İsa Həbibbəyli akademik Şahlar Əsgərov professor Oruc İbrahimoğlu Türksevər
DEKABR. 2012. № 13 www.uluturk.info
Yüklə 0,92 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Yaxşılıq və pislik...
46 DEKABR. 2012. № 13 www.uluturk.info bunların payına düşür. Bütünlükdə 57 müsəlman ölkəsinin ümumi Milli məhsulu 2 trilyon dollar olur, halbuki, bu göstərici yalnız ABŞ üçün 10.4 trilyon, Çində 5,7 trilyon, Yaponiyada 3.5 trilyon, Almaniyada 1.3 trilyon, Hindistanda isə 3 trilyon dollardır. BMT-nin ərəb ölkələrində inkişafla bağlı yaydığı hesabata əsasən 50% Ərəb qadınları savadsızdır və hər 5 ərəbdən biri gündəlik 2 dol- larla yaşamaqdadır. Ərəb Ölkələrinin əhalisinin yalnız 1%-i şəxsi kompyüterə malikdir və yalnız 0,5 % ərəb internetdən istifadə edir. Ərəblərdə iqtisadi aktiv əhalinin 15%-i işsizdir ki, bu rəqəm 2010-cu ildə iki dəfə artmışdı. Ərəblərdə adambaşı illik gəlir əmsalı ötən 20 ildə yalnız 0,5% artıb, bu dünyada bəzi Afrika ölkələrini is- tisna etməkb ən aşağı göstəricidir. Dünyanın ən yoxsul ölkələri Mozambik, Pakistan, Nigeriya, Somali, Kamboca, Əfqanıstan, Şrilanka və Efiopiyadır. Ali təhsil ocaqları baxımından üst- üstə 57 müsəlman ölkəsinin hər birinin payına yalnız 10 universitet düşür. Ümumilikdə 14 mil- yard müsəlman üçün 600-dən az universitet mövcud olduğu halda, Hindistanda 8407, ABŞ- da isə 5785 universitet vardır. 1,5 milyard müsəl- mandan yalnız Əbus Səlim və Əhməd ABŞ-da elmi işlə məşğuldur. Zuveyl fizika və kimya sahəsində nobel mükafatına layiq görülübdür. Ümumilikdə ötən 105 ildə yalnız 8 müsəlman nobel mükafıtına layiq görülüb, halbuki, 14 mi- lyon yəhudi xalqından 167 nəfər bu mükafata layiq görülüb. Deməli, dünya əhalisinin 22%-ni təşkil edən müsəlmanlar bu mükafatın l%-ni, dünya əhalisinin 0,2%-ni təşkil edən yəhudilər isə 22%-ni qazana bilmişlər. 15 milyard müsəl- mandan yalnız 300 min nəfəri mövcud standart- lara uyğun olaraq tədqiqatçı statusu aldığı halda, ABŞ-da eyni şəraitə uyğun 1,1 milyon tədqiqatçı (hər bir milyon nəfər 4099 tədqiqatçı), Yaponiyada isə 700 min nəfər (hər bir milyon nəfərə 5095) tədqiqatçı var, 1,4 milyard müsəl- manın 800 min nəfəri yazıb-oxuya bilmir (hər 10 müsəlmandan 6 nəfəri savadsızdır). Ümu- miyyətlə xristian ölkələrində əhalinin 78%-i savadlıdır.5
siyasətinə uyğun olaraq Orta Şərqi yenidən maraqlarına uyğun şəkildə formalaşdırmaq siyasətinin nəticəsidir. Beləliklə, terrorizmin və Şərq-Qərb çatış- malarının meydana çıxmasının əsl səbəbləri dünyada sürəkli olaraq siyasi, iqtisadi, mədəniyyətlərarası dəyişmələrin və rəqabətin mahiyyətindədir. Bu gün modern dünyada şimal və cənub dövlətləri arasındakı inkişaf fərqi, bu fərqdən doğan çatışmalar və qarşılıqlı anlaşma- zlıqlar, mədəniyyətlərarası münasibətlərdəki gərginliklər terrorizmin çiçəklənməsinə şərait yaradır. Elmi-texniki inqilabın, kürəsəl iqti- sadiyyatın, təbliğat və informasiya vasitələrinin köməyilə zəngin ölkələrin kasıb ölkələri öz dəyərləri vasitəsilə mariginallaşdırması, standart- laşdırması terrorizmi və Şərq-Qərb çatışmalarını doğuran səbəblərdir. Bəşəriyyətin, insanlığın yeni inkişaf mərhələsi olan və texnogen siviliza- siyanın nəticəsi olan qloballaşma prosesinin Vesternizasiya xəttinin diqtəsi altında getməsinə və bütün dünyanın qərb dəyərləri əsasında stan- dartlaşdırılması. Yerin resurslarının və sərvətlərinin 80%-nin Qərbi avropada və ABŞ- da toplanması, nəticədə qitənin digər hissələrində aclıq və səfalətin hökm sürməsi, Dünya Bankının, Beynəlxalq Valyuta Fondunun, BMT- nin, digər beynəlxalq təşkilatların bütün qitədə ədalətli, hüquq bərabərliyini iqtisadi və siyasi tarazlığı və balanslaşdırmanı yaratmaq və tənz- imləmək əvəzinə, Qərbin və ABŞ-ın maraq və mənafeələrini qorumaqla məşğul olmaları, bütün bunların nəticəsində qitədə iqtisadi-siyasi tara- zlığın pozulması terrorizmin doğmasına səbəb olur. Beləliklə: bu gün terrorizmin genişlənməsi və qlobal müharibəyə çevrilməsi təhlükəsini yaradan birinci səbəb, qərbin XVII əsrdən etibarən İslam ölkələrində apardığı müstəm- ləkəçilik siyasətidir və bu indi də davam et- Yasəmən Qaraqoyunlu
