Iqtidorli o’quvchilar bilan ishlash 5-6-7-8-9

Darsni yakunlash:

1. 
   A) O’quvchilarni ma’naviy rag’batlantirish: Baholash.
   

2. 
   B) Uyga vazifa: Mavzuni o’qib o’rganib keliash.
   

MMIBDO’________ ________________________
SANA____________ 202_ yil TARIX
Mavzu : Qorluqlar, O‘g‘uzlar, Toxiriylar
Maqsad: O’quvchilarga DTS talablari asosida Tarix fani bo’yicha ta’lim berish. Tarix fanidan tayyorgarlikni kuchaytirilgan holda tayyorgarlik kurish.
o’quvchilarga Somoniylar davlati inqirozi va uning oqibatlari haqida ma’lumot berish;
b)Tarbiyaviy- o’quvchilarni Vatanni ulug’lashga undash;
c)Rivojlantiruvchi- o’quvchilarning bilimlarini yanada oshirish;
Kommunikativ kompetensiya:
o‘z fikrini og‘zaki va yozma tarzda aniq va tushunarli bayon qila olish, mavzudan kelib chiqib savollarni mantiqan to‘g‘ri qo‘ya olish va javob berish;
Axborotlar bilan ishlash kompetensiyasi:
mavjud axborot manbalaridan (internet, televizor, radio (audiovideo yozuv), telefon, kompyuter, elektron pochta va boshq.) foydalana olish.
O‘zini o‘zi rivojlantirish kompetensiyasi:
shaxs sifatida doimiy ravishda o‘z-o‘zini rivojlantirish, jismoniy, ma’naviy, ruhiy va intellektual kamolotga intilish;
Ijtimoiy faol fuqarolik kompetensiyasi:
Jamiyatda bo‘layotgan voqea, hodisa va jarayonlarga daxldorlikni his etish va faol ishtirok etish;
Milliy va umummadaniy kompetensiya:
orasta kiyinish, yurish turishda madaniy me’yorlarga va sog‘lom turmush tarziga amal qilish,
Dars jihozi: darslik, siyosiy xarita, tarqatma materiallar va test savollari
Darsning asosiy qismi: (Yangi mavzu bayoni)
Yer egaligining turlari
Somoniylar hukmronligi davrida yer egaligining «mulki sultoniy», «mulk yerlari», «vaqf yerlari», «mulki xos» va «jamoa yerlari» deb ataluvchi 5 turi mavjud bo’lgan.
Oliy martabali ruhoniylar va sayyidlar qo’l ostidagi yerlar «mulki xos» deb yuritilgan. Bunday imtiyozga ega bo’lgan mulkdorlar davlatga ko’pincha hosilning 1/10 hisobida ushr solig’ini to’lagan, xolos. Hukmron sulola hamda oliy tabaqa vakillariga davlat oldidagi xizmatlari evaziga hadya qilingan yerlar mulki iqto yerlari deb yuritilgan.
Iqto mulki
10-asrda yirik mansabdorlarning davlat oldidagi xizmati uchun yer va suvdan iborat katta-katta mulklar in’om qilina boshlaydi. Bunday mulk «iqto», unga ega bo’lgan mulkdorlar «muqto» yoki «iqtodor» deb yuritilardi. Iqto tarzida esa ayrim viloyat yoki shaharlar va tumanlar hadya etilgan. Iqto dastavval asosan oliy tabaqa zodagonlar: sulola a’zolari amirzodalar va yirik mansabdorlarga in’om etilgan. Iqto mulklari avvalda bir umrga emas, balki ma’lum muddatga berilib, nasldan naslga o’tkazilmagan. Iqtodorlar o’ziga in’om qilingan hududlarda yashovchi aholidan olinadigan soliqlarning ma’lum qismini yig’ib olish huquqiga ega bo’lganlar.