İmran axundov
Yüklə 2,76 Mb. Pdf görüntüsü
|
15 Ə. Məmmədova, İ. Hidayətzadə, A. S. Gəraybəyli, M. Davudova və başqa böyük sənət bahadırları ilə tərəf müqabili olmaqla gənc aktrisanın yaradıcılıq məsuliyyəti artırırdı. B. Şəkinskaya o dövrləri belə xatırlayırdı; “1935-ci il sentyabr ayının 1-də mən Əzizbəyov adına Azərbaycan Dram Teatrına daxil oldum. Teatrın direktoru Hacıbaba Nəzərli idi. Köhnə tamaşalardan “Sevil”də Gülüşü oynamalı idim. Təzə tamaşa da hazırlayırdılar. Qurban Musayevin “Qızıl çeşmə” pyesində Gülünsər rolunda məni yoxlamaq istədilər. Ülvi Rəcəb qardaşımı oynayırdı. İlk rolum xoşuna gəldi. “Sevil”də Adil İsgəndərovun məsləhəti ilə (o, teatra Moskvadan diplom tamaşası hazırlamağa gəlmişdi) Gülüş rolunu mənimlə Aleksandr Aleksanaroviç Tuqanov hazırladı”. B. Şəkinskaya hələ 1932-ci ildə Gəncədə Adil İsgəndərovun həvəskarlarla hazırladığı “Sevil”də Gülüşü ifa etdiyi üçün bu teatrda da ilk dəfə bu obraz ilə tamaşaçı qarşısında çıxış etdi. B. Şəkinskaya “Sevil” pyesindəki Gülüş obrazını 1935-ci ilin oktyabrında ifa etdi. Tamaşanın rejissoru A. A. Tuqanov idi. Barat xanımdan əvvəi teatrın Yeva Olenskaya kimi yaxşı Gülüşü var idi. Adil İsgəndərovun fikrincə B. Şəkinskaya Gülüşü daha yaxşı ifa edirdi. Məşq prosesində Rza Əfqanlı Barat xanıma çox kömək etmişdir. Beləliklə, Barat xanım ilk dəfə olaraq paytaxt teatrının səhnəsində Gülüş rolunda çıxış etdi. Aktrisanın ifasında Gülüş müasir həyata açıq baxan qız idi. O, qardaşı arvadı Sevili özü ilə birlikdə yeni həyata aparmaq istəyirdi. Onu öz səviyyəsinə yük- səltməyə çalışırdı. Lakin Sevil onun sözlərinə əhəmiyyət vermirdi. Ona görə də Gülüş-Şəkinskayanın tez-tez işlətdiyi “Yazıq Sevil! Sən nə qədər yazıqsan. Ax, Sevil, sən doğrudanda yazıqsan” və s. bu kimi dediyi sözlər ilə Gülüş-Şəkinskaya Sevili qəflət yuxusun- dan oyatmaq istəyirdi. Lakin ... Aktrisanın bu ilk müvəffəqiyyətindən yadda qalan ən yaxşı səhnələrdən biri də Gülüş atasını qonaqlara təqdim etdirmə səhnə- sidir. Bu səhnədə tamaşaçı gənc aktrisa olan Barat xanımın gələcək- də böyük sənətkar olacağına inanırdı. Həmin səhnənin gərgin yerində Balaş-Əfqanlı, Gülüş-Şəkinskayaya “-Gülüş, dilini kəs! 16 Mən sənin dilini burub, boynuvun sapından çıxararam”. Burada bö- yük sənətkar Rza Əfqanlı Gülüş əvəzinə səhvən Barat deyib. Lakin nə tamaşaçılar, nə də aktyor yoldaşarı bunu onun üzünə vurmadılar. B. Şəkinskaya Gülüşün söylədikləri monoloqların, dialoqların hamısında öz fitri istedadını tamaşaçılara göstərmişdir: “-Gücsüz bir qadını dustaqda saxlayıb qapıları onun üzərinə qapamaq, onun gü- nüsünü evə gətirib, ona güldürmək, mənim atama yaramaz ölü pal- tarı geyindirib heyvan kimi ağzını qapamaq və dilini bağlamaq, sər- səm bir meymun kimi, cansız bir marionetka kimi barmaq ucunda oynatmaq! Yox, artıq mən sənin üçün dəli Gülüş deyiləm, mən indi bayquş qəhqəhəsiyəm ki, bütün həyat uzunu sənin qulaqlarında partlayacağam”. Bu