www.kitabxana.net
– Milli Virtual-Elektron Kitabxana
2017
İdris Hacızadə
―Dünyamızın bəzəyidir insanlar‖
qocalar evində yaşayan Hökumə ananın acı taleyindən
bəhs olunurdu.
Kimdir Hökumə ana, nədir bu qadını yaşının ahıl
çağında qocalar evində yaşamağa məcbur edən?
O, qocalar evinə Bakıdan gedib. Həyat yoldaşı erkən
vəfat etdiyindən, ana iki oğul böyüdüb, boya-başa
çatdırıb. Onları ərsəyə yetirənə qədər min əzabla üzləşib,
kirpiyində od götürüb Hökümə ana. Sonra da min arzu ilə
hər ikisinə istədikləri qızı alıb. Toy edib, qoşa gəlin
qayınanası olub. Elə onun əsl faciəsi də, müsibətli günləri
də bundan sonra başlanıb. Gəlinlər qala-qala, evdə bütün
işləri Hökümə ana özü görüb ki, ailədə artıq söz-söhbət
olmasın. Bir də arvad onda ayılıb ki, artıq qulluqçuya
çevrilib - analıq hüququndan əsər-əlamət qalmayıb. "Sağ
ol" eşitmək əvəzinə isə gəlinləri tərəfindən təhqirlərə
məruz qalıb, hətta utanıb eləmədən arvadın zəhmətdən
ağarmış saç-birçəyini də yolub tökür, döyüb əldən salırlar.
Axırda ana dərdini oğlanlarına açır ki, arvadlarını tənbeh
edib, anası qarşısında üzr istəsinlər. Lakin arvad əksini
görür: arvadlarına qəhmar çıxır oğlanlar! Elə bundan
sonra evdə özünü artıq hiss edən iki oğul anası beləcə
qocalar evində yaşamağı üstün tutur - bütün bu haqsız
təhqirlərə dözə bilmir.
www.kitabxana.net
– Milli Virtual-Elektron Kitabxana
2017
İdris Hacızadə
―Dünyamızın bəzəyidir insanlar‖
Necə də dəhşətli bir hadisə?! Nə qədər də böyük bir
ədalətsizlik, haqsızlıq?! Hər iki oğulun gözu qabağında,
daha doğrusu, onların iştirakı ilə möhnətkeş ana yavaş-
yavaş ev qulluqçusuna çevrilir, sonra da təhqirlərə məruz
qalır, analıq hüququ tapdalanır, axırda da artıq bir əşya
kimi bayıra atılır... Bu yerdə özunu saxlaya bilmir, dişinin
dibindən çıxanı belə məsləksiz, nankor oğullara, ev, ailə
tərbiyəsi görməmiş gəlinlərə yağdırmaq istəyirsən: ar
olsun belə qoşa oğula! Lənət onların başlarına qoyduqları
papaqlarına! Özlərinə, kişiliklərinə (əgər onlara kişi
demək olarsa) min lənət! Başlarına dəysin belə qızları
evlərə yola salan anaların tərbiyəsi!..
Başına gətirilən bu müsibətlərdən sonra ana ürəyi
yenə dözmür, uşaqları üçün narahatçılıq keçirir, hələ də
gözləri yoldadır: bəlkə oğlanları bu uzun vaxt ərzində barı
bircə dəfə onu yada salıb, bura gəldilər? Lakin daş qəlbli
övladlar arvadlarının tumanı altında gizlənib (Bu ifadə
üçün oxuculardan üzr istəyirik. Bundan tutarlı söz
tapmadıq), onların nazı, hikkəsi ilə oynayır, ananı bir
dəqiqə də olsa, yadlarına salmırlar. Beləcə aylar, illər bir-
birini qovur, lakin övladlar ananın öldu-qaldısından bir
xəbər tutmurlar. Ana gecə-gündüz fikirləri ilə baş-başa
qalır, vəziyyəti götür-qoy edir. Bir neçə dəfə özünə qəsd
etmək qərarına gəlir. Yenə övladlarını düşünür, onların
şəxsiyyətini düşünüb, fikrindən daşınır. Ümidini itirməyib
www.kitabxana.net
– Milli Virtual-Elektron Kitabxana
2017
İdris Hacızadə
―Dünyamızın bəzəyidir insanlar‖
- daim yollara dikilir gözləri, intizar baxışları. Nə qədər
çalışsa, ürəyi ilə bacarmır ana. Amma ümidləri yenə boşa
çıxır. Axırda başa düşür ki, o öz-özünü aldadır. Bununla iş
bitmir. Ananı bir məsələ narahat etməyə başlayır: onun
qocalar evində ölümü (ölüm haqdır) oğlanlarının
şəxsiyyətinə toxunmaz ki?
