İmran axundov
Yüklə 2,76 Mb. Pdf görüntüsü
|
7 və rəhbəri Əsəd Şıxzamanov ifa edirdi. Barat bu tamaşa ilə ilk dəfə Bakıya gəldi. Bakını ilk dəfə idi ki, görürdü. O, Bakıda bu tamaşa ilə çox yerlərdə çıxış etdi. B. Şəkinskaya 13-14 yaşında “Qadınlar kulubu”nun həvəskar aktyorları ilə səhnədə pollar ifa et- məyə başlayır. Aktrisa orada “Mən oxumaq istəyirəm” pyesində Nigar, H. Cavidin “İblis” əsrində Xavər, C.Cabbarlının əsərlərində -“Od gəli- ni”ndə Solmaz, “Aydın”da Gültəkin, “Oqtay Eloğlu”nda Firəngiz, “Se- vil”də Gülüş və “Qaçaq Kərəm” əsərində Gülcahan rollarını ifa et- mişdir. Barat xanım sonuncu dörd tamaşada görkəmli rejissor, SSRİ xalq artisti Adil İsgəndərovla tərəf- müqabili olmuşdur. Aktrisa özü ya- zır ki; “hələ o vaxtlar Adil İsgəndə- rovun (30-cu illərin ikinci yarısının bəzi afişa və proqramında Adil İs- gəndərovun adı Ədil İsgəndərov ki- mi yazılırdı-İ.A.) rejissorluq və aktyorluq istedadı nəzəri cəlb edirdi. Onun ifa etdiyi “Qaçaq Kərəm”də Kərəm, “Sevil”də Balaş, “Oqtay Eloğlu”da Şəkinski, “Aydın”da Dövlət bəy rolları əsl sənət nümunələri idi”. Yuxarıda qeyd etdiyim kimi B. Şəkinskaya xalq artisti İbra- him Həmzəyevin quruluşunda H. Cavidin “İblis” əsərində Xavər ro- lunu ifa edirdi. Xavər-Şəkinskaya ərini dərin məhəbbətlə sevən, mehriban bir qadın idi. Ərinin əzab və işgəncələri Xavər-Şəkinskayanı sarsıdırdı. O, bu səhnələri çox həyacanlı ifa edirdi. B.Şəkinskaya 20-ci illərin sonu 8 Bundan başqa “İblis”də Mir Cəlal-İbn Yəmini, Cəfər Xəndan və Hidayət Bağırov isə Arifi ifa edirdilər. Barat Şəkinskaya həvəskar aktyorlar ilə həm “Gəncə qadınlar kulubu”nda, həm də “Fəhlə” kulubunda dolğun obrazlar yaradıb. O, 1929-cu ildə Mikayıl Davudovun quruluşunda Ü. Hacıbəyovun “Arşın mal alan” və “Məşədi İbad” musiqili komediyalarında Asiya və Sənəm, Adil İsgəndərovun quruluşunda S. S. Axundovun “Laçın yuvası” əsərində Göyərçin, 1930-cu ildə yenə də M. Davudovun qu- ruluşunda səhnəyə qoyulan “Zəlzələ” pyesində Haykanuş və s. rəngarəng obrazlar yaratmışdır. 9 II FƏSİL AKTRİSA VƏ GƏNCƏ TEATRI O dövrdə yəni 20-30-cu illərdə Bakı şəhərində iki böyük teatr fəaliyyət göstərirdi. Türk İşçi Teatrı və Əzizbəyov Teatrı (indiki Akademik Milli Dram Teatrı-İ.A.). Hər iki teatrın yaradıcılıq əlaqə- si var idi. Hətta tamaşaçıları da ayrı-ayrı idi. Bir şəhərin iki gözü idi bu teatrlar. O illərdə Aqriba adlı bir katib var idi. Onun qərarı ilə Türk İşçi Teatrını Gəncəyə bağışladılar (çünki elə adamların marağı yox idi ki, Azərbaycanın mərkəzində iki teatr olsun). Gəncəyə köçən İşçi Teatrının əksər aktyorları imkansızlıq olduğuna görə gedə bil- mədilər. Hərəsi özünə bir sənət tapdı. Bəlkə onlar teatrda qalsa idi hərəsi böyük bir sənətkar olardı. Lakin bir neçə aktyorlar Abbasmir- zə Şərifzadə, Kazım Ziya, Ələsgər Ələkbərov, Əzizə Məmmədova, Ağahüseyn Cavadov, Ağasadıq Gəraybəyli, İsmayıl Talıblı, Əjdər Sultanov, İsmayıl Əfəndiyev, Əmir