www.elmler.net
-
Virtual İnternet R
esurs M
ərkəzi
İlqar Fəhmi Qədim miniatür və xəttatlıq sənəti. Bakı tarixindən kollaj
233
233
233
– Qozbeli qəbir düzəldər. Nahaq buraxdın həyətə
onnarı. Adam qonum qonşu yanında da xəcalət çəkir.
Odey, dostuvun arvadı yenə paltar səriyir orda.- Bunu
deyib həyətdəki zivənin qabağında dayanan Güləbətini
göstərir. – Abırsızın qızı abırsız, indi yenə də bütün alt
paltarllarını asacey həyətin ortasında, gəlib gedənin
gözünün qabağında. Day dimir ki, əlli dənə kişi xaylağı
girir həyətə.
-Dedim ki, çağırıb başa salaram.- Atam bacısına
söz verir. Qız bir az sakitləşir, amma bir gün, iki gün
keçir. Həyətdə heç nə dəyişmir, kirayənişinlər yenə evdə
qışqıra-qışqıra danışır, uşaqları yenə həyətdə vəhşilik
edir, belə məlum olur ki, atam hələ öz dostuna heç nə
deməyib. Yəqin ki, utanır nəsə irad tutmağa, xəcalət
çəkir.
Nəhayətdə, bibim kiçik əmimdən xahiş edir,
əmim də şapkəsinin qaldırıb başını qaşıyır, sonra
razılaşır, söz verir ki, axşam həyətdə nərd oynayanda
yarızarafat, yarıgerçək hər şeyi Mirsəftərə başa salsın<
– Hə, bu da sabir ( yəni sə-bir), – əmim axşam
ikinci tasın əvvəlində əsas söhbəti açmağı qərara alır. –
Hə, Şaqqulu< (əmim Mirsəftərin arvadı Güləbətini
«Kəlbətin bacı» çağırdığı kimi, onun özünə də həmişə
Şaqqulu deyirdi. Daha bilmirəm, prikola tuturdu, yoxsa
xətrini istədikdən belə eliyirdi. Əsas söhbətdən
yayınsam da qeyd eləmək istəyirəm ki, ümumiyyətlə,
əmimin nəzərində Bakının kişi cinsinə məxsus əhalisi
bir
neçə
kateqoriyaya
ayrılırdı:
–
Şaqqulular,
Maqqulular, bir də Matişkələr. Birinci kateqoriyaya
xətrini istədiyi, ikinciyə istəmədiyi adamlar daxil idi. O
www.elmler.net
-
Virtual İnternet R
esurs M
ərkəzi
İlqar Fəhmi Qədim miniatür və xəttatlıq sənəti. Bakı tarixindən kollaj
234
234
ki qaldı mənhus üçünci kateqoriyaya, bura da əmimin,
ümumiyyətlə, adam hesab eləmədiyi, bunun üçün də nə
sevgiyə, nə də nifrətə layiq bilmədiyi Bakı sakinləri aid
edilirdi. Düzdü, bu üç qismdən daha üstün olan
dördüncü təbəqə də mövcud idi ki, bunlar da Cayıllar
idi və bunların sadəcə adları hamı tərəfindən sevgiyə və
hörmətə məhkum olduqlarının nişanəsiydi. Zahirən hiss
elətdirməsə də əmim özünü məhz bu dördüncü və ali
sayılan kateqoriyaya aid olanların sırasında görürdü)<
– Pəncek ( yəni pənc yek) – əmim nəhayət ki, mətləbə
keçir: – onu diyirdim axı, Şaqqulu, evdə nöşün qışqıra-
qışqıra danışırsuz? Qırxayaq girib qulaqlaruvuza?
– Kim qışqırır? Biz ? Ağlımız çaşmayıb ki, evin
içində qışqıraq. – Mirsəftərin təəccübü o qədər səmimi
və təbiidir ki, əmim bir anlıq çaşıb qalır, özünü itirir,
içində şübhələr baş qaldırır. Şəxsən özü evdə çox nadir
hallarda göründüyündən vəziyyətdən bixəbərdir və
düşünür ki, bəlkə bacısı ona səhv məlumat verib,
əslində bu yazıqlar evdə nəinki qışqırmırlar, hətta
laldilli danışırlar.
Amma elə bu vaxt sükut pozulur, Mirsəftərin
qaldığı evdən onun arvadı Güləbətinin çığırtıdan bir o
qədər də fərqlənməyən səsi eşidilir.
– Ay qız, Bəsti, ordan bıçağı mənə ver.
Əmim yüngülcə diksinir. Səsin tonu bizim
sakitliyə öyrəşmiş həyətimizçün həqiqətən də çox
yüksəkdir və əmim qaşlarını çatıb Mirsəftərə baxır.
– Uşağın qulağı yaxşı eşidmir beyəm?
– Niyə ki? Lap yaxşı eşidir. – Mirsəftər sualın
səbəbini, təbii ki, hələ anlamır.
www.elmler.net
-
Virtual İnternet R
esurs M
ərkəzi
İlqar Fəhmi Qədim miniatür və xəttatlıq sənəti. Bakı tarixindən kollaj
235
235
235
– Bəs onda bapbalaca otağın içində nöş qışqırır o?
Adam kimi çağırsun da.
Arxası evinə tərəf əyləşən Mirsəftərin başı qeyri-
ixtiyari yüz səksən dərəcə geri çönür, açıq qapıdan içəri
boylanır, sonra təəccüblə çiyinlərini çəkir.
– Kim qışqırdı ki?
– Nənəm. - Əmim azacıq əsəbləşir. - Arvaduvu
diyirəm də. Burda başqa kimin səsi çıxdı bəyəm?
– Arvadım qışqırdı ki?
Hiss olunur ki, biri-birini başa düşmürlər. Əmim
fikirləşir ki, bu düdük ya məni doluyur, ya da özünü
gicdiyə qoyub. Misəftər də təxminən eyni şeyləri
düşünür.
– Alə Şaqqulu, day qışqırmağ necə olur?
Diksindim səsindən e. Süz evdə həmişə belə danışırsuz?
– Bəs necə danışaq? Pıçıldamayacağıq ki? -
Mirsəftər özünə haqq qazandırır.
– Malades. Mən səni panyatkalı oğlan bilirdim.
Belə getsə səni Şaqqululuqdan çıxardıb ataceyəm
Maqquluların cərgəsinə.
Mirsəftər
əmimin
insan
kateqoriyalarından
xəbərsiz olduğuna görə Şaqqululuqla Maqqululuğun
fərqini də anlamır və tərəddüdlə soruşur.
– Doğrudan yəni bərkdən danışırıq?
– Əgər sən də evin içində belə danışırsansa, onda
hesab elə ki, danışdığlaruvun hamısı bizimkilərin
qulağındadı. Sən rayondakı evlərivizə baxma, burda
xırda həyətdi, evlər də biri-birinin içində. Bir az
bərkdən danışdunsa, hamı eşidəcey. Radionu da çox
Dostları ilə paylaş: |