İsa muğanna ideal
Yüklə 5,32 Mb. Pdf görüntüsü
|
______________Milli Kitabxana_______________ Səməd
əlindəki şüşəni "xolodilnik"in üstünə taqqıldatdı, əmisinin xəbərdarlığına baxmayaraq, doğrudan da "zəhləsi gedən" Müslümü hirslə itələyib pivə götürdü, açıb başına çəkdi. - Filosof bu fikirdədi ki, materiya birincidi, şüur ikinci. Qarın boş olanda baş işləmir. Mənim özümün sənə o qədər sualım var ki, uc-uca calasam, səhərə qədər qurtarmaz. Başla, əmi, nə deməlisən de! Sultan da şüşəni "xolodilnik"in üstünə taqqıldatdı. - Marş, marş! Duş! Birinci duş! Gün batandan sonra da od yağır... Pəncərələrin, qapıların hamısı açıqdı, yenə hava tərpənmir. Xəzri olmuyanda batır da Bakı. Dünəndən bəri Məhərrəmin duşudu məni saxlayan. Su yaxşı gəlir burda. Əla duşdu!.. Sultan danışa-danışa, bələdçilik eləyib, onu qapının arxasındakı dəyirmi foyedə palma ağacının yanından sola, qaranlıq dəhlizə apardı, işığı yandırıb, dəhlizin sağındakı qapını itələdi. Əmisi bir şey deməsə də, Səməd başa düşdü ki, dəhlizin solundakı vanna otağı bu mərtəbədəki ikinci ailənin, yəni "bacanaq" Xalıq Qudalovundu. Əmma bu mərtəbədə cəmisi iki mənzilin üzbəüz qapıları kimi, vannaların üzbəüz qapıları da heç bir təəssürat oyatmadı. Səbəbi yəqin bu idi ki, əmisinin iniltisini eşitdiyi andan hər küncündə bir mismar işıldayan qapaq gözlənilmədən görünüb, "Çax-çux", "Həyula", "Kobra", "Mayor Qudalov", "Polkovnik Qudalov", "İki dəfə qəhrəman" adlarında çoxadlı. Çoxüzlü cani ilə bütün Bezobraziyeni də çəkib bu evə gətirdiyinə baxmayaraq, Səməd caninin özü ilə birgə ətrafındakıları da həbs ərəfəsində çapalayıb nə isə eləməyə çalışan, əmma öz ölümlərini yaxınlaşdırmaqdan başqa bir şeyə qabil saymadığına görə burdakı qapıların qabaq-qarşılığına əhəmiyyət vermədi. Əmisinin ardınca içəri girib, ikinci bir saray genişliyində böyük su çəni, nəhəng samovar, qaz plitələri və qırmızı məxmərlər arxasında yan-yana "duş"lar, "vanna"lar görəndə isə, qapıların qabaq-qarşdığını da unudub, valehlik göstərdi. - Bu nə dəm-dəsgahdı, ay əmi! Sultan köynəyini soyuna-soyuna qımışırdı. - Hə, belədi!.. Üç vanna, üç duş! Kefin hansını istəyir, seç. Öyrədimmi? Özün aça bilərsən? Səməd sarımtıl yağ boyalı divarlarda qoşa-qoşa lampalara, döşəmədə əlvan metləxə, qara dəri "tyubik"lərə, dəmir ayaqlı uzun stol üstündə balıqqulağı külqabılara baxırdı. - Məhərrəm Abbasoviçin ailəsi böyük deyil ki! Neynir bu qədər dəm- dəsgahı?! ______________Milli Kitabxana_______________ - Ailənin əsas mənzili başqa yerdədi. Bura ayrı cür evdi. - Sultan divar şkaflarından birinin qapısını aralayıb, yan-yana asılmış açıq mavi köynəklərin çiyinlərində general-leytenant, general-mayor, polkovnik, podpolkovnik paqonlarını göstərdi. - Aydındı?..- Necə deyərlər, quş gəlsə qanad salar, dəvə gəlsə dırnaq salar! Əmma sən öz şəxsi mənzilin kimi ola bilərsən burda. Lazım gəlsə palmanın o yanındakı kabinetlərdən birinə də yiyələnə bilərsən. Bura ayaq basan adamların imtiyazları böyükdü. Bildin? Sultan divar şkaflarından ikincisini açıb, paltarını asıb, məxmər pərdələrdən birinin arxasına keçdi. Səməd paltarını "tyubik"lordən birinin üstünə atıb, Müslümün haradansa bir cüt qara "trusı", bir cüt tor "mayka", bir cüt də ağ, qolsuz kövnək gətirib, müəmma ilə: - Bu evdə hər şey sənindi, - dediyini esidəndə nə isə Çox dumanlı narahatlıq hiss etdi. Duşun altında bəlkə hec beş dəqiqə də səbr edə bilməyib, yalnız başındakı xırda-xırda yaraları ehtiyatla yuyub, çıxıb Müslümün açdığı üçüncü divar şkafından mələfə götürüb qurulandı, orda-burda zərbə yerlərinin şişi hələ o qədər də cəkilməmiş bədəninin