İmran axundov
Yüklə 2,76 Mb. Pdf görüntüsü
|
22 Həqiqətən də cavan aktrisanın yaratdığı Cülyetta Şekspir dü- hasına layiq bir obraz idi. Cülyetta-Barat Şəkinskaya xaricən incə və gözəl, daxilən şən və gümrah, gözüaçıq, ətrafındakı hadisələri yaxşı başa düşən, öz taleyi uğrunda mübarizə etməyi bacaran bir qızdır”. C. Cəfərov “Azərbaycan Dram Teatrı” (1951) adlı kitabında yazır ki; “Üç Cülyetta-Barat, Fatma Qədri, S. Hacıyeva, xüsusən coş- qun, iradəli, səmimi, zəif və nazlı Şekspir qəhrəmanına daha yaxın olan Barat”. Mustafa Mərdanov “50 il Azərbaycan səhnəsində” (1959) adlı kitabında yazır ki; “Cülyetta, Barat Şəkinskayanın ifasında həqiqi Cülyetta idi. Barat Şəkinskayanın Şekspir əsərlərində ilk dəfə Cül- yetta kimi məsuliyyətli bir rolda çıxış etməsi, onun yaradıcılığında böyük və müsbət bir hadisə idi. B. Şəkinskayanın ifasında bu obraz öz xüsusiyyətlərini əsas etibarilə tapa bilmişdi. Aktrisa, Cülyetta obrazını orta əsrlərdə təsvir olunan bir nağıl qəhrəmanı kimi yox, real bir insan kimi səhnədə canlandırmışdı. Faciənin başlanğıcında, ata-anasına hər hər şeydə tabe olan bu qızı, Romeo ilə sevişdikdən sonra biz, böyük bir ürəyə malik və həyat barədə müstəqil fikir yürüdən bir insan kimi görürük. Barat Şəkinskaya Cülyettanın həya- tındakı bu dönüşü böyük sənətkarlıqla verə bildi. B. Şəkinskaya, yaşadığı dövrün feodal ənənələri ilə mübarizə edə bilmək üçün öz Cülyettasını getdikcə mətinləşdirir, onu böyük qəhrəmanlıq zirvə- sinə qaldırır, ancaq Cülyettanın qadın lətafətini, zərifliyini və incəli- yini bir an belə olsun itirmir”. Bütün bu sözlər Barat xanımın bənzərsiz ifasına verilən qiy- mət idi. O, bunlara aludə olub arxayınlaşmadı, əksinə öz üzərində gərgin işləyib, neçə-neçə gecələri yuxusuz keçirtdi. 1937-ci il aprel ayının 28-də M. İbrahimovun “Həyat” pyesi A. İsgəndərovun quruluşunda tamaşaçılara təhvil verildi. Tamaşada Atlas rolunu Sona Hacıyeva ilə yanaşı B. Şəkinskayada ifa edirdi. Müəllifin qələmindən çıxan sadə kəndli qızı “Yaşar” dramın- dakı Yaqutu xatırlayır. Yaqut öz həmkəndlisi Yaşarı sevdiyi kimi, Atlas da öz kəndində böyümüş Abbası sevir. Fərq odur ki, Atlasın məhəbbəti faciə ilə bitir. Atlas Abbasa qovuşa bilmir, onun pak 23 məhəbbəti yolun başlanğıcında qırılır. Abbasın həyatına düşmənlər tərəfindən son qoyulur. Atlas obrazının əsas xüsusiyyəti öz sev- gisinin Abbasdan sonrakı kədərli aqibətidir. B. Şəkinskayanın lirik planda ifa etdiyi Atlas sevgilisinin ölü- mündən sonra kədərli həyat sürən, ümidləri qırılan bir insanın kə- dərli həyatını yaratmağa nail oldu. Tamaşa boyu Atlas-Şəkinskaya sevgilisinin arzularını doğrultmaq üçün mübarizə apararaq nümu- nəvi işçi olurdu. 