Dadaşlı, Məxfurə və Nina Yermakova bacıları və b. gənc aktyorlar və teatrın müdiri Ələkbər Seyfi, rejissor Həbib İsmayılovda Gəncəyə köçdülər. Teatrın heç bir imkanı olmadığına görə işçi kulubunu teatrın binasına verdilər. İlk dəfə böyük türk ədibi Ə. Hamidin “Hind qızı” tamaşasını oynayan gecə teatrın nəyi var idi hamısı oğurlandı. Həmid Sultanov o illərdə Gəncə İcra Hakimiyyətinin başçısı idi. Onun qərarı ilə yerli həvəskarlar turuppasının üzvlərindən on beşə yaxın adam və o cümlədən Barat Şəkinskayanıda teatra cəlb et- dilər (o vaxtlar Barat xanım Gəncənin Sərkar kəndində müəllimə iş- ləyirdi). Həmid Sultanov şəxsən Barat xanımın arxasınca adam gön- dərmişdir. B. Şəkinskayanın anasının xalası oğlu Cəlil Məmmədza- də ikinci katib işləyirdi. Onun xahişi olmasaydı Barat xanım teatrda 10 fəaliyyət göstərə bilməzdi. Bu xahişdən sonra B. Şəkinskaya teatra gəldi. Oğurluqdan sonra dövlət teatrı üçün nə bina, nə də səhnə yaramırdı. Ona görə teatr məcbur olub, qış aylarında Azərbaycan ra- yonlarına üz tutdu. Nəhayət teatr üçün layiqli bina tikməyə başla- dılar. 1933-cü ilin əvvəllərində yeni tamaşalar hazırlanırdı. Bir-iki ay fəaliyyət göstərən Fatma Qədri Bakıya-Rus Dram Teatrına getməli oldu... (Rus-dilini yaxşı bildiyinə baxmayaraq Rus Dram Teatrında özünə layiqli yer tuta bilmədi. Ona görə 30-cu illərin axırlarında Azərbaycan Dram Teatrına gəldi). Onun getməsinə bu şərtlə razılıq verildi ki, öz rollarına aktrisa hazırlasın. Çünki teatrın bütün yükü onun çiyinlərində idi. Fatma Qədri Ə. Hamidin “Hind qızı” pyesində sürücü, “Cancur Səməd”də (“Cancur Səməd”, J. B. Molyerin “Yalançı xəstə” pyesinin təbdili) Nabat, A. Qlebovun “İn- cə” əsrində Yasəmən kimi rollara B. Şəkinskayanı hazırladı. Belə- liklə, Barat xanım rayonlarda bu rolları ifa edirdi. Hətta Şəkiyə gə- ləndə mərhum Ağakərim Şərifov (teatr muzeyinin banisi, A. M. Şərifzadənin əmisi oğlu) Barat xanımı Şəkili bilib “Hind qızı” tama- şasının başlanması üçün görüş düzəltmişdir. Tamaşanın birinci pərdəsində hind qızı sürücü, ingilis zabiti Tomsonu sevirdi. Bu iki gəncin evlənmələrinə heç kəs razılıq ver- mirdi. Belə qərara gəlirlər ki, bir qırmızı , bir ağ çicək atsınlar və ki- min çiçəyi keçsə o, onun dinini qəbul etsin və evlənsinlər. Əllərində çıçək səhnəyə çıxan kimi qəfildən əlləri çiçəklə dolu məktəbli uşaq- lar səhnəyə axışdılar. Bunu A. Şərifov Barat xanıma görə təşkil et- mişdir. Özü də səhnəyə çıxıb tamaşaçılara müraciət edərək “-siz el qızını səhnədə görürsünüz”-demişdir. Səhnəni çiçəklə doldurmuş- dular. B. Şəkinskaya özü qeyd edir ki, nə yaxşı ilk söz Tomsonun idi, yoxsa dilim söz tutmazdı. 1933-cü ildə Gəncə teatrının səhnəsində B. Şəkinskaya S.S. Axundovun “Laçın yuvası” pyesində Pəricahan və A. M. Şərif- zadənin quruluşunda “Namus” əsərində Süsən, H. Cavidin “Şeyx Sənan” faciəsində gürcü gözəli Xumar obrazlarını ifa etdi. Yüklə 2,76 Mb. Dostları ilə paylaş:
|