İmdat avşar (Türkiyə)
Yüklə 1,31 Mb. Pdf görüntüsü
|
www.kitabxana.net Milli Virtual Kitabxananın e-nəşri Tövbəçilər Nə ev, nə ocaq, nə oğul, nə də uşaq… Həyatda əl atıb tuta biləçcəkləri bircə ümid yerləri də qalmamışdı. Dünya yansa içində ya- nacaq bir bağ otları yox idi. Əllərinə keçəni yeyərdilər. Evdən eşikdən qovulmuş, həyatdan əllə- rini üzmüş, ömrü ara yerlərdə keçən dörd dostdu onlar. Qaranquşlar göy üzündə həyəcanla fırlanmağa başalyanda hər biri bir tindən çıxıb gələrdi. Axşama qədər nə qazanaralarsa, ortaya qoyardılar, «Üç şüşəmi, beş şüşəmi?» aralarında mübahi- sələşər, sonra razılaşıb Duranın şərab dükanına yığışardılar. Hər biri bir şüşə alma şərabı, bir qutu «qərib öldürən», bir az da ağ ləbləbi alar, taxıl satan- ların olduğu ara küçəyə gedərdilər. Ordakı tərk edilmiş viranə bir evin, ayaqda qalan çardağında qurduqları süfrədə yıxılana qədər içər, sonra hərəsi bir küncdə uzanardı. Qədir yay-qış meyvəsatanlar bazarında gözlərdi. Tərəvəz gətirən yük maşınlarının bütün yükü onün çiyinlərində daşınardı. Zəif, cılız bədəni hər gün tərəvəz-meyvə yeşiklərinin altında əzilərdi. Yükün ağırlığını gözləriylə bildirər, dizləriylə hiss elərdi zavallı. Arxasındakı yeşiklər həddən artıq ağır olanda gözləri bəbəyindən çıxacaqmış kimi bərələr, yorğun dizləri titrərdi. Din- cəlmək üçün işə ara verəndə axşamdan bəri ciyərlərində alovlanan yanğını söndürmək üçün ağzı- nı kranta dayayıb dayana-dayana su içər, ağzını əlinin arxasıyla sildikdən sonra bir siqaret yan- dırar, uca səslə deyərdi: - Aaah! Aaah! Fələk ilə aramız düzəlmədi… Hacı dən-taxıl satılan bazarda durardı. Kənd adamlarının gətirdiyi buğdanı, arpa, noxud və mərcini gah ambara daşıyar, gah ambardan dükanın qabağına gələn yük maşınlarına yükləyərdi. Arxasında çüvalla ambardan çıxarkən toz dolmuş ciyərləri çölə çıxacaqmış kimi öskürürdü. Ata- sını kiçik yaşlarında itirmişdi Hacı. Anası da bir başqası ilə evləndiyindən, onu babası böyütmüş- dü. Babası da öldüyündən uşaq sayılacaq yaşda ortada qalmışdı. Arxasındakı kisələrlə kamyo- nun kuzovuna söykənmiş qatlama nərdivanlardan iki qat olub çıxar, yükünü boşaldandan sonra belini düzəldib dikələrdi. Ağzından düşməyən bir söz vardı: - Vurma, fələk, vurma, mən baba yetimiyəm… Bəzən onu : «baba yetimi hardadı, baba yetimi gəldimi?» deyə arayıb soruşardılar. Qüdrəti axtaranlar isə onu qəssablar bazarında, bələdiyəyə haqq verməmək üçün heyvanları oğurluq kəsən qəssabların çardağında tapardılar. Yarım saat içində bir qoyunu yerə yıxıb kəsər, dərisini soyar, ciyərini, dalağını, qolunu, budunu ayırardı. Qəssablar bazarına ət almağa gəlib də Qüdrəti tanımayanlar onu görüncə qorxar, yollarını dəyişərdilər. Əli bıçaqlı olurdu, üst-başı da qan. Yaralı barmaqlarından sarğı əskik olmazdı. Boş vaxtlarında cibində gəzdirdiyi bülövünü çıxarar, sümük saplı bıçağını itiləyrdi. Bıçağını itiləyərkən həmişə eyni türkünü oxuyardı Qüdrət: Bəybazarı məskənimiz, elimiz, Kim bilir harda qaldı ölümüz… Sevda oxu dəymiş, bir könlü yaralıydı Heydər. Yük maşınının sürücüsüydü o. Iş olanda üç- beş günlüyə ortadan yox olur, uzun yolları qət eləyib sonra gələrdi. Yeni səfərə çıxınca hər ax- şam viranəyə gələr, içib-içib ağlardı. Heydər Dəstəgülü sevirdi, həm də dəlicəsinə sevirdi. Dəstə- gül də bir Almaniyada olanla evlənincə: «Bu həyat mənə ölümdən artıq dərd olur», deyib özünü bir burulğana buraxmışdı Heydər. Fələklə ayrı bir hesabı vardı. Gecə saat on ikidən sonra mə- həllədən yanıqlı, əzgin bir səslə, sözləri zəhər kimi bir türkü söyləyələk keçərsə, Heydərin uzun bir səfərdən döndüyünü anlardı hər kəs. Heydər Dəstəgülün evinin yerləşdiyi küçəyə girəndə kü- çənin başındakı tut ağacının dibindəki qara daşın üstündə oturar, o məşhur türküsünü oxuyardı: Başımda qızıl tacım Həm susuzum, həm acım Yarımı mənə verin Qalanı anam, bacım