1937-ci il noyabr ayının 3-də C. Cabbarlının “1905-ci ildə” əsəri İ. Hidayətzadənin quruluşunda tamaşaya qoyulur və Sona Hacıyeva ilə Barat Şəkinskaya Sona rolunu ifa edirlər. B. Şəkinskaya Sonanı incə ştrixlərlə tamaşaçılara təqdim edirdi. Sona-Şəkinskayanı zorla ərə vermək istəyirlər, o isə Baxşını (bu rolu Sü- leyman Tağızadə ifa edirdi-İ.A.) se- vir. Aktrisa öz qəhrəmanının günah- sız olduğunu düzgün təqdim edə bi- lirdi. Mehriban, qayğısız qız olan Sona-Şəkinskaya məhəbbətinin qəmli aqibətini duyduqca fəryad qoparırdı. Lakin buna baxmayaraq Sona-Şə- kinskaya Baxşıdan ayrılır. Barat xa- nım Baxşıdan ayrılıq səhnəsini böyük sənətkarlıqla ifa edirdi. O, yarımçıq məhəbbətin faciəsini tamaşaçılara düzgün göstərə bilirdi. 1938-ci il fevral ayının 16-da Ələsgər Şərifovun quruluşunda Ə. Haqverdiyevin “Pəri cadu” əsəri tamaşaçılara təqdim olundu. Tamaşada Barat xanımın ifa etdiyi Pəri yadda qalan səhnə qəhrəmanı idi. B. Şəkinskaya Pərini gözəl, cazibəli eyni zamanda qəddar və amansız kimi tamaşaçılara təqdim edirdi. Onun ifasında Pəri Azərbaycan səhnəsində ifa olunan heç bir B.Şəkinskaya – Pəri rolunda 24 Pərilərə bənzəmirdi. Barat xanımın Pərisi düşündürücü, cılğın və yaraşıqlı idi. Həmin il mart ayının 26-da A. İsgəndərovun quruluşunda Cabbar Məcnunbəyovun “Yanar dərə” pyesi tamaşaya qoyuldu və Bənövşə obrazını Barat Şəkinskaya ifa etdi. Dramaturji cəhətdən elədə yüksək səviyyədə olmayan bu pyesdə Barat xanım Bənövşəni yaradıcılıq süzgəcindən keçirmiş, obrazı quruluqdan xilas etmiş, ona cazibədarlıq və həyatilik vermişdir. 1938-ci il may ayının 27-də teatr böyük alman dramaturqu Fridrix Şillerin hüquqsuz xalqla zadəganlar arasında kəskin ziddiyyətlərdən bəhs edən “Mərk və məhəbbət” faciəsini Nigar Rəfibəylinin tərcüməsində, Fyodor Sariyanın quruluşunda tamaşaya qoydu. Həmin tamaşada B. Şəkinskaya Luiza rolunu ifa etdi. Barat xanımın Luizası sadə, yumşaq qəlbli, təmkinli bir insan idi. Aktrisa Luizanın məhəbbətini son dərəcə böyük sənətkarlıqla ifa etmiş və onu tamaşaçılara örnək etməyə çalışmışdır. B. Şəkinskaya öz qəhrəmanının mənəviyyatındakı saflığı, məsumluğu bütün incəliklərlə açıb göstərməyə nail olmuşdur. Aktrisa Luizanı elə yüksək səviyyədə ifa etmişdir ki, onun oyunu uzun müddət tamaşaçı yaddaşından silinməmişdir. 1938-ci ildə Akademik Milli Dram Teatrının ən əlamətdar günlərdən biri baş verdi. Xalq arasında gözəl şair kimi hörmət qa- zanmış Səməd Vurğun ilk mənzum dramı olan “Vaqif” pyesini qələmə aldı. “Vaqif” müəllifin qüdrətli qələmindən çıxmış ən kamil əsərlərdən biridir. Bu mənzum dramın ilk tamaşası 1938-ci il oktyabr ayının 5-də göstərildi. Demək olar ki, həmin gün bütün Azərbaycan xalğının bayramı idi. Adil İsgəndərovun quruluşunda tamaşaçılara göstərilən “Vaqif” mənzum dramında B. Şəkinskaya gürcü qızı Tamara, sonralar Gülnar (1952) və 1961-ci ildə isə Xu- raman rollarını ifa edib. Tamaşanın primerası müvəffəqiyyətlə keçdi. Həmin tamaşada Azərbaycan səhnəsinin fəxri, SSRİ xalq artisti Ələsgər Ələkbərov- Vaqif; Azərbaycan teatrını yaradanlardan biri, SSRİ xalq artisti Sidqi Ruhulla-Qacar; xalq artistlərindən Fatma Qədri-Xuraman; Əli Qurba- Yüklə 2,76 Mb. Dostları ilə paylaş:
|