Görürsünüzmü ana qəlbinin genişliyini, ana ürəyinin
həyəcanını? Bu yerdə üzümü anaya tutub deyirəm: özünü
əldən salma, Hökumə ana, daşqəlbli oğlanların buna layiq
deyillər. Onların şəxsiyyəti, mənliyi, mənəviyyatı yoxdur.
Olsa da ora boşdur, heçdir, puçdur. Soyuq, donuq bir ət
parçası daşıyırlar onlar. Ürək yerinə.
Axır ki, ana bütün ümidini üzəndən sonra qəti sözünü
deyir: vəsiyyət edir. Vəsiyyətdə deyilir: Mən bir daha
heç vaxt o evə qayıtmaram. Vəsiyyət eləmişəm - məni bu
qocalar evindən Bəhruz həkim yerdən götürsün (Allah
Bəhruz həkimi o qocalar evinə çox görməsin!), sinəmin
üstünə də oğlumun cib dəsmalına büküb gətirdiyim,
gəlinlərimin əllərilə yolunmuş ağ birçəyimi büküb
qoysun. Mənim oğlum da, həkimim də Bəhruz
həkimdir...
Dağ vüqarlı, dəniz ürəkli Hökumə ana! Sənin qəti və
son qərarını alqışlayır, qarşında səcdə edirəm. Və bu
www.kitabxana.net
– Milli Virtual-Elektron Kitabxana
2017
İdris Hacızadə
―Dünyamızın bəzəyidir insanlar‖
dəmdə bir atalar sözünü demək yerinə duşər; "Neynirəm
qızıl teşti ki, içində qan qusacağam". Bəli, belə
mənəviyyatsız, insanlıqdan kənar, nankor övladlardansa,
vəsiyyətini sağlığında edib, gözün yumulandan sonra
qəbir evinə məhz Bəhruz kimi oğulları çiynində getmək
daha düz olar.
Ana, ancaq mən heç cür inana bilmirəm ki, oğlanların
öz ailələrində xoşbəxtdirlər, xoşbəxt yaşayırlar.
Başqasının bədbəxtliyi, faciəsi üzərində qurulan həyat
necə xoşbəxt ola bilər? Görəsən oğlanların barı bircə dəfə
ölməz sənətkarımız Rəşid Behbudovun məşhur "Ana"
mahnısını dinləyiblərmi, ya da mərhum şairimiz Əli
Kərimin "Qaytar ana borcunu" şeirini eşidiblərmi?
Bəs
harın, hikkəli, əqidəsiz gəlinlər? Onlar heç yadlarına
salırlarmı ki, bir vaxt özləri də sənin kimi qaynana
olacaqlar? Yəqin ki, o dunyadan bixəbərlər "Nə tökərsən
aşına, o da çıxar qaşığına" kəlamını bilmirlər. Yenə bir
atalar sözünü deyirəm təsəlli uçun: "Buynuzsuz qoçun
qisası buynuzlu qoçda qalmaz". Vaxt gələr oğlanların da,
onların arvadları da tutduqları əməldən peşman olarlar.
Günlərin birində mən əminəm ki, indi susmuş vicdanları
oyanar, onları haqq-ədalət məhkəməsinə çəkər. Əfsus ki,
o zaman gec olar. Çünki "Sonrakı peşmançılıq fayda
verməz" kimi atalar sözumüz var axı bizim.
Dostları ilə paylaş: |