İlham əLİyevin dünya ədəbiyyatının görkəmli
Yüklə 2,87 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- BİRJA DƏLLALININ ROMANI
O.HENRİ BİRJA DƏLLALININ ROMANI Səhər saat onun yansında bir|a dəllalı Maksuel Harvl gənc stenoqraflst qadının müşayiəti ilə tələsik addımlarla kontora daxil olduğu zaman ona məxsus kontorun etibarlı klerki Pitçe- rin, adətən, anlaşılmaz sifətində bir anlıq maraq və təəccüb ifadəsi yarandı. “Salam, Pitçer” kəlməsini qınq-qınq söyləyə-söyləyə o, öz masasına doğru elə cumdu ki, sanki, onun üstündən tullanacaqdı, sonra da tələsik onu gözləyən məktublar və teleqramlar dəıyasına baş vurdu. Gənc stenoqraflst qadın artıq bir il idi Maksuel in yanında işləyirdi. Onun gözəlliyində stenoqrafiyaya aid heç nə yox idi. Onun təmtəraqlı pompadur 1 saç düzümündən zəhləsi gedirdi. O, nə sep, nə qolbaq, nə də medalyon taxırdı. İstənilən an restorana dəvət olunmağa hazır adam təsiri bağışlamırdı. Ciddi geyinmişdi, əynindəki boz rəngli paltarı sadə və gözəl idi. Qara şlyapası yaşıl rəngli tutuquşu lələyi ilə bəzədilmişdi. Bu səhər onun utancaq və mülayim görkəmi işıq saçırdı. Xəyala dalmış gözləri panldayır, yanaqlan çiçəklərlə örtülmüş şaftalını xatırladırdı. Xoşbəxt sifətindən xatirələrə daldığını duymaq olardı. Qızı əvvəlki kimi təmkinli maraqla izləyən Pitçer onun bu səhər özünü qeyri-adi apardığının şahidi oldu. Birbaşa iş masasının yerləşdiyi qonşu otağa keçmək əvəzinə, qız kontorda ləngiyib, sanki, nəyisə gözləyirdi. Əgər o, Maksuelin masasına kifayət qədər yaxınlaşmışdısa, deməli, o, qızı görməli idi. Masanın arxasında oturan adam isə artıq adamlıqdan çıxmışdı. Bu, işi başından aşan nyu-yorldu dəllal - təkər və yaylann köməyi ilə hərəkətə gətirilən maşın idi. - Bəli. Nədir? Nə olub? - Maksuel qəfildən soruşdu. Açılmış zərflər yalançı qar təpəsi kimi masanın üstündə qalaqlanmışdı. Onun heç nə ifadə etməyən, kobud, iti və boz gözlən, demək olar ki, acıqla qıza dikilmişdi.
downloaded from KitabYurdu.org BİRJA DƏLLALININ ROMANI -
Heç bir şey, - stenoqrafist qız cavab verdi və üzündə xəfif təbəssüm, kənara çəkildi. -
dünən sizə yeni stenoqrafist qadının dəvət olunması barədə bir söz deyibmi? -
Deyib, - Pitçer cavab verdi, - o, mənə yeni stenoqrafist tapmağı tapşırmışdı. Mən də dünən büroya sınaq məqsədi ilə bir neçə adam göndərmələrini xəbər vermişdim. İndi ona on beş dəqiqə qalıb, amma hələ də nə bir dəbdəbəli şlyapa, nə də bir saqqız çubuğu gəlib çıxıb. -
olduğu kimi, işimə davam edəcəyəm. O, dərhal öz masasına yaxınlaşdı və qızılı-yaşıl tutuquşu lələyi ilə bəzədilmiş qara şlyapasını həmişəki yerindən asdı. Həmişə məşğul olan bu Nyu-York dəllalını birjanın həyəcanlı anlarında görməyən adam özünü antropologiya bilicisi saya bilməz. Şair “şərəfli həyatın firavan saatlanndan” danışır. Birja dəllalının təkcə hər saatı işlə dolu deyil, həm də hər dəqiqəsi, hər saniyəsi kəmərdən yapışıb, bufer və ayaq yerlərindən