İmran axundov
Yüklə 2,76 Mb. Pdf görüntüsü
|
11 Aktrisa Süsən obrazı üçün özünə məxsus xarakter seçmişdir. O, Süsənin insanpərvərliyini, incə qəlbini böyük aktyor bacarığı ilə yaratmışdır. Xumarda müsbət qadın obrazı idi. Barat xanımın ifa eydiyi Xumar Şeyx Sənanı dərin məhəbbətlə sevən bir qız idi. B. Şəkin- skayanın Xumarında tamaşaçı, eşqin, məhəbbətin böyüklüyünü gör- müş və ona inanmışdır. Aktrisa Xumarı onun gələcəkdə görkəmli bir sənətkar olduğuna zəmin yaratmışdır. O zamanlar çox ağır aclıq illəri idi. B. Şəkinskaya aktyorlarla birlikdə bütün rayonları gəzir, tamaşalar göstərirdilər. Yay gəldi, bütün aktyor turuppası məzuniyyətə çıxdı (1933). Məzuniyyətdən qayıtdıqdan çox az bir müddət içərisində teatr səthi təmir olundu. Bir tərəfdən təmir olunurdu, digər tərəfdən isə tamaşalar göstə- rilirdi. Bu illərdə C. Cabbarlı “Yaşar” pyesi hazırlandı. Yaşar rolunu A. M. Şərifzadə, Yaqut rolunu isə B. Şəkinskaya ifa edirdi. Barat xanım gənclik dövründə yaratdığı ən mükəmməl rollarda biri də Yaqut idi. Kəndli qızı, son dərəcə sadə olan Yaqutu aktrisa maraqlı mizanlarla yaratmışdır. Onun ifa etdiyi Yaqut Yaşarı böyük eşq ilə sevən əsl azərbaycanlı qızı idi. 1934-cü ildə Abbasmirzə Şərifzadə artıq Bakıya köçmüşdür. Həmin ilin məzuniyyətindən sonra Ələkbər Seyfi əlacsız qaldı, məcbur oldu ki, Tiflis teatrının artistlərini Gəncəyə gətirsin. Belə- liklə, Əhməd Salahlı, Əli Şahsabahlı, o cümlədən Solmaz (Nina) Orlenskaya Gəncə teatrına dəvət olundular. Lakin əvvəl ki, kollek- tivdən Əjdər Sultanov, İsmayıl Əfəndiyev, Kazım Ziya, İsmayıl Ta- lıblı, Əmir Dadaşlı və Məxfurə xanım Gəncə teatrına sadiq qalmış- dılar. 1935-ci ilin məzuniyyətindən qayıtdıqdan sonra Barat xanım divardakı elanı oxudu. Həmin elanda “Şeyx Sənan”ın növbəti tama- şasının afişası vurulmuşdur: Şeyx Sənan-Ə. Salahlı; Xumar-Sol- maz; Nina-Barat ... Böyük faciə aktyoru A.M. Şərifzadə ilə Xumarı ifa edən B. Şəkinskaya, Abbasmirzə gedəndən sonra özüdə bilmədən Nina roluna keçirilmişdir. 12 Bu elanı oxuduqdan sonra Barat xanım evə gəlir və teatra zəng çalır, deyir ki, dayım ağır xəstədir. Həmin il o, Bakıya gəlir. Hələ böyük dramaturqumuz Cəfər Cabbarlı Barat xanımın artistlik məharətini eşitmiş və onu indiki Akademik Milli Dram Teatrına gətirmək istəyirmiş. Azərbaycan mədəniyyətinin inkişafın- da misilsiz rol oynayan Cəfər Cabbarlı Barat Şəkinskayanı paytaxt teatrının səhnəsində görə bilmir. 1934-cü ilin dekabrında C. Cab- barlı rəhmətə gedir və Barat xanım 1935-ci ilin oktyabrında paytaxt teatrının səhnəsinə gəlir və bənzərsiz obrazlar qalereyası yaradır. 