Ишлаб чикариш дастури

Xom-ashyoni materiali. Yo’qorda xom-ashyo turlarini ko’rib chiqilganda eslatib utilganday xom-ashyo materiali bevosita uni turini belgilaydi. SHuning uchun quyma xom-ashyoda quyim miqdori boshqa tur xom-ashyolarga nisbatan yo’qori buladi.

Xom-ashyoning shakli va o’lchamlari. Xom-ashyoni shakli murakkab bulsa u uolda ular bolgalab tayyorlanadi, natijada quyim miqdori ortib boradi. udi shuningdek, murakkab shaklli xom ashyolarni shtamplashda ham bir konstruktiv elementdan ikkinchisiga utishda qiyaliklar, qabariqlar uosil qilishga tuђri keladi bu uz navbatida quyimni ortib ketishiga olib keladi.

Katta o’lchamdagi xom-ashyolarni quyish vaqtida metallarni chukishini uisobga olib katta miqdorda quyim qoldiriladi.

Xom-ashyoni turi va uni olish usuli. Ma’lumki xom-ashyolar quyma, bolђalangan, shatmplangan va prokatdan tayyorlanishi mumkin. Masalan, yerdagi qoliplarga yoki metall qoliplarga quyish mumkin (bu uz navbatida ishlab chiqarish turiga boђliq buladi). Kurinib turibdiki yerdagi qolipga quyilganda albatta quyim miqdori yo’qori buladi. Xuddi shu kabi markazdan qochuvchi kuch ta’sirida quyish bilan eruvchi modellar bo’yicha quyishni taqqoslash mumkin. Bu uolda ikkinchi usulda quyim miqdori kam buladi va u.k.

Mexanik ishlov berishni amalga oshirish bo’yicha quyilgan talablar. Detala aniqlik va tozalik bo’yicha quyilgan talablar uning yuzalariga mexanik ishlov berish ketma-ketiligini gelgilaydi. SHu ketma-ketlik asosida mexanik ishlov berishni turli usullaridan foydalaniladi. Detal yuzasiga qancha kup marta mexanik ishlov talab qilinsa, quyim miqdori ortib boradi. Bundan tashqari, detalllarga mexanik ishlov berish operatsiyalarni oraliђida termik ishlov berilsa uning o’lchamlari uzgarib qolishi mumkin. SHuning uchun ham mexanik ishlov berish uchun quyim miqdori ortiriladi.

Detal yuzalarning aniqligi, tozaligiga quyilgan talablar. Detalni yuzalarining aniqligi, tozaligi qancha yo’qori bulsa bu yuzalarni tayyorlashda shuncha murakkab buladi. Natijada bir necha bor mexanik ishlov berish zarur buladi. Bu esa quyimlar miqdorini ortishiga olib keladi. Bundan tashqari, detalni har-bir o’rnatishdagi xatoliklarni, termik ishlov natijasida o’lchamlarni uzgarishini inobatga olib quyim miqdorini orttirib borishga tuђri keladi, chunki mexanik ishlov berishda ushbu xatoliklar uisobga qo’shilgan quyim olib tashlanishi kerak.