asılı qalıb. Bu gün isə Harvi Maksuelin qızğın iş günü idi. Teleqraf aparatı sıçrayışla öz lentlərini açır, masanın üstündəki telefon isə xroniki hay- küydən əzab çəkirdi. Adamlar dəstə-dəstə kontora axışır və baryer arxasından kimisi mehribanlıqla, kimisi acıqla, kimisi sərt, kimisi əsəbi danışırdı. Teleqram aparanIann biri girir, biri çıxırdı. Klerklər qasırğa zamanı sürətlə ora-bura qaçışan dənizçilər kimi qaçır və atılıb-düşürdülər. Hətta Pitçe- rin fizionomiyası da canlanmaya bənzər bir şey ifadə edirdi. Bu gün birjada qasırğa, çovğun və uçqun, zəlzələ və vulkan püskürməsi baş vermişdi və bütün bu təbii nizamsızlıq dəllala məxsus kontorun miniatüründə əks olunmuşdu. Maksuel stulunu divara yaxın qoyub, rəqs edə-edə sazişlərə imza atırdı. O, arlekinlərə məxsus peşəkar cəldliklə gah teleqrafdan telefona, gah da masanın arxasından qapıya sarı sıçrayırdı. Dəllal hökm sürən bu gərginliyin içində birdən qarşısında yırğalanan dəvəquşu lələkləriylə bəzənmiş məxmər, şalvann 45
downloaded from KitabYurdu.org O.HENRİ altından qızılı rəngli corab, pişiyəbənzər çanta və az qala, döşəməyə qədər uzanan, ucunda gümüş ürəkcik, qoz boyda iri muncuqlarla bəzədilmiş boyunbağılan gördü. Bu aksesuarlar özündənrazı gənc qadına məxsus idi. Bu hadisəni izah etməyə hazır Pitçer də elə burada durmuşdu. -
dedi. Maksuel yerində fırlandı: əlləri kağız və teleqraf lentləri ilə dolu idi. -
Hansı boş yer? - o, qaşqabaqlı soruşdu. -
Stenoqraflst yeri, - Pitçer cavab verdi, - siz dünən mənə tapşırdınız ki, bu gün stenoqraflst qadın dəvət eləyim. -
göstərişi necə verə bilərəm? Miss Lesli bütün ilboyu öz vəzifəsinin öhdəsindən layiqincə gəlib, özü getmək istəmədiyi halda bu yer onundur. Bizdə boş yer yoxdur, xanım. Pitçer, büroya məlumat verin ki, daha heç kimi göndərməsinlər və bir də heç kimi yanıma gətirməyin! Gümüş ürəkcik yırğalandı və kontor mebelinə saymazyana toxunaraq hiddətlə kontoru tərk etdi. Pitçer fürsət tapıb mühasibə “qoca”nın günbəgün huşsuz və unutqan olduğunu söylədi. İş gününün coşqunluğu getdikcə artırdı. Maksuelin müştə- rilərinin böyük həcmdə pullar yatırdığı müxtəlif adlı səhmlər birjada toplanıb altı yerə bölünmüşdü. Alğı-satqı ilə bağlı əmrlər qaranquşlar təki ora-bura uçuşurdu. Maksuelin portfelinin bir hissəsini təhlükə gözləyirdi və o, hansısa mürəkkəb, zərif və qüdrətli maşın təki tam sürətlə işləyirdi; sözlər, qərarlar, əməllər saat mexanizmində olduğu kimi, sürətlə və dəqiq şəkildə bir- birini əvəz edirdi. Səhmlər və öhdəliklər, istiqrazlar və fondlar, girov kağızlan və borclar - bütün bunlar maliyyə dünyası demək idi və bu dünyada nə insana, nə də təbiətə yer yox idi. Nahar fasiləsi yaxınlaşdığından işdə bir balaca sakitlik yaran- mışdı.
Maksuel əlləri kağız və teleqramlarla dolu halda öz iş stolunun yanında dayanmışdı; sağ qulağının arxasında həmişəki 46 downloaded from KitabYurdu.org Yüklə 2,87 Mb. Dostları ilə paylaş:
|