üstündə biçilmiş kimi rahat paltarı geyinib, dumanlı narahatlığın səbirsizliyini duya-duya: - Mən söhbətə hazıram, əmi, - dedi. "Söhbət çoxdu..." Əlbəttə, çoxdu. Bütün yol uzunu Səməd demək olar ki hər on-on beş dəqiqədənbir mürgüləyib, dərhal da nədənsə diksinib oyanmışdı və vaxtı ilə ağ daş binada, divanda əmisi ilə yanaşı oturan görüntünü - atasını maşının şüşəsi arxasında, qaranlıqda görmüsdü Əmma sədr Mədəd "Sultanı dinlə! Sultanı dinlə!" – sözlərindən başqa bir şey deməyib yoxa çıxmışdı. Belə vəziyyətdə, anlaşılmaz qayğı-vük altında, mürgü ilə sərsəmlik arasında üzülmüşdü. İndi isə, pərdə arxasındakı su şırıltısına qulaq asa-asa, qaz qoxulu alovun gurultusunda çardaq altında, ocaq qırağında hərəkətsiz Gülgəzi, Torksini, Abını Oılıncı, kəndi, cəmaatı, hadisələri bütün təfərrüatı ilə görürdü və anbaan əsəbiləşə-əsəbiləşə elə bil kənar bir iradənin hökmü ilə bir növ mexaniki danışırdı: - Abı açıq-açığına qovdu məni! Qurban əmi də qovdu! Ələsgər müəllim də! Cəmaat dördəlli yapışıb məndən. Ağsaqqallar qovurlar! Müslüm bir yandan müomma saçır, son özün də bir yandan! Hamı sirdaşdı mənim əmimnən, tək Bircə balasından başqa!.. "Vərəsə"dən xəbərim yoxdu, əmma özüm Varis adlanıram! Atam Elm qurbanı olub, ______________Milli Kitabxana_______________ bilməmişəm! Xalq sürülüb, qırılıb, bilməmişəm! Niyə susmusan, əmi? Niyə kor böyütmüsən məni?! Təhlükələrdən qorunmaqdan ötrü hökmən kor qalmalıydım mən?! Hamı, hamı, hətta Cəfər əminin Torksin qızı da həqiqi alim kimi danışır, mən gözlərimi döyürəm! Ya da, təbii olaraq, hamıya etiraz eləyirəm. İnsanın məlumatsızlığı lap dəhşətli faciə imiş! Şırıltı arasından gülüş eşidildi. - Qayrıama, Dəli Səməd! Deyəsən vəziyyətini hiss eləmisən! Elə ona görə belə qayrıayırsan. - Qayrıayıram! - Səməd yumşaq çəkələkdə ayağını metləxə necə çırpdısa, pəncəsinə saysız-hesabsız iynə dolmuş kimi, sızıltı sümüyünə işlədi. - Belə getsə, doğrudan da dəli olacam! O nə "etiket" söhbətiydi?! Məhərrəmov kimi arxası olan, Rudenkoya söykənən adam da "etiketinin qoparılmağı"ndan qorxarmı, əmi?! Mənim "cinayət işim" qopardacaq sənin "etiketi"ni?! Bezobraziye niyə məğlubedilməz olsun axı?! Stalin ölməyibmi?! Mirqəzəb tutulmayıbmı?! Əl- qolunuz açılmayıbmı?! Heç olmasa qismən açılmayıbmı?! Nə vaxta qədər tək kimi qalacam! Yoldaşlarım, dostlarım, əmim, Qılıncım, Təftişim var, - əmma elə təkəm!
Qurban əmi gözümü açdı bir az. Sonra məlum oldu ki, "Vərəsə"ni gizlətmisiniz məndən. Abı çox şey dedi, əmma başımı dumanlandırmaqdan başqa bir xeyri olmadı... Atamı görürəm! Bax belə, səni gördüyüm kimi!.. Səsini eşidirəm! "Sultanı dinlə" deyir!.. Qırx altıncı ildə Naxçıvana "duz" səfəri aydındı, Mirqəzəb varıydı onda, Pers varıydı, mübarizə gedirdi! İndi niyə süst kimisiniz?! ...Cəfər əminin, yetimlərin başlarına gələnləri, "on yeddi nəfərin işi"ni təzə bilmişəm! On iki dekabr qırğınının əsrlərdən gələn siyasi köklərini indi bilirəm! Vaxtilə mənim həyatımı proqramlaşdırmışdın sən. İki il bundan qabaq bura - Bakıya göndərəndə dediyin sözlər indi də qulağımdadı: "Hər şey proqram üzrə gedir, qardaşoğlu. Get oxu, gəl vətənə xidmət elə". Həyatdan baş açmıyan adam necə xidmət eliyə bilər vətənə?! Vətənim "Midiya" - BağOdEydisə, Bağdaydısa, niyə indi bilirəm mən bunu?! "Sultanı dinlə! Sultanı dinlə!" Özü tamam aydın görünür, sevincimi dərdə qarışdırıb gedir! Bu nədi belə?! Antiq dünyaya düşmüşəm, nədi?! Sultan yenə qəh-qəhə çəkdi. - Antiq dünyaya yox, təzə-təzə həqiqət dünyasına düşürsən! dedi. Mədəd niyə deyib "Sultanı dinlə?!" Qurban sənə deyir: "Saşa, Pişə- Yüklə 5,32 Mb. Dostları ilə paylaş:
|