sözləri deyib iti adımlarla səhnəni tərk edən Gülüş-Şəkinskaya Azərbaycan qızına xas olan mərdliyi tamaşaçıya açıq, aydın göstərirdi. Aktrisa xatirələrində yazır; “Səsim Tuqanovun xoşuna gəl- mişdi. Amma nöqsanlarım var idi. Sözlərin axırını yeməyim onu əsəbləşdirirdi. O, çatışmazlıqlarıma heç vaxt biganə qalmırdı. Gü- lüşü, sonra da Gülümsəri babat oynadım. Özüm də, Adil də, yaxşı bilirdik ki, bu rolu Gəncədə qat-qat yaxşı oynamışdım. Kollektivə təzə daxil olmaq, Mərziyə xanım, Sidqi Ruhulla, Rza Əfqanlı ilə üz- üzə gəlmək... Onlarla səhnədə tək qalmaq... Əlbəttə, sıxılırdım, uta- nırdım, nəhayət, çəkinirdim”. Şübhəsiz ki, bu sözlər Barat Şəkinskayanın təvəzökarlığına sübutdur. Ulduz kimi Azərbaycan səhnəsində parlayan bu misilsiz sənətkar yenə də öz sənətindən, yüzlərlə mürəkkəb xarakterli qadın obrazlarından razı qalmırdı. Bu vaxt mənim yadıma xalqımızın müqəddəs bir kəlamı düşür: “Ağac bar gətirdikcə başını aşağı əyər”. Həmin ildə (1935) Azərbaycan səhnəsində bir rejissor kimi Adil İsgəndırov müasir mövzudan bəhs edən və həm də özünün dip- lom tamaşası kimi A. Korneyçukun “Polad Qartal” (“Platon Kre- çet”) pyesinə quruluş verdi. O, balaca Şəfiqə (Maya) roluna 22 yaşlı Baratı seçdi. Amma əsər Mustafa Mərdanov və Ülvi Rəcəb tərəfin- dən tərcümə və təbdil olunduğuna görə onlar buna razılıq vermə- dilər. Çünki ilk adımlar olduğu üçün ona inanmırdılar. Şəfiqə rolu- 17 nu o dövrdə uşaq rollarının kamil ifaçısı sayılan Cavahir Hüseynova ilə yanaşı B. Şəkinskayayada tapşırdılar. Məşq prosesində Barat xanıma ümid artdı. 1936-cı il yanvar ayının 3-də “Polad Qartal” əsərinin ilk tamaşalarını B. Şəkinskaya ifa etdi. Bu obraz ilə Barat xanım uşaq rollarının ifaçısı ola biləcəyi- ni sübut etdi. “Polad Qartal” tamaşasındakı Şəfiqə obrazı keçmiş Sovetlər İttifa- qına səs salmışdır. Bu rolu kimlər ifa edibsə, hamı tamaşaya ona görə gəlirdilər. Şəfiqə tamaşanın ancaq ikinci pərdəsində idi. Aktrisa bu rolu o qədər gözəl və səmimi ifa edirdi ki, tamaşaçılar onu sürəkli alqışlarla qarşılayırdılar. Ona görə rejissor Adil İsgəndərovun təklifi ilə Şəfiqə obrazına söz əlavə edib B. Şəkinska- yanı sonuncu pərdəyədə saldılar. O vaxtdan yəni 1936-cı ildən 1954-cü ilə kimi düz on səkkiz il bütün uşaq rollarını Barat xanım ifa etdi. Adilə İsmayılova “Azərbaycan qadınları səhnədə” (Bakı-1977) adlı kitabında yazır ki; “Az vaxt içərisin- də Şəkinskaya çox istedadlı və ümidverici bir aktrisa kimi tanınır. 1936-cı il də B. Şəkinskaya M. Əzizbəyov adına Aəzrbaycan Dövlət Dram Teatra dəvət edilir. Burada onun ilk rolu A. Korneyçukun “Polad Qartal” əsərindəki Şəfiqə obrazı olur. Bu obraz onu tamaşaçılara sevdirir”. B. Şəkinskaya xatirələrində yazır ki; ““Polad Qartal”ın ilk tamaşası günü baş rejissor Tuqanov otağa gəlib məni təbrik elədi. Dedi ki, Meterlinqin “Göy quş” adlı gözəl bir əsəri var. Orda çox B.Şəkinskaya – Şəfiqə rolunda Yüklə 2,76 Mb. Dostları ilə paylaş:
|