YALANÇI PARILTI
-
Mən sizə kömək edə bilərəmmi? - gənc oğlan təklif etdi, -
istəyirsinizsə, fayton çağınm, ya da...
-Təşəkkür edirəm, - qız astadan, amma minnətdarlıq hissi ilə söylədi. -
Düz sözümdür, narahat olmağa dəyməz. Necə oldu axı yıxıldım?
Ayaqqabımın dabanları da boş imiş. Heç günahlandırmağa dəyməz.
Çendler qıza baxdığı zaman ona olan marağının sürətlə artdığına əmin
oldu. Qız zərif və qəşəng idi, şux və mehriban baxış- lan vardı. Əynindəki
qara rəngli sadə donu satıcılann geyindiyi paltara bənzəyirdi. Yeganə bəzəyi
məxmər lent olan ucuz həsir şlyapasının altından parlaq tünd-şabalıdı saçlan
görünürdü. Ona baxmaqla, əsl zəhmətkeş qızın yaxşı bir portretini çəkmək
olardı.
Birdən gənc memarın ağlına yeni fikir gəldi. O, qızı nahara dəvət
edəcək. Onun təmtəraqlı, lakin tənha ziyafətində məhz bu çatışmırdı.
Qısamüddətli gözəl məclisini qadınla birlikdə keçirə bilsə, bunun ləzzəti
ikiqat artıq olardı. O, qarşısındakı qızın nəcibliyinə qətiyyən şübhə etmirdi -
danışığı və ədası bunu təsdiqləyirdi. Sadə geyiminə baxmayaraq, gənc hiss
edirdi ki, onunla bir masa arxasında oturmaq xoşuna gələcək.
Bu fikirlər ağlına batdığı üçün o, qəti qərar qəbul elədi. Bəlkə də, o,
ədəb qaydalannı pozdu, amma öz zəhməti hesabına yaşayan qızlar belə
vəziyyətlərdə nadir hallarda rəsmiyyətə üstünlük verirlər. Adətən, onlar
kişiləri əla tanıyır və heç nəyə yaramayan şərtiliyə əməl etmək əvəzinə, öz
mülahizələrinə üstünlük verirlər. On dolları ağıllı-başlı xərcləyə bilsə,
ikilikdə gözəl nahar edə bilərlər. Qızın boz həyatında bu naharın necə gözəl
bir hadisə olduğunu təsəvvür etmək çətin deyildi; qızın əsl heyranlığı
sayəsində onun triumf qələbəsi və aldığı həzz daha şirin olacaqdı.
-
Fikrimcə, - o, ciddi şəkildə dedi, - ayaqlannızın dincəlməsi üçün
hesab etdiyinizdən daha artıq vaxt tələb olunur. Mən sizə ona kömək
etməyin yolunu göstərmək istəyirəm, eyni zamanda mənə də lütfkarlıq etmiş
olacaqsınız. Siz tindən çıxdığınız vaxt mən kədərli tənhalıqla nahar etməyə
hazırlaşırdım. Gedək, rahat bir şəraitdə oturanq, nahar edərik, söhbətləşərik.
51
downloaded from KitabYurdu.org
O.HENRİ
Bu müddət ərzində ayağınızın ağnsı azalar və əminəm ki, evə
asanlıqla gedib çıxacaqsınız.
Qız Çendlerin xoşagələn və aydın sifətinə ötəri nəzər saldı.
Gözləri alışıb-yandı və mehribancasına gülümsədi.
-
Amma biz tanış deyilik... belə, deyəsən, yerinə düşmür,
-
qız tərəddüdlə dilləndi.
-
Burada pis heç bir şey yoxdur, - o, sadəlövhlüklə dedi.
-
Mən özümü sizə təqdim edərəm... icazənizlə... Mister Tauers
Çendler. Sizin üçün mümkün qədər yaxşı keçməsinə çalışacağım
nahardan sonra çalışaram ki, sizinlə vidalaşaq, ya da sizi evinizə
qədər ötürüm, - necə münasib görsəniz.
-
Əlbəttə, amma belə paltarda, bu şlyapada! - qız Çendlerin
qüsursuz kostyumuna nəzər salıb söylədi.
-
Bu, vacib deyil, - Çendler sevincək dilləndi, - doğrusu, siz bu
geyimdə oradakı dəbdəbəli geyimdə olan istənilən qadından daha
cazibədar görünürsünüz.
-
Ayağım hələ də ağnyır, - qız tərəddüdlə addım ataraq etiraf
etdi. - Görünür, ziyafət təklifinizi qəbul etməli olacağam. Mənə...
miss Merian deyə bilərsiniz.
