir və onları bir-birləri ilə müqayisə edir (məs.:
•
orta əsrlərdə sənətkarlıq və XIX əsrdə zavod);
İqtisadi əlaqələr formasından birini seçir və Gürcüstanda və digər hər hansı bir ölkədə
•
(regionda) onun formalaşmasını və inkişafını müqayisə edir (məs: Gürcüstanda və Qərbi
Avropada feodal təsərrüfat);
Müxtəlif dövr və ölkələrin misalları əsasında fərqli iqtisadi münasibətlər şərtlərində əməyin
•
bölgüsü haqqında müzakirə edir;
Dövrlərdən birini seçir və texnoloji dəyişikliklər və iqtisadi inkişafın qarşılıqlı təsirini
•
müzakirə edir;
Müxtəlif dövrlərdə baş verən iki miqrasiya prosesini seçir və onların səbəb və nəticələrini
•
seçir;
Mövzu yazır, hansında hər hansı bir münaqişənin (müharibənin) iqtisadi ön şərtləri və
•
nəticələrini müzakirə edir;
Cədvəldə şərqi və qərbi iqtisadi əlaqələr üçün səciyyəvi əlamətləri qruplaşdırır və onlar
•
arasında oxşarlıq və fərqləri müzakirə edir;
Bir ölkənin nümunəsi əsasında yazılı müzakirə aparır ki, müxtəlif dövrlərdə dövlətin rolu
•
ölkələrin iqtisadi əlaqələrinin inkişafında necə dəyişirdi;
İ.E.XI. - 1
İctimai elmlər
2009
İki imperiyanı seçir və onların iqtisadi siyasətinin periferiyalarını və koloniyalarını bir-
•
birləri ilə (məs. İngiltərə və İspaniyanın koloniyalarda siyasəti) müqayisə edir;
İqtisadi nəzəriyyələrdən birini seçir və müzakirə edir ki, bu və ya digər ölkənin (regionun)
•
iqtisadi inkişafına necə təsir göstərib.
Tar. XI 2. Resursları və qarşılıqlı iqtisadi təsiri təhlil edir.
Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird:
İqtisadi inkişafa təbii və antropogen dəyişikliklərin nə kimi təsir göstərdiyini müzakirə edir
•
(məs. buzlaq, Niderlandda dambaların tikintisi);
Bir dövrün açıq və bağlı coğrafi mühitində iqtisadi dəyişikliklərin xüsusiyyətlərini müqayisə
•
edir (məs: Gürcüstan, Qədim Yunanıstan);
əhalinin sayı və sıxlığının iqtisadi inkişafa təsirini müzakirə edir;
•
Dövlətlərdən birini seçir və həmin dövlətdə tapılan xammalın ölkənin prioritetlərinə necə
•
təsir göstərdiyini müzakirə edir;
Dövlət idarəçiliyi və siyasət
Tar. XI 3. İdarəedici strukturların formalaşmasını və dəyişikliklərini təhlil
edir.
Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird:
Qrup diskusiyası zamanı konkret dövrdə dövlətin idarəedici strukturlarındakı dəyişiklikləri
•
haqqında müzakirələr aparır;
müxtəlif dövrlərdə mərkəzin və regionların qarşılıqlı münasibətlərini müqayisə edir;
•
İki inqilabı seçir və onların səbəblərini, gedişatı proses və nəticələrini müqayisə edir; həmin
•
analizin əsasında sinifdə qrup işi zamanı inqilabın ümumi modelini yaradır.
Tar. XI 4. Gürcüstan və dünyada daxili və xarici siyasi prosesləri araşdırır.
Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird:
Dövrlərdən birini seçir və müxtəlif dövlətlərin Gürcüstana qarşı maraqlarını (məs: Vizantiya
•
və İranın IV-VII əsrlərdə maraqları) müqayisə edir;
Dövrlərdən birini seçir və hər hansı bir dövrdə onun birləşməsi və ya parçalanmasının xarici
•
və daxili amillərini qruplaşdırır.
Dünyanın əhəmiyyətli tarixi hadisəsi haqqında mövzu yazır, hansı ki, gürcü dövlətinin
•
(dövlətlərinin) gələcək inkişafına (məs. I xaç yürüşü və ya Vizantiya İmperiyasının süqutunun
Gürcüstana təsiri)
təsir göstərib;
İ.E.XI. - 2
İctimai elmlər
2009
Sinif yoldaşlarının qrupu ilə birlikdə siyasi xadim seçir və onun seçdiyi xarici və daxili kursun
•
nəticələrini müzakirə edir (məs.: II İrakli tərəfindən Georgievski traktatının imzalanması və
ya Napoleonun Rusiyaya yürüşü);
Hər hansı konkret bir dövrü seçir, gürcü dövlətinin (dövlətlərinin) maraqlarını tapır və atılan
•
siyasi addımları müzakirə edir.
İnsan və cəmiyyət
Tar. XI 5. Sosial strukturların qarşılıqlı münasibətlərini araşdırır.
Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird:
Şəxsin əmlak və sosial vəziyyəti arasında qarşılıqlı münasibət haqqında fikrini bildirir;
•
Eyni dövrün iki və ya üç ölkəsinin sosial strukturlarını müqayisə edir və fərq-oxşarlıqları
•
qeyd edir;
Müxtəlif cəmiyyətdə başqa-başqa sosial təbəqələrin nümayəndələrini qruplaşdırır və onların
•
hüquq və vəzifələri barədə müzakirələr aparır;
Dağ və aranın sosial strukturlarını müqayisə edir və oxşarlıq və fərqləri axtarıb tapır.
•
Din və mədəniyyət
Tar. XI 6. Şagird dinin maddi və mənəvi mədəniyyətə göstərdiyi təsirini
təhlil edir.
Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird:
Gürcüstanın və digər ölkələrin xristianlıqdan əvvəlki dini təsəvvürlərini və onların incəsənətə
•
və məişətə göstərdiyi təsirlərini müqayisə edir;
Sinif diskusiyalarında müzakirə aparır ki, xristianlıq gürcü xalqının incəsənət və məişətinə
•
nə kimi təsir göstərdi; başqa bir xristian dövləti ilə paralellər aparır;
Müxtəlif dövr və dövlətlərdə milli və dini hakimiyyət arasında qarşılıqlı münasibətlərin necə
•
dəyişdiyini və həmin dəyişikliklərin ölkənin mədəni inkişafına göstərdiyi təsiri müzakirə
edir.
Tar. XI 7. Müxtəlif mədəni əlaqələr və qarşılıqlı təsiri təhlil edir.
Nəticə əldə edilmişdir, əgər şagird:
Qrup və ya fərdi iş zamanı başqa mədəniyyətin təsir göstərdiyi gürcü inəsənət abidələrinin
•
adlarını çəkir (məs. ədəbiyyat, təsviri incəsənət); öz seçimini əsaslanıdırır;
İ.E.XI. - 3
