Iqtisodiyot va turizm

Tayanch iboralari:

Qiymat taklifi, korporativ madaniyat, inson kapitali, FACETS tizimi, dastlabki izdoshlar (vizyonerlar), erta ko‘pchilik (pragmatistlar), keyinchalik ko‘pchilik (konservatorlar), inert qism (skeptiklar).

Nazorat savollari.

1. Innovatsion biznesda inson resurslari samaradorligini qanday omillar belgilaydi?

2. Innovatsion kompaniya korporativ madaniyatining xususiyatlari qanday?
3. Innovatsion kompaniyaning korporativ madaniyatiga qanday qadriyatlar xosdir?
4. Innovatsion biznesning o‘ziga xos xususiyati kompaniyaning vazifasi va shiori shakllanishida qanday aks etadi?
5. Innovatsion biznesni yaratadigan tadbirkor qanday vakolatlarga ega bo‘lishi kerak?
6. Innovatsion biznesda kadrlarni tanlashda qanday mezonlardan foydalanish kerak?
7. Innovatsion kompaniyada xodimlarni baholash tizimi qanday qurilishi kerak?
8. Innovatsiyalarni yaratadigan va ularni tijoratlashtiradigan xodimlarni rag‘batlantirish va rag‘batlantirishning o‘ziga xos xususiyatlari nimada?
10-SEMINAR. Innovatsion faoliyatni moliyalashtirish.

Venchur moliyalashtirishda qimmatli qog‘ozlarning turli sinflarini yaratish orqali aksiyadorlik jamiyatining kapital tuzilishini shakllantirishda uchta yondashuv mavjud bo‘lib, ular hozirgi kunda muvaffaqiyatli qo‘llanilmoqda. Birinchi oddiy yondashuvga ko‘ra, kapital tarkibini shakllantirishda barcha toifadagi investorlar uchun faqat oddiy aksiyalar qo‘llaniladi. Hozirgi kunda professional venchur kapitalistlar orasida eng keng tarqalgan ikkinchi yondashuv shundan iboratki, kompaniyaning kapital tuzilishini shakllantirishda institutsional va venchur kapital investorlari uchun imtiyozli konvertatsiya qilinadigan aksiyalar, kompaniya asoschilari va venchurgacha investorlar (“farishtalar”) uchun oddiy aksiyalar qo‘llaniladi.

Uchinchi yangi yondashuvga ko‘ra, venchur investorlar oddiy aksiyalar va imtiyozli konvertatsiya qilinmaydigan aksiyalarning to‘plamidan foydalanadilar [5.32]. Garchi venchur kapital o‘z-o‘zidan investitsiya va xususiy kapital bo‘lsa-da, kapitalning bir qismi uzoq muddatli garovsiz kredit shaklida berilishi mumkin. Ushbu yondashuv investorlarga imtiyozli aksiyalarni taqdim etishdan unchalik farq qilmaydi va bir qator holatlarda masalan, soliqlarni optimallashtirish maqsadlarida (qarz qalqoni) “suyultirish” tahdidi bilan har ikki tomon uchun ham qulay bo‘lishi mumkin. Qolgan qismi oddiy yoki konvertatsiya qilinadigan imtiyozli aksiyalar shaklida investorlarning firmani boshqarishdagi ishtirokini ta’minlaydi. Ko‘pincha bunday qarz konvertatsiya qilinadi va kompaniyaning aksiyalariga aylantirilishi mumkin.
Bu investorning kompaniyadagi haqiqiy ulushining qiymati bo‘lib, uning qarzi narxidan, shu jumladan foizlardan sezilarli darajada oshib ketganda yuz beradi. Kompaniyaning “qobiliyatsizligi” yuz bergan taqdirda, ssuda va foizlar ko‘pincha hisobdan chiqariladi hamda talab qilinmaydi, chunki investorlar “investitsiya” uslubiga rioya qilishadi. Tarkibiylashtirishning eng ko‘p qirrali vositalaridan foydalanish innovatsion biznesda investitsiya operatsiyalari muvaffaqiyatli amalga oshirilishini kafolatlamaydi. Berilgan innovatsion kompaniya loyiha hamda g‘oya muvaffaqiyatli bo‘ladimi yoki bu muvaffaqiyat qanday ko‘rsatkichlarda o‘lchanishini faqat kelajak ko‘rsatib beradi.