-
Onda getdik, miss Merian, - gənc memar şuxluqla, lakin
nəzakətlə dedi. - Sizə uzağa getmək lazım gəlməyəcək. Yaxınlıqda
münasib və çox yaxşı bir restoran var. Qoluma girin... bax belə... və
yavaş-yavaş getdik. Təklikdə nahar etmək danxdına- dır.
Sürüşdüyünüzə hətta bir az sevinirəm də.
Onlan yaxşı bəzənmiş masanın arxasında əyləşdirən ofisiant
qarşılannda sual verirmiş kimi dayandığı vaxt Çendler hər dəfə kübar
həyata çıxarkən keçirdiyi məmnunluq hissini təkrarən yaşadı.
Bu restoran onun Brodveydən bir qədər kənarda bəyənib seçdiyi
restoran kimi dəbdəbəli deyildi, lakin çox az şeydə ondan geri qalırdı.
Masa arxasında varlı müştərilər oturmuşdu, orkestnn ifası yaxşı idi və
xoş söhbətə mane olmurdu, yeməklər və qulluq isə heç bir tənqidə
layiq deyildi. Onun yoldaşı sadə paltanna və ucuz şlyapasına
baxmayaraq, özünü ləyaqətlə apanrdı və bu, onun üzünün və
əndamının gözəlliyinə xüsusi məlahət verirdi. Onun özünü təmkinli
aparmasına baxmayaraq,
52
downloaded from KitabYurdu.org
YALANÇI PARILTI
sifəti şux və cazibədar olan Çendlerə baxdığı hiss olunurdu. Qız onun şən və
təmiz göy gözlərinə, demək olar ki, heyranlıqla baxırdı.
Elə bu zaman Tauers Çendlerin varlığına Manhettenin ağılsızlığı,
mənasızlıq və şöhrətpərəsti iyin azğınlığı, lovğalıq basili
1
, çox ucuz
ədabazlığın yaratdığı taun hakim kəsildi. O, Brodvey- dədir... hər tərəfdə
parıltı və dəbdəbə, tamaşaçı da nə qədər istəsən. O, özünü səhnədə hiss edib,
birgünlük komediyada varlı bir kübar avara və ağzının dadını bilən adam
rolu oynamaq qərarına gəldi. Kostyumu roluna uyğun gəlirdi və heç bir
qoruyucu mələk ona bu rolu oynamağa mane ola bilməzdi.
Beləliklə, o, miss Meriana klublar və banketlər, qolf və at yürüşləri, it
damları və kotilyonlar
2
, xarici ölkələrə səyahətlər barədə yalanlar danışmağa
başladı, hətta Larçmontda yaxtası olduğuna da işarə vurdu. Boşboğazlığının
qızda müəyyən təəssürat oyatdığını gördükdə həvəslənib milyonlar barədə
yeni yalanlar quraşdırdı və bir neçə soyadı, adətən, meşşanlann söyləyərkən
ehtiramla köks ötürdüklərini çəkinmədən yada saldı. Bu zaman kəsiyi ona
məxsus idi və ondan yaxşı hesab etdiyi nə vardısa, qoparmağa çalışırdı.
Buna baxmayaraq, qızın qəlbinin qızıl guşəsi oğlanın gözünü örtmüş
təkəbbür dumanının arasından bir, ya iki dəfə bərq vurası oldu.
-
Sizin haqqında danışdığınız həyat tərzi, - qız dedi, - mənə çox
mənasız və dəyərsiz görünür. Doğrudanmı, bu geniş dünyada özünüzə elə
bir iş tapa bilmirsiniz ki, o, sizin üçün maraqlı olsun?
-
İş?! - o, ucadan dedi. - Əzizim miss Merian! Təsəvvür etməyə
çalışın ki, hər gün nahara çıxarkən geyiminizi dəyişmək, onlarla görüşdə
iştirak etmək lazımdır; maşının sürətini isə uzunqulağın yerişindən azca
yüksək etdikdə tində gözləyən polislər üstünə cumub dərhal səni məntəqəyə
aparacaqlar! Yer üzünün ən işlək adamları elə bizim kimi avaralardır.
Nahar mərasimi sona çatdı, ofisiant səxavətlə mükafatlandırıldı; onlar
restorandan çıxıb tanışlıqlannın baş tutduğu küçənin
1
Basil - mikrob
2
Kotilyon
—
qedim rəqs növü
downloaded from KitabYurdu.org
Dostları ilə paylaş: |