KİV millətlərarası və dövlətlərarası münasibətlərin təkmilləşdirilməsi faktoru kimi
544
tələbi ilə gətirilmişdilər) və vaisovçu bölmələr
iştirak edir.
Müsəlmn xalqlarının, o cümlədən, tatarların və
başqırdların, öz milli müqəddəratlarını müəyyən etmək
problemlərinin demokratik həllinə sülh yolu ilə nail olmaq
cəhdləri bu cür qəddarlıqla qarşılanır və məhv edilir.
Moskvada isə Xalq Komissarları Şurasının tapşırığı ilə Milli
məsələlər üzrə Xalq Komissarlığında İdel-Ural Ştatınn sovet alternativi
kimi Tatar-Başqırd respublikasının layihəsi işlənilib hazırlanırdı.
İdel-Ural Respublikasının yaradılmasına
həsr olunmuş təntənəli tədbirin elanı
İlham A.Mazanlı_________________________________________________________
545
Ural-Voljski Ştatı (tatarca İdel-Ural Ştatı) – tatar və başqırd
xalqlarnın öz milli dövlətlərini yaratmaq istiqamətində baş
tutmayan layihələrdən biri. Layihənin reallaşdırılması üçün
göstərilən cəhdlər nəticəsində bu respublika Kazan
şəhərinin tatarlar yaşayan hissəsində cəmi 28 gün (1-28
mart 1918-ci il) mövcud olmuşdur.
Həmçinin, Daxili Rusiya və Sibir Türk-Tatar Mədəni- Milli
Muxtariyyətinin, Ural-Voljski Ştatının, Tatar-Başqırd Sovet
Sosialist Respublikasının yaradılması layihələri də
olmuşdur.
KİV millətlərarası və dövlətlərarası münasibətlərin təkmilləşdirilməsi faktoru kimi
546
2. “NATO-nun Şərqə doğru genişləndirilməsi” planına
əsasən parçalanmış keçmiş SSRİ ərazisində
yaradılacaq ölkələrin (ikinci mərhələ)
X Ə R İ T Ə L Ə R İ
I.
XX əsrin əvvəllərində reallaşdırılması baş tutmayan
İdel-Ural respublikasının xəritəsi
II.
“Sibirin ABŞ-a birləşdirilməsi üzrə referendumun
keçirilməsi” qrupunun hazırladığı xəritə
İlham A.Mazanlı_________________________________________________________
547
II.
Böyük İdel-Ural Respublikası qrupunun
hazırladığı xəritə
III.
İdel-Ural və Avrasiya İttifaqı qrupunun
hazırladığı xəritə
KİV millətlərarası və dövlətlərarası münasibətlərin təkmilləşdirilməsi faktoru kimi
548
IV.
“İdel-Ural – bizim Vətənimizdir” qrupuun
hazırladığı xəritə
V.
MKİ-nin məruzəsi əsasında hazırlanmış xəritə
Qeyd: Xəritələr
http:/www.google.ru/search?q=идель+урал&newwindow İnternet
axtarış səhifəsindən götürülmüşdür.
İlham A.Mazanlı_________________________________________________________
549
V ƏLAVƏ
Azərbaycan Respublikasında yaşayan milli azlıq, azsaylı
xalq və etnik qrupların hüquq və azadlıqlarının
qorunması, dil və mədəniyyətinin inkişafı üçün dövlət
yardımı haqqında
AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI PREZİDENTİNİN
F Ə R M A N I
Azərbaycan Respublikasının ərazisində milli azlıq,
azsaylı xalq və etnik qrupların yaşadığını və onların sərbəst
inkişafı üçün əlverişli şərait yaratmaq ehtiyacını nəzərə
alaraq, respublikada millətlərarası münasibətləri daha da
təkmilləşdirmək və qurulmaqda olan hüquqi dövlət tələbləri
səviyyəsinə qaldırmaq məqsədini açıqlayaraq, Azərbaycan
Respublikasının dövlət müstəqilliyi haqqında Konstitusiya
Aktının 19-cu maddəsini əsas götürərək, ölkəmizdə milliy-
yətindən, irqindən və dinindən asılı olmayaraq şəxsiyyət
azadlığını və bütün vətəndaşların hüquq bərabərliyinin
dönmədən həyata keçirilməsi zəruriyyətini nəzərdə tutaraq
qərara alıram:
1. Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetinə,
Azərbaycan Respublikasının nazirliklərinə və baş
idarələrinə, yerli icra hakimiyyəti başçılarına tapşırılsın:
KİV millətlərarası və dövlətlərarası münasibətlərin təkmilləşdirilməsi faktoru kimi
550
Azərbaycan Respublikasının ərazisində yaşayan milli azlıq,
azsaylı xalq və etnik qrupların nümayəndələrinin
Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasında müəyyən
edilən siyasi, iqtisadi, sosial, mədəni hüquqlarını və
azadlıqlarını qorumaq, onların həyata keçirilməsinə
yaxından kömək göstərmək məqsədi ilə nazirlik və
idarələrin fəaliyyət çərçivəsində milli münasibətlərlə bağlı
məsələlərə, bu Fərmandan irəli gələn vəzifələrə hərtərəfli
baxılsın.
Milli azlıq, azsaylı xalq və etnik qrupların
nümayəndələrinin peşə hazırlığına uyğun olaraq və heç bir
ayrı-seçkiliyə məruz qalmadan bərabər hüquqlara malik
olmasını nəzərə alaraq həmin hüquqların həyata keçirilməsi
üçün hərtərəfli şərait yaradılsın, onların pozulmasına
yönəldilmiş hər hansı bir hərəkətin, yaxud hərəkətsizliyin
qarşısı alınsın, ərizə və şikayətlərə baxılmasında və
vətəndaşların qəbulunda həmin məsələlərin həllinə diqqət
artırılsın.
2. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin aparatına,
Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetinə,
Azərbaycan Respublikasının nazirliklərinə və idarələrinə,
yerli icra hakimiyyəti başçılarına aşağıdakı istiqamətlərdə
dövlət yardımının və hökumət siyasətinin həyata keçirilməsi
bir vəzifə olaraq tapşırılsın: