O.HENRİ
həftədir bunu hiss edirəm. Yaxşı, açığını söylə. Mən daşınmaz əmlakı
nəzərə almadan iyirmi dörd saat ərzində on bir milyon nağd pul əldə
edə bilərəm. Əgər qaraciyərin qaydasında deyilsə, “Avara” yola
düşməyə hazır vəziyyətdə dayanıb, səni iki günə Baham adalarına
çatdıra bilər.
-
Demək olar, düz tapmısınız, ata. Söylədikləriniz həqiqətə çox
yaxındır.
-
Bəs o qızın adı nədir? - Entoni uzaqgörənliklə soruşdu.
Riçard kitabxanada var-gəl etməyə başladı. Kobud ata oğlunun
etibannı qazanmaq üçün kifayət qədər diqqət və şəfqət göstərdi.
-
Niyə evlənmək təklif etmirsən? - qoca Entoni soruşdu. - O,
çox şad olar. Sənin pulun da var, yaraşığın da, özün də yaxşı
oğlansan. Əllərin təmizdir, “Evrika” sabununa bulaşmayıb. Düzdür,
kollecdə oxumusan, amma o, buna fikir verməz.
-
Hələ belə bir fürsət ələ düşməyib, - Riçard dərindən köksünü
ötürdü.
-
Elə et ki, düşsün, - Entoni dedi. - Onunla parka get, ya da
gəzməyə apar, bu da olmursa, kilsədən evə ötür. Fürsət! Tfiı!
-
Siz yüksək cəmiyyətin nə demək olduğunu bilmirsiniz, ata.
O, kübar dəyirmanına su tökənlərdən biridir. Hər saatı, hər dəqiqəsi
bir neçə gün əvvəldən təyin olunur. Bu qızsız yaşaya bilmərəm, ata:
onsuz bu şəhərin iyli bataqlıqdan heç bir fərqi yoxdur. Məktub isə
yaza bilmirəm; sadəcə, o halda deyiləm.
-
İşə bir bax da! - qoca dedi. - Doğrudanmı, sənin üçün
ayırdığım o qədər vəsaitlə bu qızın sənə vaxt ayırmasına nail ola
bilmirsən?
-
Mən görüşü uzun müddət təxirə salmışam. Birigün günorta o,
Avropaya yola düşür, iki il orada yaşayacaq. Sabah axşam bir neçə
dəqiqəliyə onunla görüşə biləcəyəm. İndi Larçmontda bibisinin
qonağıdır. Ora gedə bilmərəm. Amma sabah axşam onu mərkəzi
vağzalda qarşılamağa icazə veriblər - qatar doqquzun yarısında
gələcək. Oradan Uollok teatrına qədər Brodvey boyu çaparaq
gedəcəyik. Orada - vestibüldə anası ilə bütün kompaniya bizi
gözləyəcək. Doğrudanmı, elə düşünürsünüz ki, altı dəqiqə ərzində o,
mənim evlənmək barədə təklifimə qulaq
32
downloaded from KitabYurdu.org
QIZIL VƏ MƏHƏBBƏT
asa bilər? Əlbəttə yox. Bəs teatrda, ya da tamaşadan sonra buna imkan
olacaqmı? Olmayacaq! Yox, ata, bu, o qədər də sadə məsələ deyil, sizin
pullannızın bu işdə heç bir köməyi olmayacaq. Zamanın bir dəqiqəsini belə
pulla almaq mümkün deyil; əgər mümkün olsaydı, varlılar hamıdan çox
yaşayardılar. Miss Lentri gedənə qədər onunla danışmağa heç bir ümid
yoxdur.
-
Yaxşı, Riçard, oğlum, - Entoni şuxluqla cavab verdi, - indi öz
klubuna gedə bilərsən. Çox şadam ki, qaraciyərinlə bağlı narahatlığın
yoxdur. Lakin aradabir qüdrətli Mammon allahının səcdəgahında durub onu
mədh etməyi unutma. Deyirsən, pulla zamanı almaq olmaz? Əlbəttə, hansısa
məbləğə əbədiyyətin kağıza bükülüb evinə gətirilməsini sifariş verə
bilməzsən; amma qoca Xronosun qızıl mədənlərini gəzməkdən dabanlarında
əmələ gələn döyənəkləri öz gözümlə görmüşəm.
Həmin axşam, axşam qəzetini oxuyan Entoni qardaşın yanına həlim,
sentimental, yaşlı, bir sözlə, var-dövlətin məzlum vəziyyətə saldığı Ellen
bibi gəldi və köksünü ötürüb, eşqə düşənin iztirabından söz saldı.