www.kitabxana.net Milli Virtual Kitabxananın e-nəşri Hacı, Qədir və Qüdrət yayda gözdən uzaq yerlərə çəkilib gecələrdilər. Qışda da stullar üzə- rində, ya da tikintilərdə yatardılar. Yatmağa yer tapmayanda da bazar yerindəki piştaxtaları bir- birinə yaxınlaşdıraraq bu müvəqqəti daldanacaqda gecələyərdilər. Heydərin atadan qalma bir evi var idi. Taxta pilləkənləri qabarmış, torpaq damı çökmüş bir evdi. Yalnız anası qalırdı evdə. Səfərdən dönəndə anasına baş çəkər, sonra yenidən yoxa çıxardı. Anasının sızlayıb ağlamasına dözə bilmədiyindən evdə qərar tuta bilməzdi Heydər. Anası qapı-qapı dolaşıb duaçılara-pitiçilərə min ümidlə yazdırdığı duaların suyundan içirt- mək üçün Heydərin yolunu səbirsizliklə gözləyərdi. Heydər evə gələr gəlməz, əlində dua oxun- muş bir stəkan suyla qarşısını kəsər, səylə bisimillah deyər, stəkanı Heydərə uzadardı: - Bunu bir iç, qurbanı olduğum, çox savadlı xocaymış Musa Əfəndi, ona oxutdurmuşam… Heydər də hər dəfə əlinin arxası ilə stəkanı itələr, deyinərdi: - Əl çək ana! Qurbanın olum, əl çək! Mənim ürəyimin fərmanı oxunub. - Içən kimi unudacaq, Xoca Əfəndi deyirdi. Bir nurlu üzü var ki… Iç qurbanı olduğum, bir udum iç. Kimsəyə istisi-soyuğu olmazdı onların. Kimsənin azında-çoxunda gözləri yox idi. Hər biri- nin könlündə ayrı bir yara, hər birinin fələklə ayrı bir hesab var idi. Yayda elə də çətinlikləri ol- mazdı, amma qışda pərişan olardılar. Onların vəziyyətini bilən qəsəbə əhli əllərindən gəldiyincə yardım edər, başlı-başına buraxmazdılar. Özlərini də ələ almaları üçün bolluca nəsihət verərdilər. Amma heç biri nəsihətlərə qulaq asmaz, axşama qədər qan-tər içində qazandıqlarını gətirib Dura- na verərdilər. Qışda iş olmayanda Duranın qapısına gəlib yalvarar, özlərini zamin qoyub nisyə şərab alardılar. Gördürməyə bir iş olmayanda kimsə axtarıb aramazdı onları. Heydər uzun zaman evə get- məyəndə Heydərin anası dəli kimi dolanardı viranənin ətrafında. Zavallı qadın: «Içimə bir şübhə düşdü, dolaşıq bir yuxu gördüm. Əcaba Heydərim yolda-çöldəmi qaldı?» - deyə iki qat olub gə- lərdi viranənin qabağına. Çardağın küncünə qədər yaxınlaşıb qulağını Heydərin səsinə verərdi. Soruşmağa qorxardı. Heydər görsə, ona hirslənərdi. Heydərin səsini eşidincə əllərini havaya açar, yalvarardı: - Evlad acısı göstərmə, ya rəbbi, çox şükür, oğlum sağ. Içərsə də qoy içsin… Heydərin səsini duyan qadın gecənin içində bir xəyal kimi yoxa çıxar, iki qat olub gedərdi. Evə dönərkən dizlərinə döyə-döyə ağlar, qarğış elərdi: - Sebep, məzarında bayquşlar ulasın. Bir saçı kəsiyi qabağa verib oğlumun başını pozdular. Eviniz yıxılsın, dünyanız qaralsın. Bir gün Hacının ölməsi xəbəri kafeləri çalxalandırdı: - Hacı ölüb, cəsədi də yoxa çıxıb… - Yəqin öldürüblər. Neçə gündür, kimsə görməyib. - Çox içib, bir daha ayılmayıb. - Deyirlər, donub olüb, buz bağlayıbmış. Kimi donub öldüyündən, kimi yoxa çıxdığından, kimi də içib zəhərləndiyindən danışdı. Hacını qəsəbənin bazar yerində yarı donmuş halda tapmışdılar. Ölməmişdi. Xəstəxanada bir neçə gün yatandan sonra «baba yetimi» xəstəxanadan çıxıb gəldi. «Allah öldürməsə öldürməz», deyə bir müddət gəzib dolaşdı. Bu hadisədən sonra: «Allahın yaratdığı qul deyilmi bunlar? Küçədə ölsələr, Allah bizdən də sorar. Bunların başlarını soxacaq bir yer hazırlayaq» deyən Əli dayı Bələdiyyə Başçısını razı saldı. Bələdiyyə taxtadan üç daxma tikdirdi. Içərisinə yatacaq da qoyub, daxmaların açarlarını verdi bunlara. Artıq başlarını soxacaq evləri var idi. Qəsəbənin gəncləri daxmaların hər birinin üzərinə boya ilə yazılar yazmışdılar. «Diqqət! Qədir var!» «Hacı çıxa bilər!» «Qüdrətistan: Əhalisi 1, dəniz səviyyəsindən yüksəkliyi 956» Bir səhər göyərti satan Kərim ağa Hacını dükana çağırdı. Çay gətirtdi, siqaret verdi, bir müddət nəsihət verdi. Yüklə 1,31 Mb. Dostları ilə paylaş:
|