13 III FƏSİL AKTRİSA AKADEMİK MİLLİ DRAM TEATRININ SƏHNƏSİNDƏ Barat öz qəhrəmanını hər iki ruhi vəziyyətdə dərindən duyaraq və sevərək oynayır. Prof. Cəfər Cəfərov Azərbaycanın qədim mədəniyyət ocaqlarından biri də Aka- demik Milli Dram Teatrıdır. Bu teatrın şöhrəti bütün dünyaya yayıl- mışdır. Teatrın əsas inkişafı 1920-ci ildən sonra baş vermişdir. Bu teatrda respublikamızın ən qabaqcıl səhnə xadimləri çalı- şırdılar. Mirzağa Əliyev, Sidqi Ruhulla, Hacağa Abbasov, Abbas- mirzə Şərifzadə, Ülvi Rəcəb, Panfiliya Tanailidi, İsmayıl Hida- yətzadə, Əzizə Məmmədova, Rza Təhmasib, Mustafa Mərdanov, Ağahüseyn Cavadov, Ağasadıq Gəraybəyli, Rza Əfqanlı, Möhsün Sənani, Mərziyə Davudova, Əli Qurbanov, Sona Hacıyeva kimi sənətkarlar öz ecazkar ifaları ilə tamaşaçıların ruhunu oxşayırdılar. Teatra daha sonralar Ələsgər Ələkbərov, Barat Şəkinskaya, Fatma Qədri, İsmayıl Dağıstanlı, Məmmədəli Vəlixanlı, Əjdər Sultanov, İsmayıl Osmanlı, Məhluqə Sadıqova, Sofa Bəsirzadə, Hökumə Qur- banova, Leyla Bədirbəyli, Nəcibə Məlikova, Ağadadaş Qurbanov kimi yüksək səviyyəyə malik olan görkəmli aktyorlarda qədəm qoy- dular. Onlar dünyanın ən məşhur teatrlarının ən-ənələrini öz ifaları ilə tamaşaçılara göstərirdilər. O dövrdə kollektivin ən ümdə arzusu hər dövrün güzgüsü olan repertuar yaratmaq idi. 14 İlk dəfə yəni 1873-cü il mart ayının 10-da teatr pərdələrini Nəciblər klubunda M. F. Axundovun (M.F.Axundzadə) “Lənkəran xanın vəziri” komediyası ilə açmışdır. Əsərdə M. F. Axundov öz- başnalığı tənqid atəşinə tutmuş, qadın azadlığı, azad sevgi haqqında fikirlər irəli sürmüşdür. Bunda sonra teatr inkişaf etmiş və 1920-ci ildən başlayaraq yaradıcılığının kulminasiya nöqtəsinə çatmışdır. Bu illərdə C. Cab- barlının və H. Cavidin əsərlərindən başqa “Hacı Qara”, “Don Juan”, “Həyatın dibində”, “Müfəttiş”, “Qaçaqlar” və s. əsərlər tamaşaya qoyulmuş, teatrın böhrandan çıxmasına xeyli kömək etmişlər. Əlbəttə o dövrdən söhbət düşəndə teatrın inkişafında Cəfər Cabbarlının xidmətlərini qeyd etməmək mümkün deyil. O, teatr üçün həm pyes yazır, həm əsər tərcümə edir, həm rollara iştirakçı tapır və həm də pyeslərə quruluş verirdi. Belə bir zamanda Cəfər Cabbarlını ən çox narahat edən qadın rollarını kişilərin ifa etməsi idi. O, dövrdə yəni 20-ci illərdə Əzizə xanım Məmmədova çarşabını atıb, qızı Sona xanım Hacıyeva ilə birlikdə teatra gəlir. Teatrda olan boşluğu müəyyən qədər doldurur. Sonra Mərziyə Davudova gəlir və mürəkkəb qadın obrazları yaradır. Otuzuncu illərin ortalarında artıq C. Cabbarlı rəhmətə get- mişdir. Azərbaycan qızları səhnəyə axışır. Lakin bu xoş günü böyük dramaturq görə bilmir. Bu illərdə yəni 1940-cı ilə qədər teatra Barat Şəkinskaya (1935), Məhluqə Sadıqova və Hökümə Qurbanova (1936), Sofa Bəsirzadə, Nəcibə Məlikova, Mirvari Novruzova, Əminə Sultanova (Nağıyeva), Hökumə İsmayılova (Qasımova), Böyükxanım Axundova, Qüdsiyyə Qafarova, Rüxsarə Ağayeva (1938) kimi gənc qüvvələr gəlir. Onu da qeyd edək ki, 20-ci illərdə teatra ilk azərbaycanlı aktrisalar gəldi: Əzizə Məmmədova, Sona Hacıyeva. Barat Şəkinskaya Azərbaycan teatr tarixində üçüncü azərbaycanlı aktrisadır ki, səhnəyə qədəm qoyur və baş rolların ifaçısı kimi özünə geniş şöhrət qazanır. Barat xanım Şəkinskayanın paytaxt teatrına gələndə 21 yaşı var idi. Artıq teatrda yaşlı və orta nəsilin aktyorları çalışırdılar. M. A. Əliyev, S. Ruhulla, A. M. Şərifzadə, Ü. Rəcəb, P. Tanailidi, Yüklə 2,76 Mb. Dostları ilə paylaş:
|