-
Bütün bunları artıq ondan eşitmişəm, - Entoni qardaş əsnəyə-
əsnəyə söylədi, - ona dedim ki, hesabımdakı pullar qulluğunda hazırdır.
Amma o, pulun səmərəsini inkar etməyə başladı. Deyir, guya, pul ona
kömək edə bilməz. Guya, yüksək dairələrə məxsus etiketi bir dəstə
milyonçu ilə də yerindən tərpətmək olmaz.
-
Ah, Entoni, - Ellen bibi ah çəkdi. - Hədər yerə pula bu qədər
əhəmiyyət verirsən. Əsl sevgidən söhbət gedən yerdə pulun heç bir mənası
yoxdur. Məhəbbət hər şeyə qadirdir. Kaş ki o, ürəyini əvvəlcədən açmış
olaydı! Qız bizim Riçarda “yox” deyə bilməzdi. İndi isə qorxuram ki,
gecdir. Qızla danışmağa imkan tapa bilməyəcək. Sənin qızıllann bizim
oğlana xoşbəxtlik bəxş edə bilməz.
Növbəti axşam düz saat səkkizdə Ellen bibi güvə yemiş futl- yarından
qədim qızıl üzüyü çıxarıb qardaşı oğluna verdi.
-
Onu bu gün barmağına tax, Riçard, - qadın xahiş etdi. - Bu üzüyü
anan bağışlamışdı; deyirdi ki, sevgidə xoşbəxtlik gətirir, özünə nişanlı
tapanda onu sənə çatdırmağımı istəmişdi.
33
downloaded from KitabYurdu.org
O.HENRİ
Gənc Rokvoll onu ehtiramla qəbul edib, çeçələ barmağına
taxmağa çalışdı. Üzük ikinci oynağa çatıb pərçimləndi. Riçard onu
çıxanb kişilərin adətkərdə olduğu bir şəkildə jiletinin cibinə qoydu.
Sonra telefonla zəng edib keb
1
çağırtdırdı.
Saat səkkiz otuz ikidə o, miss Lentrini vağzalda səs-küylü
izdihamın arasında tapdı.
-
Anamı və o biri tanışları gecikdirmək olmaz, - qız dedi.
-
Vollok teatnna, bacardıqca tezi - Riçard kebmenə
2
əmr etdi.
Qırx ikinci küçədən Brodveyə doğru istiqamət aldılar və Qərbin
yumşaq çəmənliklərdən Şərqin sıldınmlı qayalarına aparan ulduzlu
yolu sürətlə çapmağa başladılar.
Otuz dördüncü küçəyə çatmamış Riçard pəncərəni qaldınb
kebmenə dayanmağı əmr etdi.
-
Üzüyü saldım, - o, günahkarcasına dedi. - O, anamın
yadigandır və onu itirmək mənim üçün ağırdır. Sizi çox
yubatmayacağam - onun hara düşdüyünü görmüşəm.
Bir dəqiqə keçməmişdi ki, o, üzüklə birlikdə qayıtdı.
Amma bu müddət ərzində yolu kəsərək bir tramvay vaqonu düz
kebin qarşısında dayandı. Kebmen onu soldan keçmək istədi, amma
ağır poçt furqonu onun yolunu kəsdi. O, sağa dönməyə çalışdı, amma
mebellə dolu arabanın ucbatından geri çəkilməyə məcbur oldu: heç
bu arabanın yeri deyildi. O, geri dönmək istəsə də, dönmədi, dlovu
əlindən buraxıb deyinməyə başladı. Onu hər tərəfdən fayton və atlann
ağlasığmaz qanşıqlı- ğı əhatəyə almışdı.
Bu böyük şəhərdə tamamilə gözlənilmədən bütün hərəkətin
dayanmasına səbəb olan nadir küçə tıxaclarından biri əmələ gəlmişdi.
-
Nə üçün yerinizdən dəbərmirsiniz? - miss Lentri acıqla
soruşdu, - gecikəcəyik.
Riçard kebin içində qalxıb ətrafa nəzər saldı. Furqonların,
arabaların, kebiərin, avtobus və tramvaylann donub-qalmış axını
Brodveyiə Altına küçənin kəsişdiyi geniş ərazini doldura-
1
Keb - İngiltərədə: biratlı minik faytonu
2
Kebmen - keb sürücüsü
34
downloaded from KitabYurdu.org
Dostları ilə paylaş: |