Ingliz tilida diplomatik yozishmalarning tuzilishi

SO’NGI ILMIY TADQIQOTLAR NAZARIYASI 9-SON 
RESPUBLIKA ILMIY-USLUBIY JURNALI 13.04.2023 
384 
murakkab iboralardan foydalanmasligingiz kerak. Shuni esda tutish kerakki, xat 
yozuvchisining yozish qobiliyatiga emas,balki aniq ko'rsatilgan ma'lumotlarga, 
masalaning mohiyatiga qiziqqan ishbilarmonlar xatni o'qiydilar. 
Shuni ta'kidlash kerakki, agar reklamaga yo'naltirilgan xatlar va tijorat biznes 
xatlari haqida gap ketganda, biz ko'pincha jargon va suhbat formulalarini topishimiz 
mumkin. Biroq, ingliz yozma ish odob-axloq qoidalarida jargon va mahalliy so'zlardan 
foydalanish odatiy hol emas, chunki ularning xatda bo'lishi jo'natuvchiga madaniyatsiz 
shaxs sifatida salbiy munosabatni shakllantirishi mumkin. 
Xatolarning yo'qligi, materialning joylashuvining tartibliligi, xatning aniqligi – 
bularning barchasi qabul qiluvchining hurmatini uyg'otadi va uni sizga taqdim 
etadi. Boshqa har qanday rasmiy uslubdagi yozishmalar kabi, diplomatik xat ham 
sarlavhadan to imzoga qadar yozma ish odob-axloq qoidalariga qat'iy rioya qilgan 
holda, tavsif va xatosiz rasmiylashtirilishi kerak. 
“Ingliz tilida so'zlashadigan mamlakatlarda diplomatik yozuvning tuzilishi shaxsiy 
xatlarning tuzilishidan biroz farq qiladi, ammo bu farq ahamiyatsiz. 
Norasmiy maktubda bo'lgani kabi, diplomatik maktubda ham bir xil 
qismlar (elementlar) mavjud. Bundan tashqari, unda faqat diplomatik maktubga xos 
bo'lgan ba'zi elementlar bo'lishi mumkin.”
40
Biznes xatining qismlarini sanab o'tamiz: 
1.
Yuboruvchining manzilini o'z ichiga olgan sarlavha (company 
letterheading; 
Sender’s address); 
2. Xat sanasi (date); 
3. Qabul qiluvchining manzili (inside address); 
4. Murojaat (Salutation); 
5. Xat mazmuniga ishora (subject line); 
6. Xatning asosiy matni (body of the letter); 
7. Xushmuomalalikning yakuniy formulasi (complimentary close); 
8. Yuboruvchining imzosi (signature); 
9. Xat muallifi va ijrochining bosh harflari (Identifying initials); 
10. Ilovalarni ko'rsatish (Enclosures); 
11. P. S., I. E. tugallangan xat uchun postskript (Postscript); 
12. Nusxalar mavjudligi to'g'risida bildirishnoma (copies sent Notation). 
Shuni 
ta'kidlash 
kerakki, 
biznes 
xatida 
yuqorida 
sanab 
o'tilgan tarkibiy qismlarning mavjudligi shart emas. Aytaylik, ilovalar bo'lmasa, 
xatning ushbu bo'limiga ehtiyoj yo'qoladi. 
1.
Tipografik usulda chop etilgan sarlavha manzilni o'z ichiga oladi va 
xat yuboradigan kompaniya yoki tashkilotning nomi va bir qator 
tafsilotlar, masalan: xabarning raqami va shartli nomi, telefon raqamlari, 
40
Кузнецова Е.В. Структура писем дипломатической переписки. –М.,Белгород 2017. 42-49 с 

---