47 DEKABR. 2012. № 13 www.uluturk.info məkdədir. ABŞ-ın Əfqanıstanı və İraqı işğal et- məsi, Livanı, Suriyanı, İranı hədələməsi bunun bariz nümunəsidir. İkinci əsas səbəb Orta Şərqdə davam edən Resurslar uğrunda hege- monluq mübarizəsidir. Üçüncü səbəb Yaxın Şərq probleminin 64 ildən çoxdur ki, həll edilməməsidir. 1948-ci ildən İngiltərə Parlamentinin Bolfor deklarasiyasına əsasən Fələstin torpaqlarnda yəhudi muxtariyyəti yaratmaq məqsədilə yəhudilərin Fələstinə köçürülməsi və İsrail dövlətinin qurulması ilə Ərəb-İsrail savaşları başlamış, beləliklə də Yaxın Şərq probleminin əsası qoyulmuşdur. BMT-nin Fələstin ərazisində İsrail və Fələstin dövlətinin yaradılması haqqında qərarının həyata keçirilməməsi, ABŞ-ın birtərəfli şəkildə İsrail dövlətini dəstəkləməsi, fələstin dövlətinin yarana bilməməsi və yerli Fələstin əhalisinin köçürülməsi, ərazilərin yəhudilər tərəfindən işğal edilməsi 64 illik Fələstin-İsrail müharibələrinə gətirib çıxartdı. Ərəb-İsrail or- dusu arasında 1948, 1956, 1967, 1973-cü illərdə baş verən müharibələr, 1992-ci ildə ABŞ Kon- qresinin Qüdsü İsrailin paytaxtı kimi tanınması qərarı, İran və İraq arasında gedən I Körfəz savaşı, İraqın Küveyti işğal etməsi nəticəsində baş verən II Körfəz savaşı (1990-91), ABŞ-ın Əfqanıstanı və 2003-cü ildən isə İraqı işğal et- məsi, 1945-ci ildə əsası qoyulmuş Ərəb Ölkələri Birliyi Liqasının və 1960-cı ildə əsası qoyulmuş 54 ölkəni birləşdirən İslam Əməkdaşlıq Təşki- latının İslam ölkələrinin problemlərinin çözülməsində ciddi rol oynaya bilməməsi və İslam Birliyinin siyasi-iqtisadi qərar və strate- giyalarda deyil, yalnız kültürdə mövcud olduğu qənaətini doğurmaqdadır. Bölgədə qlobal geosiyasi maraqlarm kəsişməsi və ümidsiz qaçqınlar ordusunun yaranması bölgə əhalisinin terrora əl atmasına şərait yaradır. Terrorizmin digər səbəbləri isə ABŞ-m “Yeni
əhalisinin 86%-nin yerləşdiyi və əhalisinin İslam dininə etiqad etdiyi Orta Şərqin dövlət, mədəniyyət və din baxımından yenidən ABŞ və Qərb maraqlarına uyğun şəkildə formalaşdırıl- ması, şəkillənməsi siyasətidir. Dünya neftinin 65%-i bu bölgədə yerləşir və ABŞ İslam gücünü parçalamaq üçün bu bölgədə çox dilli, çox dinli, çox kültürlü, çox uluslu bir düzən formalaşdır- maq istəyir. Orta Şərqdə dominantlıq təşkil edən Ərəb və Türk gücünü parçalamaq üçün İsraildən və Quzey İraqda ABŞ-ın əli ilə yaradılmaqda olan Quzey İraq Kürd dövlətindən istifadə edilməkdədir. Türk gücünü parçalamaq üçün yaradılmış Ermənistanın işğalçı siyasətinin dur- durulmaması, erməni soyqrımı uydurmasının Qərb ölkələri tərəfındən dəstəklənməsi bu böl- gədə terrorizmin daha da genişlənməsinə şərait yaradır. Anqlo-sakson siyasi-hüquqi dəyər- lərinin, liberal demokratik bazar sisteminin heç də kamil bir sistem olmadığı, bu sistemin nəticəsində varlı ölkələrin daha da varlanması, kasıb ölkələrin daha da kasıblaşması prosesinin sürətlənməsi və beləliklədə varlı şimal və kasıb cənub ölkələri arasında gələcəkdə baş verməsi ehtimal olunan qlobal müharibə təhlükəsinin ar- tamısı, ölkələrin Mərkəz və periferiyalara bölün- məsi
nəticəsində yaranmış ədalətsiz iqtisadi-siyasi düzən, terrorizm probleminin aradan qaldırılmasina maneə olmaqdadır.
Bir gün yaxşılıq və pislik bir dəniz sahilində qarşılaşırlar və qərara alırlar ki, dənizdə yuyunsunlar. Hər ikisi geyimlərini çıxardıb dənizə girirlər. Bir müddət sonra Pislik dənizdən çıxıb Yaxşılığın geyimlərini geyinir və yoluna davam edir. Yaxşılıq da dənizdən çıxır və öz geyimlərini tapa bilmir. Amma çılpaq olmaq- dan utanır deyə, əlacsız qalıb Pisliyin geyim- lərini geyinir və yoluna davam edir. Elə o vaxtdan insanlar onları bir-biriynən səhv salırlar. Ancaq səbirli və ağıllı insanlar Yaxşılığın gözlərindəki saflığı görüb, geyim- inə baxmadan tanıyarlar onu. Eləcə də, Pis- liyin üzünü görən kimi tanıyanlar vardır ki, geyim onun kimliyini gizlədə bilməz. Terrorizm və resurslar uğrunda mübarizə Şərq-Qərb qarşıdurmaları aspektində Yüklə 0,92 Mb. Dostları ilə paylaş:
|