Ijtimoiy- gumanitar fanlar kafedrasi


Stereotiplar qanday yuzaga keladi?



Yüklə 2,09 Mb.
səhifə88/108
tarix11.12.2023
ölçüsü2,09 Mb.
#145517
1   ...   84   85   86   87   88   89   90   91   ...   108
Media savodxnlik MAJMUA 4.09.2023

Stereotiplar qanday yuzaga keladi?
"Ayollar — ko'p gapiradi", "Nemislar — juda tartibli", "Ruslar — aroqxo'r", "Programmistlar – odamlar bilan gaplasholmaydi, ularga texnika bo'lsa bo'ldi"... Biz biror obyekt haqida aniq xulosa qilishga yetarlicha axborotga ega bo'lmaganimizda stereotiplarga murojaat qilamiz.
Stereotip atamasini ilk bora 1922-yilda sotsiolog Valter Lippman qo'llagan. U stereotipni "miyadagi surat" deb izohlagan. Stereotiplar odatda biror obyekt(odam, guruh, hodisa) haqidagi eskicha, noaniq, tor, xato tasavvurdir. Odamni tashqi belgisi(jinsi, millati, ko'rinishi)ga qarab u haqida biror to'xtamga kelish osonroq. Biz odamlar va hodisalar haqida yetarli bilimga ega bo'lmay turib xulosa qilamiz. O'z qolipimizga solsak undan nima kutishni, qanday muomala qilishni bilamiz. Ushbu jihatdan, stereotiplar – begona odam bilan gaplashishda ma'lum bir pozitsiyada bo'lish imkonini beradi. Odam haqida faktlar hamda o'zaro muloqotning ko'payishi bilan stereotiplar ishlamay qoladi. 
Yoshlar ­ mediamahsulotlarni eng ko’p «qabul qiladigan» segment. Demak, har bir zamonaviy yigit­qiz media bozorning «ich»ini bilib o’sishi kerak. Bu intellektual axborot asrining talabi, zamonaviylikning sharti. Shuning uchun ham YUNESKO mediata’limni XXI asrda madaniy ta’limning ustuvor yo’nalishlaridan biri sifatida belgilagan.
Zamonaviy ommaviy axborot vositalari turli xil formatlarda, jumladan bosma ommaviy axborot vositalari (kitoblar, jurnallar, gazetalar), televizor, filmlar, video o’yinlar, musiqa, mobil telefonlar, turli xil dasturiy ta’minot va Internetni o’z ichiga oladi. Har bir media turi tarkibni, shuningdek, ushbu kontent yetkazib beriladigan qurilma yoki ob’ektni o’z ichiga oladi.
Chop etish vositalari "Bosma ommaviy axborot vositalari" atamasi bugungi ota-onalar o’sib-ulg’aygan an’anaviy yoki "eski moda" bosma ommaviy axborot vositalarini, jumladan gazetalar, jurnallar, kitoblar, komikslar yoki grafik romanlarni tasvirlash uchun ishlatiladi. Tarixan, faqat badavlat nashriyotlar bosma materiallarni yaratish uchun zarur bo’lgan murakkab turlarni sozlash texnologiyalaridan foydalanishlari mumkin edi, ammo bu so’nggi yillarda ish stoli nashriyot dasturlari va “Lulu.com” (LINK) kabi talab bo’yicha chop etish xizmatlarining keng tarqalishi bilan o’zgardi. YAqinda “Amazon Kindle” kabi yuzlab kitoblarni bitta qurilmada saqlaydigan va o’quvchilarga kitob va gazetalarni to’g’ridan-to’g’ri yuklab olish imkonini beruvchi elektron kitob media iste’molchilarga taqdim etildi.

Yüklə 2,09 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   84   85   86   87   88   89   90   91   ...   108




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə